Schaaksite

Gespot 15: Fischers snelschaakkracht

Bij het grasduinen in schaakboeken, het doorbladeren van schaaktijdschriften, het surfen op het internet, het bekijken van schaakfilmpjes valt het oog wel eens op interessante stellingen, bijzondere voorvallen, geniale zetten en grappige blunders.

Bent u ook iets tegengekomen? Laat het ons weten.

Bij mij in huis hangt de schaakkalender. Degenen die hem ook hebben, zullen wellicht bij de vraagstelling van woensdag 13 juli het antwoord niet geweten hebben. De vraag was namelijk: In 1970 werd in de Joegoslavische plaats Herceg Novi een supersnelschaaktoernooi gehouden dat door zijn ijzersterk deelnemersveld als het officieuze wereldkampioenschap snelschaken werd beschouwd. Eén speler geselde het veld. Wie en met welke score?

Gespot 14: Het ongelukkige paard op a5

Bij het grasduinen in schaakboeken, het doorbladeren van schaaktijdschriften, het surfen op het internet, het bekijken van schaakfilmpjes valt het oog wel eens op interessante stellingen, bijzondere voorvallen, geniale zetten en grappige blunders.

Bent u ook iets tegengekomen? Laat het ons weten.

Een goede verstandhouding tussen sommige schakers is soms ver te zoeken. Bekend is dat Karpov en Kasparov elkaar lange tijd niet hebben kunnen luchten en zien. Wat wil je ook als je zo’n 144 partijen tegen dezelfde kop zit aan te kijken. Daar is op een gegeven moment verandering in gekomen. Keerpunt was toen Kasparov in de gevangenis kwam te zitten (in verband met een protest tegen Poetin) en toen opgezocht werd door Karpov. De vijandschap veranderde in een vriendschap, zelfs zodanig dat ze zijn gaan samenwerken bij de laatste Fidepresidentsverkiezingen om Iljumzinov uit het zadel te tillen.

Gespot 13: Epaulettenmat

Bij het grasduinen in schaakboeken, het doorbladeren van schaaktijdschriften, het surfen op het internet, het bekijken van schaakfilmpjes valt het oog wel eens op interessante stellingen, bijzondere voorvallen, geniale zetten en grappige blunders.

Bent u ook iets tegengekomen? Laat het ons weten.

Voorbeeld van epauletten op een uniform. Deze zijn luitenant generaal List (1784 – 1868).

Het is altijd aardig om links uit de dagelijkse praktijk te vertalen naar het schaken. In een van de trainingssessies die ik gaf kwam plotseling een epaulettenmat tevoorschijn. Ik vroeg natuurlijk meteen of ze er wel eens van gehoord hadden, maar mijn leerlingen bleken hier niet bekend mee te zijn. En uiteraard ook niet met het begrip ‘epauletten’. Een blik in Wikipedia levert de volgende definitie op:

Combinaties uit Borne

Bij het Open Nederlands Jeugdkampioenschap in Borne werden weer gigantisch veel partijen gespeeld. Van verschillend niveau, maar niet met minder plezier. Dat levert als vanouds veel nuttig materiaal voor trainers en spelers op. Speciaal voor Schaaksite ging ik op zoek naar combinaties, bijzondere en gekke blunders. Die worden hieronder in quizvorm aangeboden.

Kijk zelf of u net zo goed was als de jeugdspelers die hieronder hun kunsten vertoonden. Veel plezier bij het oplossen!

Gespot 12: Rondom Ta8!

Bij het grasduinen in schaakboeken, het doorbladeren van schaaktijdschriften, het surfen op het internet, het bekijken van schaakfilmpjes valt het oog wel eens op interessante stellingen, bijzondere voorvallen, geniale zetten en grappige blunders.

Bent u ook iets tegengekomen? Laat het ons weten.

Schaken is geënt op patroonherkenning. Professor, psycholoog en schaker Adriaan De Groot schreef er ooit een proefschrift over. “Het denken van den schaker” bleek een baanbrekend werk te zijn waarin hij uit de doeken doet hoe sterke schaker feilloos ‘voelen’ welke zet ze moeten doen. Schakers werken op een bepaalde manier met beelden, die ergens zijn opgeslagen in het geheugen. Door te associëren weet een (sterke) schaker een motief dat hij ooit gezien heeft te gebruiken in een actuele situatie.

In het boek “Weltmeister lehren Schach” werd ik gegrepen door het verhaal dat Mikhail Tal schrijft over zijn benadering van het spel. De “tovenaar van Riga”, zoals zijn bijnaam was, stond bekend om zijn sprankelende combinaties.

