De Telegraaf schaakrubriek 26 november 2011
Hans Böhm
De sluitingsceremonie van het Max Euwe herdenkingstoernooi 2011 stond symbool voor het gehele toernooi: origineel. Op de kunstenaarssociëteit De Kring bij het Leidseplein in het hart van Amsterdam werden de aanwezigen verrast door drie naakten die schaakten. Dat tableau vivant was geïnspireerd op een beroemde foto van kunstenaar/schaker Marcel Duchamp (1887-1968), die met zijn favoriete naaktmodel Eve Babitz in 1963 een potje schaakte. Een paar jaar geleden heeft de tweevoudig kampioene van Amerika Jennifer Shahade dat idee een eigen draai gegeven door tegen een naakt mannenmodel te spelen. De organisatie van het toernooi gaf het tafereel met drie modellen (één man en twee vrouwen) meer body en ook al kregen die het een beetje koud, ze bleven gedurende de vele korte optredens kunstzinnig zitten. Grootmeester Hans Ree en Alexander Münninghoff, de biograaf van Euwe, zongen uit volle borst de Euwe-marsch; David Levy sprak over zijn ervaringen met Max betreffende de kracht van de schaakcomputer (we weten nu beter maar dat werd veertig jaar geleden verkeerd ingeschat); Tex de Wit, die zowel een meesternorm heeft als bij de laatste acht eindigde van een nationale stand-up comedian competitie, vermaakte het kritische gezelschap met gekleurde humor in een zwart/witte wereld. Vervolgens gaven alle acht deelnemers aan het evenement met een anekdote of een mooie herinnering hun gevoel over Max Euwe weer. “Wat een waardige manier van gedenken”, vond dochter Fietie Euwe.
Het toernooi leverde de juiste spanning en de juiste winnaars op.
De twee vierkampen waren gelijkelijk verdeeld: vier vrouwen en vier mannen, de eindstand van die totale confrontatie, 12-12, geeft goed weer hoede verhoudingen liggen. Eindstand groep 1:
1. Peng 3.5 2/3 Olaffson, Cramling 3 4. Van der Sterren 2.5
Het aardige in deze groep was dat bij het ingaan van de laatste ronde iedereen op 2,5 punt stond. Zhaoqin Peng won verdiend van Paul van der Sterren terwijl Fridrik Olafsson een pion meer niet kon verzilveren tegen Pia Cramling.
Z. Peng – P. vd Sterren, na 17.Pe2-f4
Een interessante stelling waarin zwart kan voortzetten met 17…a4!? om de c-pion meer kracht te geven. “Eerst maar even dat storende paard verjagen”, zal Paul gedacht hebben maar hij onderschat de positionele gevolgen.
17…f6? 18.Pc4! Lxc4?
En na deze tweede zwakke zet krijgt wit het makkelijk. Begrijp dat 18…Dc6 19.Lxe4 dxe4 20.d5 kansloos is. Wel tegenkansen bood nog 18… dxc4 19. Lxe4 cxb3 20. Dxb3+ c4 21. Dc2 g5 22.Pd5 Tg7 en wit staat natuurlijk beter maar kan nog ergens fout gaan.
19. bxc4 Pc3 20. Db3 cxd4 21. Pxd5 a4 22. Db2 b5 23. Pxc7 Txc7 24. exd4 Txc4 25. Lf1 Tc8 26. Lxb5 Dxd4 27. Tad1 Dg4 28. Dxc3! Txc3 29. Td8+ Kf7 30. Le8+
en mat op de volgende zet.
De eindstand van de tweede vierkamp:
1. Van Kampen 4,5 2.Socko 4 3.Conquest 2 4.Arakhamia 1,5
Robin van Kampen heeft na het behalen van zijn grootmeestertitel niet de gebruikelijke kleine terugval gehad. Nee, hij acteert juist sterker na deze ontpopping. Hij won achtereenvolgens het Helmut Kohl Turnier in Dortmund, het BDO-toernooi in Haarlem en het Unive-toernooi in Hoogeveen en dit is derhalve de vierde toernooioverwinning op rij. Een cruciale overwinning op de enige concurrent:
R. van Kampen – M. Socko, na 21.0-0-0
Wit staat twee pionnen voor maar daardoor kan zwart juist makkelijk aanvallen op de damevleugel. Een normaal vervolg zou zijn 21…Db6 22.Lb4 Lxb5 23.cxb5 Pc7 24.Kc1 Pxb5 25.Lxb5 Dxb5 en wit heeft nog een weg te gaan.
21…Le7?!+ 22.Dc2 Db8 23.Lb4 Lxb5 24.cxb5 Pc7 25.a4 Pe6 26.Kb1 Tc7
Zodra er een paard op d4 komt zal wit de kwaliteit geven: voor zijn loperpaar, de meerderheid op de damevleugel en de matbeelden op de onderste rij en g7 is de duiding ‘compensatie’ dan een eufemisme.
27.Db3 Tc-a7 28.Lc4 Pd4 29.Lxf7+ Kh8 30.Txd4 exd4 31.De6 Dd8 32.a5 Td7 33.Dd5 Lf6 34.Le6 Te7 35.g5 Le5 36.Lxd6! Dxd6 37.Dxa8+ Db8 38.Dxb8 Lxb8 39.Ld5 Lf4 40.b6 d3 41.a6
en zwart gaf op.
In feite betaalde Max Euwe zijn eigen memorial evenement, er was nog een restant van een laatste potje. Maar ook dat potje is nu leeg. Dit bijzondere toernooi zal alleen kunnen worden herhaald in 2012 als nieuwe bronnen zich aandienen.
