de Volkskrant schaakrubriek 31 juli 2010

Website de Volkskrant

Kramnik mist aansluiting

Na het door hem gewonnen toernooi in het Roemeense Medias zei Magnus Carlsen dat zijn niveau inmiddels hoog genoeg is om een match om de wereldtitel te winnen. Een tweekamp Anand – Carlsen in 2012 is een mooi vooruitzicht, maar voor het zo ver is, moet Carlsen volgend jaar in het kandidatentoernooi afrekenen met een paar collega’s van het hoogste kaliber.

Gemakkelijk zal dat niet zijn. In het kandidatentoernooi nieuwe stijl zullen acht deelnemers elkaar bestrijden in korte knock-out matches van vier partijen, eventueel gevolgd door rapid-tiebreaks. Carlsen speelt in de eerste ronde tegen Teimour Radjabov. Bij winst ontmoet hij in de tweede ronde de winnaar van de tweekamp Topalov – Kamsky. In de finale wacht de overlever van de matches Kramnik – Mamedjarov en Aronian – Gelfand.

Deze week werd bekend dat het kandidatentoernooi zal worden gehouden in het Russische Kazan en niet in de oorspronkelijk aangewezen Azerbeidzjaanse hoofdstad Bakoe. Daarmee is een probleem opgelost. Aronian kan zijn tweekamp tegen Gelfand spelen zonder zich zorgen te maken over de grote gevoeligheden die de aanwezigheid van een Armeniër in Azerbeidzjan met zich meebrengt.

Maar er is een ander probleem voor in de plaats gekomen. Topalov heeft laten weten dat de onaangenaamheden rond de WK-match tegen Kramnik in 2006 nog steeds zwaar op zijn ziel drukken en dat hij om die reden geen WK-wedstrijd op Russisch grondgebied wil spelen. De FIDE zal proberen Topalov op andere gedachten te brengen. Als hij voet bij stuk houdt, neemt Grisjoek zijn plaats in.

Zonder het struikelblok Topalov wordt Carlsen opdracht in het kandidatentoernooi eenvoudiger. In de finale zou hij Kramnik kunnen treffen, die dan allicht in betere vorm zal steken dan in het recente toernooi in Dortmund. Na negen eindzeges in zijn favoriete toernooi moest Kramnik ditmaal genoegen nemen met een score van vijftig procent, anderhalf punt achter de superieure Ponomariov.

In de voorlaatste ronde probeerde Kramnik met geweld het verloren terrein goed te maken. Dat is hij niet gewend en de gevolgen bleven niet uit.

Naiditsch – Kramnik

Dortmund 2010

1. e4 d6

Dit speelde Kramnik ook tegen Smeets in het laatste Corus-toernooi. Hij vertelde toen dat hij op weg naar de uitgang van dorpshuis De Moriaan in Wijk aan Zee bij een stalletje een boek had gekocht over de Pirc opening, die zwart volgens de auteur in alle varianten prima spel beloofde: `Dat leek me wel wat’.

2. d4 Pf6 3. Pc3 g6 4. Le3 a6 5. Dd2

Tegen Smeets kreeg Kramnik inderdaad prima spel na 5. Le2 Lg7 6. Dd2 b5 7. Lh6 0-0 8. e5 dxe5 9. Lxg7 Kxg7 10. Lf3 c6 11. dxe5 Dxd2+ 12. Kxd2 Td8+.

5 … b5 6. f3 Pbd7 7. Pge2 Pb6 8. Pf4 Lg7 9. a4

Hij hoopt aan te tonen dat zwart zijn damevleugel heeft verzwakt.

9 … b4 10. Pcd5 Pbxd5 11. Pxd5

Na 11. exd5 heeft zwart 11 … g5 12. Pd3 Pxd5.

11 … Pxd5 12. exd5 0-0! 13. Dxb4 e6

Zwarts ontwikkelingsvoorsprong is zeker een pion waard. Misschien was nu 13. Ld3 exd5 14. 0-0 het verstandigst. Naiditsch besluit vast te houden aan de gewonnen pion.

14. Lc4 Dh4+ 15. Kd1

Ook na 15. g3 Dh5 of 15. Lf2 Dg5 heeft zwart ruime compensatie voor de pion.

15 … Lxd4

Een goed alternatief is 15 … Te8.

16. Lxa6 e5

Zwart verhoogt de inzet. Na 16 … Txa6 17. Dxd4 Dxd4 18. Lxd4 exd5 kan hij misschien remise maken, maar dat was niet het resultaat dat Kramnik in gedachten had toen hij aan de partij begon.

17. Lxc8 Tfxc8 18. c3 Tab8 19. Dc4

19 … c5?

Voor een superstrateeg als Kramnik blijkt het moeilijk in zo’n rommelige stand de juiste weg te vinden. Ik vermoed dat iemand als Morozevitsj zonder nadenken zou hebben gekozen voor 19 … Txb2 20. cxd4 Tcb8, waarna zwart zeker niet slechter staat. Er dreigt 21 … T8b4, gevolgd door 22 … exd4.

20. Lc1! e4 21. cxd4 exf3 22. gxf3 Te8

Ook nu moet wit problemen oplossen, maar die zijn overzichtelijk.

23. Ta3! Tb4 24. Df1 Dxd4+ 25. Kc2 c4

26. Dd1! Df2+ 27. Ld2

En niet 27. Kb1 Te2 28. Ta2 c3

27 … Te2 28. Ta2 Dxf3

Ook na 28 … c3 29. bxc3 Tb8 30. Kc1 is zwarts aanval uitgewoed.

29. Te1 Db3+ 30. Kb1 Txe1 31. Dxe1 c3 32. Lxc3 Te4 33. Df1 Dxd5 34. Ta3

Zwart geeft op.

Alleen geregistreerde gebruikers kunnen een reactie achterlaten.