Schaaksite

Grandmaster Insides, Maxim Dlugy

Als een uitgever informatie geeft over zijn boek, weet je al dat het een lovend verhaal zal zijn. De slager die zijn eigen vlees keurt, luidt het gezegde. Bij dit boek is onze recensent Franck Steenbekkers echter enthousiaster dan de uitgever.

Eerst maar het verhaal op de site van New in Chess. Dat is niet de uitgever, wel een van de verkopers.

New in Chess

‘Grandmaster Insides’ takes you into the inner world of Maxim Dlugy, as he recounts and analyses what a young player went through to become a champion and what areas of development are important for self-improvement as a chess player.

As the highest rated player in the world in the age group of 15 and until he became World Junior Champion at 20, Maxim has an ideal vantage point from which to recount the exploits of a talented young player. He became the highest rated blitz player in the world, won numerous International tournaments and even tied for 1-4th place in the first World Rapid Championship in Mazatlan, while missing becoming a World Championship Candidate.

Black is Back!

Zwart is terug! Of beter gezegd: Andras Adorjan is terug. Na Black is OK! (1988), Black is still OK! (2004) en Black is OK Forever! (2005) komt Adorjan opnieuw met een boek waarin de zwartspeler centraal staat. Met dit boek hoopt de schrijver zijn lezers ervan te overtuigen dat het witte (openings)voordeel allerminst vanzelfsprekend is en dat winnen met zwart begint met het hebben van de juiste instelling. En met schrijver bedoel ik eigenlijk schrijvers. Peter Boel heeft naast zijn redactionele werkzaamheden namelijk ook hoofdstuk 6 voor zijn rekening genomen.

Wie is Andras Adorjan?

Andras Adorjan is een Hongaarse grootmeester, geboren in 1950. Hij is drievoudig Hongaars kampioen en heeft onder andere Garry Kasparov en Peter Leko bijgestaan als secondant. Tevens was Adorjan lid van het Hongaarse team dat in 1978 de gouden medaille wist te bemachtigen op de Olympiade in Buenos Aires. In 2000 hing hij de schaakstukken aan de wilgen. Als schrijver is Adorjan vooral bekend geworden door zijn eerder genoemde Black is OK boeken.

Attacking chess for club players

Na Chess Strategy for Club Players heeft Herman Grooten een nieuw boek uitgebracht voor hetzelfde publiek, maar ditmaal met het onderwerp aanvallen. Zoals hij in de inleiding aangeeft, is het doel niet alleen het aanbrengen van meer kennis, maar ook het aanleren van bepaalde vaardigheden die onmisbaar zijn om een aanval tot een goed einde te brengen.

Zoals de titel al aangeeft, is het boek vooral geschikt voor clubspelers. Het bevat naast een hoop uitleg en diverse soorten oefeningen zorgvuldig geselecteerde voorbeelden die het naspelen meer dan waard zijn, ook een hoofdstuk over hoe je bepaalde specifieke vaardigheden kan trainen. Voor spelers onder de 1500 zal een deel wel pittige kost zijn, waarbij een aantal oefeningen wel wat meer basic zijn. Mensen met een rating van >2200 zullen de meeste aanvalspatronen al kennen, waarbij een aantal oefeningen toch goed zijn om bepaalde vaardigheden te vergroten. Hier wederom het verschil tussen vaardigheden en kennis. Om een vaardigheid te vergroten zal je toch echt de handen uit de mouwen moeten steken en oefenen.

Nu ken ik Herman vrij goed en het is interessant om te zien dat zijn visie op en manier van training geven duidelijk terugkomen in het boek. Het is daarmee ook een soort trainingshandboek van dik 300 bladzijdes.

Train Your Chess Pattern Recognition

Het boek Train Your Chess Pattern Recognition is het vervolg op Improve Your Chess Pattern Recognition. In dit vervolg komt auteur Arthur van de Oudeweetering op de proppen met ‘More Key Moves and Motifs in the Middlegame’, aldus de ondertitel. Het eerste boek is goed ontvangen in de schaakliteratuur en al vertaald naar het Duits. Het vervolg, Train Your Chess Pattern Recognition, biedt qua inhoud meer van hetzelfde. Het boek bevat 37 korte hoofdstukken met verrassende ideeën. De hoofdstukken zijn ondergebracht in zes delen met verschillende thema’s.