Gespot 11: Kleptomaan?

Bij het grasduinen in schaakboeken, het doorbladeren van schaaktijdschriften, het surfen op het internet, het bekijken van schaakfilmpjes valt het oog wel eens op interessante stellingen, bijzondere voorvallen, geniale zetten en grappige blunders.

Bent u ook iets tegengekomen? Laat het ons weten.

Een spraakmakend figuur in de schaakwereld was Emil Joseph Diemer (1908 – 1990), ofwel Josef Diemer, zoals hij zijn eigen naam spelde. De Duitser is bekend geworden vanwege het Blackmar Diemergambiet. Deze speelwijze is bedacht door de Amerikaan Blackmar, maar vooral gepopulariseerd door Diemer.

Gespot 10: Sam Loyd fopt Steinitz

Bij het grasduinen in schaakboeken, het doorbladeren van schaaktijdschriften, het surfen op het internet, het bekijken van schaakfilmpjes valt het oog wel eens op interessante stellingen, bijzondere voorvallen, geniale zetten en grappige blunders.

Bent u ook iets tegengekomen? Laat het ons weten.

Een van de grootste componisten van schaakproblemen was de Amerikaanse wiskundige Sam Loyd (1841 – 1911). De problemen die hij maakte, waren niet alleen lastig op te lossen, ze bevatten ook de nodige humor. Zo is bekend dat hij in de clinch lag met Wilhelm Steinitz, de eerste wereldkampioen schaken. Loyd was een grappenmaker, Steinitz zeer ernstig. Dat strookte niet met elkaar. Ze hielden ooit een oploswedstrijd, waarbij Loyd wedde dat hij sneller problemen kon maken dan Steinitz zou kunnen oplossen.

Gespot 9: Aanval over veld e4

Bij het grasduinen in schaakboeken, het doorbladeren van schaaktijdschriften, het surfen op het internet, het bekijken van schaakfilmpjes valt het oog wel eens op interessante stellingen, bijzondere voorvallen, geniale zetten en grappige blunders.

Bent u ook iets tegengekomen? Laat het ons weten.

In veel boeken over tactiek of koningsaanval spreekt men over aanvalsvelden. Bedoeld is dan meestal dat het zwakste punt in de vijandelijke stelling belaagd wordt. Doorgaans zijn dat de bekende zwakke plekken f7 (of het corresponderende veld f2), g7 (g2), h7 (h2) of pion h6 (h3). Niet zo voor de hand liggend is dat wit een aanval over veld e4 beslissende kracht kan geven.

Gespot 8: Een sterk staaltje

Bij het grasduinen in schaakboeken, het doorbladeren van schaaktijdschriften, het surfen op het internet, het bekijken van schaakfilmpjes valt het oog wel eens op interessante stellingen, bijzondere voorvallen, geniale zetten en grappige blunders. In deze rubriek wil ik u die graag voorleggen. Bent u ook iets tegengekomen? Laat het ons weten.

Er wordt wel eens gezegd dat schaken en wiskunde enig verband met elkaar houden. Dat zal dan te maken met het logisch kunnen nadenken en het probleemoplossend vermogen. Toch zijn er teveel verschillen om van een grote synchroniteit te kunnen spreken. In een grijs verleden volgde ik een opleiding voor informatica. Een van mijn medestudenten had er lucht van gekregen dat ik schaakte en daagde mij in de pauze uit voor een potje. Toen hij een paar keer verloren had, kreeg ik het ‘verwijt’ dat ik zo snel speelde en dat hij daardoor ‘uit zijn doen’ raakte.

“Als ik maar genoeg tijd krijg, kan ik wel tegen je op”, kreeg ik te horen.

Gespot 7: “Met de polsstok over het zwakke veld heen”

Bij het grasduinen in schaakboeken, het doorbladeren van schaaktijdschriften, het surfen op het internet, het bekijken van schaakfilmpjes valt het oog wel eens op interessante stellingen, bijzondere voorvallen, geniale zetten en grappige blunders.

Bent u ook iets tegengekomen? Laat het ons weten.

Schaken leer je niet alleen uit boeken. Ook door met sterk(er)e spelers te analyseren. Ik was in de gelukkige omstandigheid om dat op frequente basis te mogen doen. Ooit in de hoedanigheid als schaakjournalist werd ik namens New in Chess uitgestuurd om bij de Leidse grootmeester langs te gaan.