Canon(13): Joop van Oosterom
Erelid van de KNSB, dat word je niet zomaar, dat zijn er maar een paar. Joop van Oosterom werd het in maart 2011, vooral als dank voor zijn rol als grootste schaakmecenas in de Nederlandse geschiedenis.
Joop van Oosterom (geboren 12 december 1937) was ook een sterke schaker, toen hij in 1955 jeugdkampioen van Nederland werd. Op het wereldjeugdkampioenschap werd hij zevende, achter kampioen Boris Spasski en Lajos Portisch. Eindredacteur Slavekoorde van het bondsblad schreef dat Van Oosterom met meer toernooiervaring in de laatste ronden minder risico’s zou hebben genomen en vijfde had kunnen worden.
Begin jaren zestig speelde hij enkele malen met HSG (Hilversum) in de hoofdklasse, op een van de hoogste borden. Zijn broer Henny was van gelijke sterkte, die werd in 1962 open kampioen van Nederland en in 1963 zesde op het Nederlands kampioenschap.
Joop van Oosterom besteedde meer aandacht aan zijn werk dan aan het schaken, een normale beslissing. Bij het computerbedrijf IBM behoorde hij tot de IT-pioniers. Daarna, in de jaren zestig, richtte hij samen met zijn collega Jan Mol Volmac op. Het bedrijf werd een groot succes. In 1988 gingen Van Oosterom en Mol naar de beurs en cashten elk enkele honderden miljoenen guldens. Volgens het zakenblad Quote belegde Van Oosterom zijn vermogen het beste en werd miljardair, zelfs in euro’s, en woont hij nu in een van de duurste appartementen van Monaco. Uiteraard ging het met Mol financieel ook niet slecht. Hij was ook schaakliefhebber en financierde toernooien in Antwerpen en Amsterdam onder de naam Lost Boys, het bedrijf van zijn zoon.
Toen beide mannen nog volop met Volmac actief waren, sponsorden ze onder die naam schaakclub Rotterdam. Van 1977 tot en met 1995 werd Volmac Rotterdam zestien van de negentien keer kampioen. Uit zijn privé-vermogen financierde Van Oosterom zijn eigen club HSG, dat daardoor naar de hoogste klasse promoveerde en na vele tweede plaatsen vier keer op rij kampioen van Nederland werd. Die sponsoring duurde maar liefst dertig jaar en werd in 2011 beëindigd. Een bijzonder moment in de HSG-jaren was de komst van de drie Polgar-zussen in 1989. Hun eerste wedstrijd was tegen Volmac Rotterdam. Het optreden van de drie meisjes (nog niet volwassen) trok uitgebreide aandacht van de media.
In 1992 organiseerde en sponsorde Van Oosterom in Monaco een toernooi ter gelegenheid van de geboorte van zijn dochtertje Melody Amber. De hele wereldtop was aanwezig. Het was een rapidtoernooi, vanaf de tweede editie speelden de deelnemers zowel rapid- als blindpartijen tegen elkaar. Het toernooi bleef twintig jaar bestaan met altijd de sterkste schakers ter wereld als deelnemers. In die periode organiseerde en betaalde Van Oosterom bovendien tien oefenmatches voor Jeroen Piket tegen wereldtoppers, trainingsactiviteiten voor de Polgar-zussen, toernooien tussen oud-wereldtoppers en actieve damestoppers en toernooien tussen veteranen een aanstormende jonge grootmeesters.
Omdat hij geen tijd meer had voor toernooien, legde Van Oosterom zich vanaf de jaren zestig toe op correspondentieschaak. Daarin werd hij in 2005 en 2007 wereldkampioen. Meer daarover in een apart venster ‘correspondentieschaak’.
