De Volkskrant schaakrubriek 7 januari 2012
Gert Ligterink
In Reggio Emilia zijn Sofia-regels overbodig
In de hoop hun toernooi aantrekkelijker te maken, schrijven steeds meer organisatoren de Sofia regels voor. Dit strenge wapen tegen de inhoudloze remise werd bedacht door Topalovs manager Danailov en in 2005 in Sofia in de praktijk geïntroduceerd in de M-Tel Masters zeskamp. In toernooien waarin de Sofia-regels gelden is een remiseaanbod verboden. Afgezien van pat of een drievoudige zetherhaling kunnen partijen alleen onbeslist eindigen als een theoretische remisestand is bereikt.
Hoewel met de gedachte achter deze maatregelen niets mis is, zijn de Sofia regels niet tot een algemeen geldende wet verheven. Het comité van het Tata Steel toernooi is van mening dat strenge regels onnodig zijn omdat de geïnviteerde topspelers weten wat van hen wordt verwacht. Wie zich bezondigt aan lijntrekkerij kan een nieuwe uitnodiging vergeten.
Ook de organisatoren van het Nieuwjaarstoernooi in Reggio Emilia vertrouwen erop dat de spelers zelf weten wat goed voor hen en het publiek is. Terecht, zo blijkt. Elk jaar belonen de grootmeesters hun gastheren met schitterend, compromisloos schaak dat zelden wordt ontsierd door een voorbarig remiseaanbod.
De Azerbeidzjaan Vugar Gashimov schreef na zijn zege in de vorige editie van Reggio Emilia dat de Sofia regels hun doel voorbijschieten. `Een ban op het remisevoorstel legt druk op de spelers. Ze worden voorzichtiger en als de gelegenheid tot een drievoudige zetherhaling zich voordoet, zullen ze niet aarzelen die te benutten. Liever dat dan gedwongen te worden een zielloze stelling urenlang door te spelen.’
Ook dit jaar is het toernooi een succes. Hikaru Nakamura is schitterend op dreef en voert na zeven van de tien ronden het veld met grote voorsprong aan. Alexander Morozevich en Vassili Ivanchuk wisselen zoals zo vaak briljante momenten af met opmerkelijke vergissingen en Anish Giri heeft na een aarzelend begin de juiste vorm gevonden. Hij verloor in de eerste ronden van Morozevich en Nakamura, maar compenseerde die nederlagen door Ivanchuk en Caruana te verslaan.
Voor zijn zege op Ivanchuk kreeg Giri alle lof. Op de whychess website schreef de annotator: `Een heel logische en elegante overwinning. Is Giri de nieuwe Kramnik?’
Giri wikkelde een op het eerste gezicht problematisch toreneindspel mooi af:
Giri – Ivanchuk na de 41ste zet van zwart. De door de zwarte toren ondersteunde c-pion lijkt lastig. Maar wits volgende zet lost alle problemen op.
42. Tc6!
Vermoedelijk had Giri hier de slotstelling van de partij al gezien.
42 … Txc6 43. dxc6+ Kxc6 44. g4! c4 45. e4 Kd6 46. f3!
En vooral niet 46. gxh5? Ke7 47. Ke3 Kf8 48. Kd4 Kg7 49. Kxc4 Kh6, waarna zwart remise maakt.
46 … Ke6 47. Ke3 Ke5
Na andere zetten wint wit simpel met 48. Kd4.
48. gxh5 f5 49. h6 f4+ 50. Kd2 Kf6 51. h5!
Forceert de promotie van de voorste h-pion. Zwart geeft op.
Nakamura kon in Reggio Emilia niet stuk. Alles liep goed voor hem af, zelfs een verloren stand tegen Ivanchuk wist hij nog in winst om te zetten. In de eerste ronde bleek al dat het wel eens zijn toernooi zou kunnen worden:
Vitiugov – Nakamura
Reggio Emilia 2011
1. d4 d5 2. c4 e6 3. Pc3 Le7 4. Pf3 Pf6 5. Lf4 0-0 6. e3 Pbd7 7. Le2 c5 8. cxd5 Pxd5 9. Pxd5 exd5 10. 0-0 c4 11. b3 Pb6 12. bxc4 dxc4 13. Dc2 Le6 14. Tab1 Tc8 15. a4 a5 16. Pg5 Lxg5 17. Lxg5 f6 18. Lh4 c3 19. Ld3 h6 20. Lb5
Dit geeft zwart de kans zijn slecht staande paard om te spelen. Na 20. Tfc1 Tf7 21. Lg3 staat wit beter.
20 … Pd5 21. De4 Dd6 22. Lg3 De7 23. Tbc1 Pb4 24. d5
Een uit nood geboren pionoffer. Na andere zetten komt 24 … c2, gevolgd door … f5 en … Pa2.
24 … Pxd5 25. Tfd1 Tfd8 26. Td4 f5 27. De5 Df6 28. Dxf6 gxf6 29. h3 Kf7 30. Lc4 Ke7 31. e4
Na een wachtzet als 31. Kh2 komt 31 … Tc5 32. Lb3 Pf4! met uitstekende kansen voor zwart. Nu is het meteen afgelopen.
31 … Pf4!
Een prachtige vondst. Wit heeft geen verdediging.
32. Txd8 Txc4
Met de dubbele dreiging 33 … Kxd8 en 33 … Pe2+.
33. Lxf4 Kxd8 34. exf5 Lxf5 35. Le3 c2 36. g4 Le4 37. Lb6+ Kd7 38. Lxa5 Td4
Wit geeft op.
