De Telegraaf schaakrubriek 8 januari 2011
Hans Böhm
Wat heeft 2010 voor hoogtepunten gebracht? Het laatste Corustoernooi (want op 14 januari begint het eerste Tata-Steel-Chess-Tournament) werd gewonnen door de man die velen graag als wereldkampioen zouden zien: de Noor Magnus Carlsen. Hij scoorde 8,5 uit 13 maar daar kan hij straks niet meer mee wegkomen want dan zou hij dalen op de wereldranglijst. Hij staat al lange tijd op de eerste plaats, met een torenhoge Elo (per 1/1/2011: 1.Carlsen 2815 2.Anand 2810 3.Aronian 2805 4.Kramnik 2785 5.Karjakin 2775). Toch zal Carlsen in de komende cyclus geen kampioen worden want hij trok zich gedurende 2010 terug uit de race vanwege onvrede met het systeem. “Heb je nog geprobeerd hem over te halen?”, vroeg ik Viswanathan Anand, “want dat is toch beter voor de schaaksport.” Anand schudde het hoofd: “Hij is geen kind meer, al twintig jaar nu, hij zit niet te wachten op goedbedoelde adviezen van oudere collega’s. Ik vind het ook jammer maar aan ieder systeem kleven nadelen en het huidige systeem is zo slecht nog niet”.
Veselin Topalov won Linares in februari, op zich een uitstekende prestatie maar verder imponeerde hij in 2010 niet meer. Zijn motivatie was aangetast in 2006 toen hij de wereldtitel verloor aan Kramnik en in april 2010 kwam de grote klap in zijn tweekamp met Anand. Het is te hopen dat Topalov in 2011 weer ergens inspiratie vandaan haalt want anders zal hij verder uit beeld wegzakken.
In maart wonnen Carlsen en Vassily Ivantsjoek het traditionele Amberschaaktoernooi in Monaco, dat in 2011 zijn laatste editie krijgt. Amber, de dochter van schaakmecenas Joop van Oosterom, wordt twintig jaar en zij heeft andere interesses dan haar vader. Nog eenmaal zal de wereldtop zich straks meten in blindschaak en snelschaak, en dan is het heel mooi geweest.
In mei won schaakcomputer Rybka een sterk toernooi in Leiden. Inmiddels is de schaakcomputer de vaste secondant van alle schakers, op alle niveaus. Dat had Max Euwe moeten meemaken. Professor Jaap van den Herik voorspelt dat rond 2030 de computer van iedere stelling de juiste beoordeling kan geven. Voorlopig zitten de computers nog op een petaflop (dat zijn 1.000.000.000.000.000 berekeningen per seconde) en daar kunnen de beste menselijke schakers nog tegenop denken.
In juni werden Jan Smeets (voor de tweede keer) en Zaoqin Peng (voor de twaalfde keer) de Nederlandse kampioenen.
In augustus vond de 39e SchaakOlympiade plaats in het Siberische Khanty-Mansiysk. Einduitslag 1.Oekraine 2.Rusland1 3.Israël, Nederland eindigde verdienstelijk op een gedeelde elfde plaats. De FIDE-president Kirsan Iljoemzjinov werd voor nog een cyclus van vier jaar herkozen.
In december werd Hou Yifan (16 jaar) de jongste wereldkampioene ooit door haar landgenote Ruan Lufei te verslaan, wat goed aangeeft hoe China als schaakland is opgekomen.
Het schaakjaar werd voor Nederland afgesloten met het festival in Groningen. We kregen er twee grootmeesterkandidaten bij: Daan Brandenburg en Robin van Kampen. Voor laatstgenoemde moest daarvoor gewonnen worden van een zware tegenstander. De Armeense grootmeester Zaven Andriasian.
R. van Kampen – Z. Andriasian, na 15.Pxc5
Beide spelers gaan voor de eerste plaats en willen winnen.
Zwart moet terugslaan, maar hoe? Na 15…dxc5 16.e5 Le7 17.Le2 0-0 is de strijd open.
15…Dxc5? 16.e5! dxe5 17.Pe4 Dc7 18.Pd6+ Kf8 19.fxe5 Lg5 20.Df2! houdt een schijnoffer in, het stuk komt echter direct weer terug en dan heeft wit een soepele winnende aanval.
20…bxc4 21.h4 Lxh4 22.Dxh4 Ld7 23.Td4 c3 24.Tc4 Dd8 25.Df2 f5 26.exf6 e.p. gxf6 27.Txc3 Tb8 28.Tf3 f5 29.Dc5 Kg8 30.Pxf5! Kh7 31.Th3 Tb5 32.Txh6+ Kg8 33.Txh8+ Kxh8 34.Dc3+ en zwart gaf op. Van Kampen hield zijn stellingvoordeel goed vast ondanks de hoge spanning die op de partij stond.
‘Groningen’ is al 47 jaar een mooie afsluiting van het schaakjaar, net zoals Wijk aan Zee al 72 jaar een nog mooier begin is. Vanaf 14 januari gaan we genieten van het Hoogoven-Corus-Tata toernooi. Voluit Tata Steel Chess Tournament. In de hoofdgroep spelen voor Nederland Jan Smeets, Anish Giri en Erwin l’Ami mee en het wordt interessant te volgen wie zich het beste staande houdt. In grootmeestergroep B zijn Friso Nijboer en Wouter Spoelman de underdogs. In GM-C gaan de Internationale Meesters Roeland Pruyssers, Benjamin Bok, Jan Willem de Jong, Mark van der Werf en Robin van Kampen op jacht naar een GM-norm. Een kleine 2.000 schakers vanuit de hele wereld spelen mee maar de vijf miljoen FIDE-leden volgen alle verrichtingen live via de geoliede website. Het wordt weer smullen in het altijd winderige Wijk aan Zee.