Originele manier om het middenspel te bestuderen

In Train Your Chess Pattern Recognition wordt het middenspel op een andere manier bestudeerd dan in de meeste middenspelboeken. Laatstgenoemde boeken beginnen vaak met een breder concept zoals aanval en verdediging, ruimtevoordeel of bijvoorbeeld open lijnen. Gaandeweg wordt steeds meer in detail getreden. Het is echter algemeen bekend dat je besluitvorming tijdens een partij beïnvloed wordt door de kennis van verworven patronen. Vandaar ook dat Van de Oudeweetering er bewust voor kiest om het middenspel aan de hand van patronen te bestuderen.

Deel I: Typical Manoeuvres

Deel I van het boek bevat acht hoofdstukken die betrekking hebben op typische manoeuvres van de dame, de toren, het paard of zelfs de koning. Bij de naamgeving van elk hoofdstuk is creatief te werk gegaan.

Giri’s weg naar de top

In 2014 werd Anish Giri twintig en dat vierde hij onder meer met een terugblik op zijn carrière tot dan toe: My Junior Years in 20 Games. We lezen over zijn eerste behoedzame stapjes in het spel (met dank aan een Russisch boek, getiteld Hoe word je een gentleman), zijn globetrotterschap (hij spreekt Engels, Nederlands, Nepalees, Russisch, intussen vast ook Georgisch en is her en der op een woordje Spaans te betrappen!) en zijn snelle spurt naar de hoogste treden in onze sport. In 2008 won de net in Nederland aangekomen tiener al het open toernooi van Hilversum, waar hij zijn eerste grootmeester versloeg en meteen zijn eerste grootmeesternorm scoorde. Met het jaar maakte hij grote ratingstappen en zijn toernooisuccessen liepen parallel aan zijn rijzende ster: in 2009 werd hij voor het eerst Nederlands kampioen, in 2010 won Giri de B-groep van Wijk aan Zee, in 2011 debuteerde hij in de A-groep met een overwinning op Magnus Carlsen en in 2012 wist hij zijn eerste supertoernooi te vinden: dat van Reggio Emilia. In 2013 en 2014 volgde verder gestaag stijgen en intussen weet de trouwe volger van schaaknieuws maar al te goed wie Anish Giri is: een gelouterde wereldtopper. Als ik dit schrijf, is hij net ongedeeld tweede geworden van een toptoernooi in Moskou.

Naast een klein carrièreoverzicht en enkele aandoenlijke jeugdfoto’s bestaat het merendeel van dit boek uit analyses van de grote meester zelf: Anish Giri heeft twintig memorabele partijen van hemzelf voorzien van vooral vrolijk en soms diepgravend commentaar.

Bespreking boek Herman Grooten

Vandaag ontvingen wij een bericht dat het laatste boek van Herman Grooten besproken is door een zeer bekend persoon in de schaakwereld.

Kwaliteitsoffers: hoe en waarom?

21 oktober 2016 18:57 Johan Hut 0

Een praktische handleiding. Dat is de ondertitel van het boek ‘Het kwaliteitsoffer’ (Engelstalig) van Sergey Kasparov. Ik vind de titel sterker dan de ondertitel. Het boek geeft geen kant-en-klare aanwijzingen over wanneer je een kwaliteit zou moeten offeren. Het brengt je wel gevoel bij voor het verschil tussen toren en paard of loper. Opvallend aan het boek is dat het geen juichboek is, het staat niet vol met offers die direct tot winst leiden. Er staan ook offers in die het halve punt moeten redden en zelfs offers die mislukken.

Petrosian en Karpov

Het boek begint met twee hoofdstukken over de kwaliteitsoffers van Petrosian en Karpov. Boeiend om te zien hoe deze twee grootheden dit thema aanpakken. Echter, het hoofdstuk over Petrosian begint met een partij waarin een offer van hem tot remise leidt. Het hoofdstuk over Karpov begint met een partij waarin een offer van zijn tegenstander tot winst leidt. Tot winst van die tegenstander, wel te verstaan. Een merkwaardig begin en ik ga maar snel over naar het grootste deel van het boek. Dit bestaat uit tien thematische hoofdstukken. Wat voor soort kwaliteitsoffers kunnen we onderscheiden?

Grenzen verleggen (boek)

5 augustus 2016 11:31 Teun Koorevaar 0

Lees ook deel 1 en deel 2

De Olympische Spelen in Rio zijn al begonnen en vandaag, vrijdag, vindt de officiële opening plaats. Grenzen worden verlegd of nèt niet. Records en reputaties sneuvelen. Sporters stijgen boven zich zelf uit of nèt niet. Oude sporthelden nemen afscheid en nieuwe sporthelden staan op.

Kunnen Dafne, Epke, Ranomi, Marianne, Tom en de vele anderen de hoge verwachtingen waarmaken? We zullen het zien.

