De Telegraaf schaakrubriek 28 januari 2012
Hans Böhm
Natuurlijk legt in de schaaksport de factor geluk weinig gewicht in de schaal. Wij kunnen niet winnen met 2 azen of dubbel zes. Maar soms zit het mee en soms zit het tegen en dat heb je niet altijd in eigen hand. Bij een netballetje op een cruciaal moment wordt hoofdschuddend de hand opgestoken ter verontschuldiging maar van binnen wordt er gejuicht. Wat is nu geluk bij schaken? Je kunt precies in de voorbereide variant komen. Je tegenstander kan net zijn zwakste dag hebben als jij je beste dag hebt. Er gebeurt iets buitensporigs op een belangrijk moment (in de tijdnoodfase bij een WK-match Karpov-Kasparov mauwde een krolse kat; in een uitgestelde partij Timman-Böhm bij een NK in Leeuwarden bleef een hoteltelefoon rinkelen op de 39e zet). Bij het lopende Tata-toernooi zit het sommige spelers wat tegen. In de A-groep speelt Boris Gelfand, de ex-Rus uit Israël, die later dit jaar om het WK gaat spelen met Viswanathan Anand. Terwijl Anand zich al aan het voorbereiden is, speelt Gelfand door. Hij gebruikt daarbij liever niet zijn beste openingsrepertoire, dat bewaart hij voor straks. Maar het loopt allemaal niet soepel voor hem in Wijk aan Zee.
B. Gelfand – H. Nakamura, ronde 5.
Wit stond de hele partij wat beter maar veel is het niet. Hij besluit dan maar op de remise af te stevenen met de ruil
34.Lxe4 Txe4 35.Tc2??
Een onbegrijpelijke blunder. Na 35.Td6 Txd6 (35…Tc8 36.Tb-d1 is gevaarlijk) 36.Lxd6 Td4 37.Lb8 Td2 38.a3 a5 39.Lf4 zou de stelling snel vervlakken. Waarom overziet een wereldkampioenskandidaat een verlies in één zet met nog een kwartier op de klok?
35…Te-d4
en wit geeft op, T4-d1 komt er aan.
In de B-groep waren de verwachtingen over de comeback van Jan Timman hoog gespannen. In hoeverre zou zijn leeftijd, 60 jaar, een rol spelen? Hoe zou hij zich conditioneel staande houden? Zowel per partij in de tijdnoodfases, na vier en na zes uur spelen, als in het gehele lange toernooi over dertien ronden? In de eerste toernooi helft ging het redelijk. Timman begon met 3 uit 5. Maar toen kwamen er drie nullen op rij. Dat was niet nodig geweest.
J. Timman – D. Reinderman, ronde 6.
Een interessante stelling waarin wit alles heeft klaar staan voor de aanval op de zwarte koning. De explicateurs van die dag, John van der Wiel en uw verslaggever, lieten 29.Lxh7+? al snel schieten omdat de h-lijn ook voor zwart open komt. We keken naar 29.Dh3 Pxf5 30.exf5 Txd5 (dat moet wel) 31.Txd5 Lf6 en wit staat wat beter alhoewel zwart volwaardige tegenkansen heeft met zijn krachtige loper. Tot onze ontzetting en die van het publiek kwamen de slotzetten door:
29.Lxh7+?? Kxh7 30.Dh3 Th8 31.Td2 Kg8 32.Th2 Tc5 33.Pe3 T5-h5 34.Df3 Dc5
en wit gaf op, zwart heeft gewoon een stuk meer.
In de C-groep begon Matthew Sadler als de grote favoriet. Zowel zijn Elo-rating van 2660, als zijn staat van dienst, brachten het toernooicomité ertoe om zich vooraf te verontschuldigen. Natuurlijk had Sadler ook in de B-groep kunnen meespelen maar goed, de uitnodigingen waren nu eenmaal al de deur uit en Matthew vond het zelf niet erg. Na acht ronden stonden er zeven remises achter zijn naam en een schamel puntje tegen hekkensluiter Pieter Hopman.
E. Paehtz – M. Sadler, ronde 3, na 32.Dd2-a5
Wit staat raar, met die koning op b3 ook nog een volle kwaliteit achter en we voorzagen dat dit niet lang meer zou duren. De normale reactie zou 32…b5 zijn omdat de a-pion taboe is: 33.Dd8+ Kb7 34.Dxd7+ Dxd7 35.Pc5+ en zwart heeft slechts een technisch karwei te volbrengen. Maar het liep zo af:
32…Df3+ 33.c3 Df8 34.Dxa7 Dd6 35.Pc5 Db8 36.Da5 Dc7 37.Da8+ Db8 38.Da5
en het werd remise door zetherhaling. Het kan soms tegenzitten en je weet niet precies waardoor. De enige remedie is: gewoon door blijven spelen tot het weer meezit, want ook daar is vaak geen verklaring voor.
