AFTELLEN (10) De invloed van WK Euwe – Aljechin op het dorpsschaak
Het was de achttiende november in 1935. Het gratis advertentiekrantje had er al van bericht en dit huis-aan-huis aan de Sliedrechtse dijk bezorgd. Belangstellenden werden uitgenodigd voor een voorlopige vergadering voor het oprichten van een dam- en schaakclub. Drie jonge mensen, Arie den Boef, Jan Koppelaar en A. Nederlof hadden dit initiatief genomen. Geen eenvoudige tijd de jaren 30, ook niet in Sliedrecht, crises en werkloosheid waren de gesprekken van de dag.
Als er nu iets te melden is over het schaakleven in Sliedrecht is internet een uitstekend middel om de wereld hiervan in te lichten. In 1935 was internet er nog niet, zelfs de televisie ontbrak. De radio was er wel en vergeet niet de krant. Schaak- en damnieuws was er toen ook, en wat voor nieuws. De Nederlander Max Euwe was met een wereldkampioenschapsmatch bezig tegen Alexander Aljechin.
Het schaken kriebelde ook in die jaren. Het oprichten van de schaak- en damvereniging in het baggerdorp werd een succes. De start met liefst 50! leden is een applaus waard. Voorzitter werd L. Scheermeijer en hield dit vol tot 1970! Ongetwijfeld heeft de start van deze gezellige club te maken met het succes van onze Max Euwe.
Kenmerk van de Sliedrechtse schaakclub is het snel en effectief vergaderen. Het streven is en was zo snel mogelijk de ledenvergadering afhandelen, want schaken daar komen we toch voor!. Zo zal het ook op die 18 november moeten zijn gegaan. Gauw het officiële gedeelte en dan … schaken.
Een van de kersverse leden wilde het iedereen laten zien. Wat die Euwe geflikt heeft eergisteren tegen wereldkampioen Aljechin, en hoe ook een wereldkampioen iets over het hoofd kan zien, werd breed uitgemeten. Op een zelfgemaakt demonstratiebord, de Sliedrechtse baggeraars zijn handige mensen, werd de beroemde stelling opgezet. Het verhaal van het kersverse lid:
“Mijne heren schakers, dammers mogen natuurlijk ook meekijken. Aljechin speelde hier 27. …Lxa4. Een fout van de wereldkampioen. Euwe speelde 28. Ld5+ Kf8 29. Ta1 Ta6. Ja beste leden, welke zet speelde Euwe nu? Die meneer met die dikke sigaar daar achterin, zegt u het maar…. 30. Ta2. Heeft u die zet van u zelf? Om ’t eerlijk te zeggen niet, ik hoorde het gisteren op de radio. Ja heren, Euwe speelde 30. Ta2 en die zet had Aljechin niet gezien op zijn 27e zet! De wereldkampioen wilde zich met Lb5 bevrijden en dacht zo een remise te bereiken. Na 30. Ta2 faalt namelijk 30. …Lb5, simpel omdat de witte toren dan gedekt staat. Nu staat zwart volkomen hopeloos. Volgens Max Euwe zelf: “zwart staat voor goed verlamd en kan niets ondernemen tegen het oprukken van mijn meerderheid op de koningsvleugel.”
Een daverend applaus volgde. Of er een telegram naar Max Euwe is gegaan die avond is geen melding van gemaakt in de notulen, ik kan me het levendig voorstellen. Euwe stond nog maar een puntje achter op Aljechin, de stand was 10,5 – 9,5 voor Aljechin.
Nu ik die stelling eens nader bezie. Ik heb het nooit ergens gelezen, maar 28. Ld5+ is niet noodzakelijk voor de combinatie. Euwe kon gelijk 28. Ta1 spelen. Aljechin speelt dan 28. ….Ta6 en Euwe, nu dus een zet eerder 29. Ta2! Aljechins 29. ..Lb5 werkt nu ook niet, want dan ook 30. cxb5! 30. …Txa2 levert niet de toren op, want Euwe speelt 31. Ld5+ en 32. Txa2. Zwart heeft ook de mogelijkheid i.p.v. 29….Lxb5 om 29. …Te6 te spelen, maar dan speelt Euwe 30. Ld5! Deze combinatie vind ik net iets fraaier dan wat werd gespeeld.