Het sportboek Grenzen verleggen

In het boek Grenzen verleggen dat recent verscheen gaan de onderzoekers Rick Lahaye en Thomas Waanders op zoek naar de vraag waar de grens ligt van het menselijk potentieel bij inspanning. Onder het verleggen van grenzen verstaan zij: doorgaan waar iemand normaal gesproken door vermoeidheid, pijn of ongemak gestopt zou zijn.

Ze wilden de inzichten, die de gesprekken met de topsporters hen opleverden, koppelen aan de inzichten die de wetenschap hen biedt. Daarom hebben zij de antwoorden van de (ex-)topsporters voorgelegd aan wetenschappers die toonaangevend zijn binnen hun vakgebied.

Hoofdstuk 1 begint al met een uitsmijter:

‘Als je niet dood neervalt na het passeren van de eindstreep, dan had je sneller gekund.’ Als je deze uitspraak van de Zuid-Afrikaanse wetenschapper Timothy Noakes voorlegt aan gouden medaillewinnaars , zijn ze zichtbaar getriggerd. Bij de meesten verschijnt er een grote glimlach op het gezicht. ‘Ja dat geloof ik wel.’ Andere sporters zijn het hier niet mee eens. ‘Onzin! Als je extreem uitgeput bent, kun je absoluut niet harder.’

Rick en Thomas hebben hun bevindingen, na gesprekken met de sporters, uitgewerkt in meer dan tien thema’s. Ik heb er enkele uitgekozen.

Jan Timman, schaaklegende

21 juli 2016 22:37 Johan Hut 0

Boeken van en over Jan Timman zijn er vele, toch was ik enigszins verrast toen er een boek over hem verscheen van een Hongaarse meester. Wat zou dit voor een boek zijn? Het bleek een boek met een originele invalshoek, dat een goede aanvulling is op wat er eerder over en door Timman is geschreven.

De schrijver

Tibor Károlyi (geboren in 1961) is niet meer heel actief als wedstrijdschaker, maar ik kende twee belangrijke boeken van hem.

In 2004 verscheen ‘Judit Polgar, The Princess of Chess’. Er waren al heel wat boeken over de Polgar zussen, die vooral gingen over hun jeugd, hun opmerkelijke opvoeding en hun opmars. Károlyi was de eerste die een gedegen boek schreef over Judit Polgar als wereldtopper.

In 2007 verscheen ‘Endgame Virtuoso Anatoly Karpov’. Er zijn vele boeken over Karpov, maar een apart boek over zijn eindspelen was nieuw. Károlyi schreef het boek samen met Nick Aplin.

Op de website van New in Chess zie ik dat hij meer boeken over Karpov heeft geschreven en ook over Tal en Topalov.

De serie

Károlyi heeft nu zes boeken geschreven over voormalige wereldtoppers:

Stalen zenuwen (boekbespreking)

20 juli 2016 17:25 Teun Koorevaar 0

Dit is het tweede artikel in de serie. Voor de inleiding ‘Met Stalen zenuwen Grenzen verleggen’ klik hier.

Hoe topsporters presteren onder druk (en wat jij daarvan kunt leren)

Over de auteur

Ger Post is docent cognitieve neurowetenschappen aan de UvA en hij schrijft als journalist over psychologie en hersenonderzoek.

Het boek gaat over momenten waarop er veel op het spel staat. Of het nu een gouden medaille is op de Olympische Spelen, een belangrijke toets of een sollicitatiegesprek. Het zijn de momenten waarop sommigen zich positief weten te onderscheiden, terwijl anderen door het ijs zakken. Het verschil tussen nét wel en nét niet.

In zijn voorwoord citeert hij de Denker des Vaderlands, wijlen René Gude:

‘In alle hoeken van de samenleving staan scoreborden te knipperen. Peilingen en rankings tuimelen over elkaar heen.  Kwantificering van levensdoelen en status maakt vergelijking en competitie mogelijk. De waarde van een baan is af te meten aan het salaris dat ermee verdiend wordt. De Cito-scores bepalen de toekomst van de leerling. Ranking in citatielijsten bepaalt het lot van de wetenschapper en de peiling beslist over het wel en wee van de politicus.’

‘Onze samenleving gaat steeds meer op een sportveld lijken en we gaan steeds meer als sporter denken. Termen als ‘winnaarsmentaliteit’, ‘excelleren’ en ‘de lat hoog leggen’ zijn buiten de sport volledig ingeburgerd en geven richting aan ons denken en doen.’

Het boek bestaat uit twee delen. Deel 1 gaat over hoe sporters onder druk bezwijken en boven zichzelf uitstijgen en deel 2 gaat over de weg naar stalen zenuwen.