Jan Hein Donner – de vroege jaren ’70

Het is een bijzondere leeservaring om het boek van Alexander Münninghoff over Donner te lezen. De sfeer van het naoorlogse Amsterdam is daarin heel herkenbaar weergegeven. Rond 1970 zaten we midden in het studentenprotest en de hippietijd, waar Donner geen deel aan had. Maar in 1972 was het wel Donner, die in het Psychologisch Instituut op het Weesperplein de WK-match tussen Spassky en Fischer van commentaar voorzag. In zijn schaakcarrière kende Donner veel ups en downs,

Lees meer >

Frits Böttcher wordt lid van R.S.C. Wilhelm Steinitz

Aflevering 2, lees ook aflevering 1

Ontstaan van R.S.C Wilhelm Steinitz

Het schaakvirus waarde rond in Rotterdam op de H.B.S. aan de Bergsingel en die aan de ’s Gravendijkwal. Op beide scholen besloten de jongelui in de hoogste klassen een schaakclub op te richten. Hierbij speelde een rol dat de jongens in de ‘korte broeken’ vaak niet welkom waren op de verenigingen van de elite. Ja, schaken was toen nog een elitesport. Aan de ’s Gravendijkwal kreeg de schaakvereniging de naam Greco. Gioacchino Greco was een Italiaanse schaakmeester van Griekse afkomst uit de zeventiende eeuw. In die tijd kon je schaken leren uit het boek van de Spaanse priester Ruy López de Segura. Schakers kennen de schaakopening Ruy Lopez, die naar deze priester werd genoemd.

Aan de Bergsingel werd de naam Rotterdamse Schaakclub (R.S.C.) Wilhelm Steinitz. Niet bekend is hoe de jongelui op deze naam gekomen waren. Mijn vermoeden was het volgende. Wilhelm Steinitz was de eerste wereldkampioen. In de periode van oprichting, 1927-1928, was er veel aandacht voor het boek van Steinitz getiteld Leerboek voor het schaakspel, bewerkt door W.A.T. Schelfhout. Steinitz legde een wetenschappelijke basis onder het schaakspel. Deze basis werd later verder uitgewerkt door de wereldkampioenen Emanuel Lasker en Max Euwe, beiden ook wiskundigen.

Prominente Steinitzianen van het eerste uur

De initiatiefnemers voor de oprichting van een schaakvereniging aan de Bergsingel zaten in de hoogste klassen van de H.B.S. Bekende namen van het eerste uur waren Ivo Samkalden en zijn tweelingbroer Jaap, Pim Muhring en zijn broer Karel, Chris Vlagsma en Rocus van Yperen.

Lees meer >

Zaterdag Zwitsers Toernooi


Op zaterdag 23 mei houdt TeamNL “Maxjananish” een Zwitsers toernooi op Lichess. We beginnen om 20:00 uur, en spelen 9 ronden. Speeltempo is 5 + 0. Het oudelullensnelschaaktempo, zal ik maar zeggen.

Iedereen is van harte uitgenodigd mee te komen doen. Je hebt alleen een lichess-account nodig, en je moet je even aanmelden bij het team ‘maxjananish’. En dan ben je niet de enige: we gaan al richting de 200 spelers. En de schaakwijsheid van onze kopman Anish straalt natuurlijk over ons allen, ook over hen die Amateur wordt meester met rode oortjes hebben gelezen, of gekluisterd aan de teletekst zaten in afwachting van zeer diepzinnige zetten.

Aarzel niet, en kom ook meedoen in ons team, en meld je aan voor het toernooi. Vanavond schuif je dan meteen aan voor ons Zaterdag Zwitsers toernooi.

Lees meer >

De zet die niets weggeeft

Het schaakspel vraagt veel energie. Kasparov zal onder hoogspanning hebben gestaan, alvorens tegen Topalov het beroemde torenoffer los te laten (zijn onsterfelijke partij uit Wijk aan Zee, 1999). Als een wereldkampioen zodanig alle bruggen achter zich verbrandt, trekt dan vanzelfsprekend alle aandacht. Er wacht echter ook een verhaal bij de veilige zet die niets weggeeft, en die niet zo de aandacht trekt. Vaak ten onrechte, zoals we zullen zien.

Torenzetjes
Als iemand vertelt over een ‘sjablone zet’, dan associëren we dat al snel met gemakzucht. Denk maar eens aan Tac1, haar zusjes Tad1 en Tae1, en de broertjes Tfc1, Tfd1 en Tfe1. Vaak een goede zet, maar soms ook wel uit armoe gespeeld. Doorgaans zul je je er geen buil aan vallen. Het zijn stereotiepe voorbeelden van de zet die niets weggeeft. Niet echt disruptive, om een populair jeukwoord uit het contemporaine management bargoens te gebruiken.

De buitenkans van Anand
De toppers leunen eigenlijk nooit achterover. Als zij een veilige zet spelen, rust dat op een bewuste afweging. Toch is daarmee soms wél wat aan de hand. Het voorbeeld waaraan ik denk is Carlsen–Anand, 6e matchpartij om het wereldkampioenschap in Sotsji (2014), waar zowel wit als zwart het niet zo moeilijke 26. – Pxe5 overzien. Dit was in de stelling gekomen door Carlsens blunder 26. Kd2. Reken maar dat de heren dit in een heksenketel niet zouden overzien, maar in deze langzame partij konden deze twee relatief ‘neutrale’ zetten zomaar het beeld verstoren.

