De Telegraaf schaakrubriek 23 oktober 2010
Hans Böhm
Het leven is hard.
In het Spaanse Bilbao liep vorige week een ongekend sterke dubbelrondige vierkamp af. De spelers waren de wereldkampioen, de Indiër Viswanathan Anand; de nummer één op de wereldranglijst, de Noor Magnus Carlsen; de ex-wereldkampioen en Rus Vladimir Kramnik en de ex-Rus en in Spanje woonachtige Alexei Sjirov. Een supertoernooi. Dat thuisspeler Sjirov laatste zou worden lag voor de hand maar hoe zouden de krachten zich verhouden bij de andere drie?
Het moet gezegd, voor de eerste keer in lange tijd viel Magnus Carlsen tegen. We raakten bijna gewend aan zijn imposante overwinningen, zoals Karpov en Kasparov in hun beste dagen. Andere deelnemers spelen voor de tweede plaats. Dit keer verloor Magnus twee partijen, won er één van Sjirov en speelde drie keer remise. Men waagde zich aan allerhande speculaties over zijn teleurstellende optreden op de vele sites maar volgens mij is hij gewoon moe. Moe van het vele spelen in de afgelopen jaren, moe van de tsunami aan aandacht sinds hij een serieuze wereldkampioenskandidaat is, wellicht moe van alle rompslomp om zijn persoon. Een periode van rust zal de batterijen weer opladen. Hij moet zijn krachten nu al gaan verdelen voor de ultieme tweekamp die er binnen afzienbare tijd aan gaat komen.
Zwart staat onder lichte druk en het was nu een goed moment om daar met actie onderuit te komen. De stelling blijft speelbaar na 28…d5 29.exd5 exd5 30.Txd5 Txd5 31.Txd5 Txa2 of 31.cxd5 Txb5 32.dxc6 Ta5 33.c7 Ta8 en ook na 30.cxd5 Txb5 31.dxc6 Tc8 heeft zwart niet te klagen. Maar Carlsen opent vrijwillig de g-lijn waarover alleen wit kansen krijgt.
28…gxf4? 29.gxf4 d5 30.exd5 exd5 31.cxd5 Txb5 32.dxc6 Tc8 33.Pg4 Txc6 34.Pe5 Te6 35.Kf3 Ta5?
Na deze tweede fout staat wit gewonnen. Na het logische 35…Tb4 houdt zwart een oogje op de zwakte f4 en het binnenvallen met 36.Td7 Lf6 hoeft hij niet te vrezen. Wit gaat nu op de zwarte loper spelen:
36.Tg2! f6 37.Pc4 Ta7 38.f5 Tc6 39.a4 Tb7 40.Tg6 h5 41.Td-g1 Ke8 42.Pe5!
Is natuurlijk fraai maar 42.Th6 wint ook. Kramnik houdt van de totale dominantie.
42…Tc8 43.Tg8+ Lf8 44.Pg6 Tf7 45.Td1
en zwart gaf op omdat het gênant wordt na 45…Ta8 46.Td6 Tb8 47.h4 en er zijn zelfs geen slechte zetten meer.
Dat was een onaangename en onverwachte klap bij de start van deze zware krachtmeting. Hoe zou Carlsen zich in de volgende partij opstellen?
De verwachting was dat deze partij snel in remise zou eindigen. Wit kan de laatste zet van zwart, b6, simpel beantwoorden met 31.axb6 Pxb6 32.Pc5 Lb5 33.Pe3 en de muziek gaat uit de stelling. Carlsen gaat nodeloos ingewikkeld doen en moet hierna vooral zelf precies spelen
31.Pe3 Pxe3 32.axb6 P3-f5 33.Pc5 Pxd4 34.b7 P7-c6 35.La4 Le8!
Goed gezien. Zwart geeft het stuk op de beste manier terug en komt er ooit een wit paard op b8 dan sluit Lb5 de deur.
36.Pxa6 Kf8 37.Kg3 Ke7 38.Kf4?
Met 38.Ld1 zou wit nog kunnen vechten volgens de computer. Maar het blijft tobben met dat opgesloten paard aan de rand.
38…Pe6+ 39.Ke3 Pe-d8 40.Lxc6 Pxc6 41.h4
Na 41.b8D Pxb8 42.Pxb8 Lb5 43.Kd4 Kd6 44.h4 Lf1 45.g3 Kc7 blijkt duidelijk waarom wit zich niet op dat avontuur vanuit de diagramstelling had moeten inlaten.
41…Kd6 42.g4 Ld7 43.g5 hxg5 44.hxg5 g6 45.f4 Le6
Carlsen gaf op, na 46.Kd3 Ld5 47.Kc3 Lg2 48.Pb4 Pb8 zal hij de b-pion verliezen en komt dan te laat voor acties op de koningsvleugel. Het was de enige winstpartij van Anand die alle andere partijen remiseerde. Op de monitor was duidelijk aan de lichaamstaal te zien dat Magnus deze partij zonder energie speelde.
Slotstand Bilbao Masters 2010
1.Kramnik 4/6 2.Anand 3,5
3.Carlsen 2,5 4.Sjirov 2
Door dit resultaat is de actuele volgorde op de Elo-rating wereldranglijst als volgt veranderd: 1. Anand 2803 2. Carlsen 2801 3. Aronian 2793 4. Kramnik 2791 5. Topalov 2785