Dat Euwe in vorm was staat buiten kijf en dat dit te maken zou kunnen hebben met de oprichting van die gezellige vereniging aan de Sliedrechtse dijk, wie zal het zeggen. De volgende dag, de 19e november, liet Euwe er geen gras over groeien. In Ermelo versloeg hij met de zwarte stukken in een schitterende vechtpartij de wereldkampioen en bracht de stand op 10,5 – 10,5. Nederlanders en Sliedrechters gingen de straten op, oranje vlaggen wapperden, die paar auto’s op de dijk die toeterden. Schaakvereniging Sliedrecht kreeg op de eerste dag, nog in de kraamtijd, een wel heel mooi cadeau van die enige Nederlandse wereldkampioen. Niet voor niets kwam Max graag later naar Sliedrecht om simultaan te geven aan die gezellige Sliedrechtse schakers.
De Sliedrechtse schaakvereniging begon met twee clubavonden in de week, er is zelfs nog een tijdje geweest van drie avonden, waarbij de derde instructieavond werd genoemd. Op de tweede clubavond zullen de Sliedrechtse schakers hebben kunnen genieten van die mooie 21e partij van Max Euwe. Het zal ongetwijfeld weer een aantal extra nieuwe leden hebben opgeleverd. Laten wij ook de partij naspelen en meegenieten hoe de Sliedrechtse schakers van weleer zich hebben gevoeld in die dagen.
PRIJSVRAAG VAN WWW.SCHAAKSITE.NL
In ieder artikel leggen wij onze bezoekers een schaakpuzzel voor die zij kunnen oplossen. Deze oplossingen kunnen worden ingezonden naar : . Schaaksite.nl stelt drie geldprijzen van 75, 50 en 25 euro ter beschikking voor de drie beste deelnemers. De bekendmaking van de drie winnaars is op 13 november tijdens de schaakmanifestatie in Sliedrecht.
75 jaar later
De schaakvereniging Sliedrecht wordt 75 jaar en dit wordt gevierd. Zie de aankondiging. Het aftellen is begonnen……
Het wordt stil die zaterdag in Schakend Nederland, behalve in Sliedrecht want dat is dé schaakstad van Nederland die dag. Jammer dat we nog tot 13 november moeten wachten, maar gelukkig hebben we nog de nieuwe website waar we het nieuws en de actuele informatie over de schaakmanifestatie op de voet kunnen volgen.
Tot ziens op 13 november in Sliedrecht!
Website Schaakmanifestatie Sliedrecht
Eerdere publicaties op onze site:
Het was niet mijn bedoeling om de wereldkampioen te verbeteren. Mijn voorgestelde combinatie in de 21e partij om 28. Ta1 en later met Ld5+ te komen, is fout. Gelukkig dat Euwe deze niet speelde, want Aljechin had zeker 28. …Td1+ gespeeld, en het is nu zwart die wint. Amateurs kunnen geen wereldkampioen adviseren. Bedankt Tom, van www.tomsschaakboeken.nl
In 1998 schreef ik een artikel over de 26e partij uit de match Euwe – Aljechin uit1935.
Dat artikel staat nog steeds op internet ; www.euwe.nl/EuweTent/Epost2.htm
Dit artikel was mede aanleiding voor het Euwe-blokje (twee postzegels) in 2001.
In deze beroemde 26e partij, later bekend geworden als de parel van Zandvoort, offert de met wit spelende Euwe eerst een stuk tegen 3 pionnen, daarna nog een kwaliteit en uiteindelijk wint hij de partij op de 47e zet de partij.
De met wit spelende Euwe…….
Dus viel me iets op in het verder uitstekende artikel Aftellen 9 ; speelde Euwe dan zowel in de 21e als in de 26e partij met wit?
Terechte constatering bleek; de aangehaalde partij is de 20e partij, gespeeld op 16 november 1935 in de Militiezaal in Amsterdam. Zie “Zooals ik het zag”, door S.G. Tartakower. (Hierin staat overigens ook de weerlegging van 28 Ta1 al vermeld.)
Met vriendelijke groet,
Henk Alberts
Motiefgroep Schaken ; www.euwe.nl
Bedankt Henk voor deze waardevolle aanvulling op het artikel.
`MOTIEF GROEP SCHAKEN` is ook aanwezig op de Schaakmanifestatie in Sliedrecht op 13 november met een Expositie en een Presentatie waarin Euwe centraal zal staan. Ook komt er binnenkort een aflevering van AFTELLEN over Euwe en de Motiefgroep.
Regelmatig blijven kijken dus op deze geweldige schaaksite. Je blijft dan op de hoogte niet alleen van het actuele schaak-nieuws, maar ook van de schaak-geschiedenis.