Lees meer >

Vanavond 20.00 uur KiNG Keres Blitz #9

Voor de negende (!) week op rij organiseren SG KiNG en Paul Keres de KiNG Keres Blitz. Vanavond, vrijdag 22 mei, zijn er weer twee toernooien op lichess, inclusief livestream. Om 20 uur start het 3+0 toernooi en voor de bulletliefhebbers start het 1+0 toernooi om 21.40 uur. De toernooien en de stream staan open voor iedereen, de links vind je hieronder.

Een ander tactiekboek

Zowel voor mezelf als voor mijn leerlingen was ik op zoek naar meer tactiekboeken. Nu kun je je afvragen waarom boeken nog nodig zijn voor het oefenen van tactiek. Tegenwoordig kun je online, bijvoorbeeld, eindeloos puzzle rushen op chess.com. Toch heeft het wel wat, het offline opgaven maken. Gokken zit er niet in, en het half berekenen van een variant “die toch wel goed is” ook niet. Ook is het een welkome afwisseling van een beeldscherm, dat ding dat inmiddels (en zeker in deze tijd) een groot deel van de dag inneemt.

Lees meer >

Magnus Carlsen creëert zijn eigen Magnus Carlsen Tour

Hoewel ons land langzaam de strenge Coronaregels aan het versoepelen is, zal dat wereldwijd nog geruime tijd gaan duren. De schaakwereld zit er niet zo mee. Sterker nog: nu toch veel mensen aan hun huis gekluisterd zullen blijven, lijkt het erop dat het een na het andere online-evenement als paddenstoelen uit de grond gestampt wordt. Zo kondigde Magnus Carlsen tijdens een persconferentie op 14 mei in Oslo zijn eigen Magnus Carlsen Tour aan. Het gaat hier om een reeks van vijf online toernooien met in totaal 1 miljoen dollar prijzengeld.

Magnus en zijn nieuwe Tour (foto Harry Gielen)

De wereldkampioen borduurt voort op het succes van het eerste Magnus Carlsen Invitational, dat eind april werd gehouden. Daarmee lost de huidige nummer één van de wereld een soort belofte in die Garry Kasparov zich indertijd ook had gesteld. Namelijk om het spel te populariseren én om sponsoren te interesseren voor het topschaak. Gezien de fondsen die Carlsen genereert én de media-aandacht die hij vooral in eigen land krijgt voor het schaken, lijkt het erop dat deze wereldkampioen dubbel en dwars weet waar te maken wat zijn voorganger voor een deel ook gelukt was.

Wat kunnen we verwachten nadat het eerste toernooi al heeft plaatsgehad?
Toernooi 2: Lindores Abbey Rapid Challenge (19 mei – 3 juni)
Toernooi 3: Online Chess Masters (20 juni – 5 juli)
Toernooi 4: Legends of Chess (21 juli – 5 augustus)
Toernooi 5: Grand Final (9 – 20 augustus)
Het prijzengeld bij elk toernooi bedraagt 150.000 dollar, behalve bij het laatste waar er 300.000 dollar wordt gereserveerd.
De opzet is ongeveer als volgt:

De top vier uit elk toernooi wordt een plek in het daarop volgende toernooi gegarandeerd. En voor de ‘Grand Final’ zal gespeeld worden door alle winnaars van de toernooien. Mocht een speler meerdere toernooien op zijn naam schrijven, zal een puntensysteem andere spelers aanwijzen.

 

Lees meer >

Beste Johan, hoe moet het nu verder met de Schaaksite?

Johan

Afgelopen vrijdag werd het overlijden van Johan Hut bekend. Johan heeft veel betekend voor de Schaaksite. Ik wil hierbij stil staan bij zijn overlijden. Dat heeft Johan dik verdiend. Johan hield veel lijstjes bij. Werkte vaak in chronologische volgorde, was punctueel. Mijn herinneringen aan Johan zijn daarom in dezelfde stijl opgeschreven.

Johan en Daniël

In 2004 kreeg ik via Teun Koorevaar een berichtje van Johan Hut als reactie op een artikel van Teun over Magnus Carlsen en Daniël.

Met genoegen heb ik je verhaal over Magnus Carlsen gelezen. Het is bijzonder goed gedocumenteerd, ik zal het bewaren in mijn spelersarchief. Zelf heb ik Magnus in Wijk aan Zee niet zo gevolgd, ik moest immers op mijn adoptiezoon letten.

Daarom even een kleine correctie: Daniël heeft niet zijn tweede, maar zijn derde grootmeesternorm gemist. Hij scoorde er vorig jaar al twee bij Corus en op het NK. “De verwachtingen waren iets te hoog gespannen.”

Daarin heb je natuurlijk gelijk, maar Daniël won in Wijk aan Zee maar liefst 13 Elo-punten, dus hij scoorde in elk geval ruim boven zijn Elo-verwachting. Eind deze maand krijgt hij in Duitsland een nieuwe kans om grootmeester te worden.

Wat de “adoptie” betreft: maar weinig mensen weten dat ik een paar kilometer bij Daniël vandaan woon en dat de Gooi- en Eemlander mij al sinds 1997 vraagt hem voor de sportpagina voortdurend te volgen. Wat sommige mensen “heldenverering” noemen is in werkelijkheid dus iets rationeler. Maar ik kan er wel om lachen, want zelf overdrijf ik er ook nogal eens mee.

Wanneer Johan het over Daniël had dan hoefde daar geen achternaam bij vermeld worden. Johan had een speciale band met Daniël Stellwagen en stak dit niet onder stoelen of banken.

Lees meer >

Alexander

Juli 2015. Het is bloedheet. We rijden in een taxi door Wenen op weg naar de plek waar het Europees schaakkampioenschap voor seniorenteams gespeeld gaat worden.

Het muziekthema van The Third Man speelt door mijn hoofd, de muziek die de klassieke film noir uit 1950 zoveel dreiging meegaf.

Het decor voor die film was het kapotgeschoten Wenen, dat toen bezet werd door de geallieerden en net als Berlijn opgedeeld was in vier sectoren: een Franse,

Lees meer >

Schaakrubrieken weekend 16 mei 2020

Wekelijks publiceren of verwijzen wij naar diverse schaakrubrieken. Wij streven naar publicatie op de woensdag na het voorgaande weekend. Wij proberen de besproken partijen in een viewer te tonen. Deze editie van deze rubriek is bijzonder. Op 24 juli 2011 schreef Johan Hut dat hij zijn rubriek graag op Schaaksite wilde plaatsen. Hij is vorige week overleden. Uit eerbetoon aan Johan tonen wij zijn rubrieken opnieuw op de website. Aangezien Johan wekelijks zijn rubriek heeft gepubliceerd kunnen we nog aardig wat jaren voort.

Lees meer >

Condoleanceregister en afscheidsdienst Johan Hut

Wat praktische informatie bij het overlijden van Johan Hut:

Het condoleanceregister staat hier.

De rouwkaart kunt u hier vinden.

De afscheidsdienst is morgen (woensdag) om 11:00 uur. Deze zal hier te volgen zijn.

Lees meer >

Lighttown Battle

De Eindhovense schaakverenigingen ESV en WLC speelden op 12 mei online een vriendschappelijke wedstrijd op zeven borden. De wedstrijd werd live van commentaar voorzien door ESV-schakers Jochem Berndsen en Alessandro Di Bucchianico. Het live commentaar is terug te zien op YouTube en er is een verslag op de website van ESV. Gezien de positieve reacties van spelers en toeschouwers is ESV van plan dit soort activiteiten vaker te organiseren.

Derde serie MEC-puzzels is begonnen!

 

De tweede serie van tien puzzels is gisteren beëindigd: de prijswinnaars staan op onze website.

Sinds maandag staat de eerste puzzel van de derde serie op onze website.  www.maxeuwe.nl/index.php/activiteit/blijf-thuis-schaakpuzzels

Alle deelnemers beginnen weer op nul, een goed moment om mee te gaan doen!

Uiteraard hopen we dat jeugdleiders en/of ouders de jeugdige schakers willen enthousiasmeren om mee te doen!

Offers als breekijzer

In de toernooipraktijk komt het vaak voor dat wit een aanval begint op de zwarte koningsvleugel. Meestal staat de koning daar goed beschermd achter zijn pionnen, maar als zwart teveel stukken op de damevleugel zet om daar een tegenoffensief te beginnen, kan wit door offers de stelling openbreken. Zulke aanvalspartijen zijn spectaculair en worden vaak gebruikt in schaakrubrieken voor opgaven als wit speelt en wint. Maar de grootmeesters hebben deze offermotieven al veel eerder in de partij gezien.

Lees meer >

Uitslagen zondagse teambattles 17 mei


Begonnen op een verloren avond met twee teams, en drie spelers, zagen we afgelopen zondagavond bijna 500 spelers actief in onze teamwedstrijden. Groninger Combinatie viel voor het eerst uit de hoogste klasse, een matig genoegen. Wel melden steeds meer clubs zich aan (en blijf dat vooral doen, iedereen kan meedoen!), en daarmee breiden ook de mogelijkheden zich uit om een ‘passende’ teambattle aan te bieden. In de ‘kleinere teams battle’

Lees meer >

“Donateur” door Mooijman

Vandaag hebben wij er negen weken thuis-isolatie opzitten. De vakantie in mei is geannuleerd. De ferry-overtocht naar Engeland is doorgeschoven naar september. Dat kon niet anders, want de Stenaline geeft geen geld terug. Het blijft overigens afwachten of het Verenigd Koninkrijk tegen die tijd het virus voldoende onder controle heeft. Zo niet, dan maar weer overboeken.
Tot die tijd wacht ons een lange zomer. Voor het eerst sinds 20 jaar zonder diensten op de museumspoorlijn STAR en geen vakantiereis.

Lees meer >