Dramatische ontknoping in 1B
Er is lang toegeleefd naar de “Wedstrijd van het jaar” in de eerste klasse B. Zeven ronden lang slaagden De Stukkenjagers en Voerendaal erin om alle wedstrijden winnend af te sluiten. Met een half bordpuntje voorsprong gingen de Tilburgenaren de allesbeslissende “clash” in, die in het sfeervolle nieuwe clublokaal zou worden gespeeld.
Toevallig werd er in dezelfde zaal ook de confrontatie tussen beide tweede teams gespeeld zodat er min of meer van een soort massakamp tussen beide verenigingen gespeeld werd.
Voerendaal liet er geen gras over groeien qua opstelling. Met maar liefst vier grootmeesters en de nodige andere sterke spelers verschenen de Limburgers aan de start. De Stukkenjagers kon daar slechts twee IM’s en een WGM tegenover zetten, maar ook met veel talent zonder titels in het team, werd op voorhand een interessante krachtmeting verwacht.
Op het eerste bord slaagde ondergetekende er met zwart in om een grootmeester (Felix Levin) te neutraliseren. Remise nadat een grootscheepse ruil alle muziek uit de stelling had gehaald.
Levin – Grooten
1. d4 Pf6 2. c4 e6 3. Pf3 b6 4. a3 La6 5. Db3 d5 6. cxd5 exd5 7. Lg5 Le7 8. Pc3 c6 9. Lxf6 Lxf6 10. e4 Lxf1 11. Txf1 dxe4 12. Pxe4 O-O 13. O-O-O Pd7 14. Tfe1?!
Niet de meest principiële voortzetting. [Tijdens de partij maakte ik me meer zorgen om 14. Pe5 Lxe5 15. dxe5 hetgeen ook de kritieke zet blijkt te zijn in deze stelling. Na de partij keken we nog naar 15… Dh4!? [15… De7 16. f4 kwam voor in meerdere partijen waarin zwart op de been wist te blijven na 16… Pc5 17. Pxc5 Dxc5+] 16. f4 Pxe5 17. g3 Dh6 18. Td6 Dh3 19. Tfd1 Pg6 en in de twee partijen die met deze stelling bekend zijn, kwam wit niet verder dan remise.] 14… Dc7 15. Kb1 Alternatieven zijn 15… Le7 Zonder het te weten, treed ik hier in de voetsporen van een partij Jojua-Banikas, 2008, die door wit gewonnen werd. [15… Tae8] [15… Tac8] [15… Tad8] 16. Dc2 Levin komt met een nieuwe zet. [16. Pg3 Tae8 17. Tc1 was het vervolg in bovengenoemde partij.] 16… Tac8 Dit pareert de dreiging d4-d5. 17. Pg3 [Interessant is hier 17. Tc1!?] [en 17. Pe5!? Tfd8] 17… Tfe8 18. Pe5 Pf6 19. Pf5 Lf8 [Ook na andere mogelijkheden trok 19… Ld6 steeds mijn aandacht. Er is allemaal weinig aan de hand voor zwart.] 20. f4 g6 [Hier was 20… Pd5 wellicht een meer adequater antwoord geweest. Ik had echter weinig trek in het uitlokken van een dameswitch naar de koningsvleugel met 21. Df2 maar na 21… f6! 22. Pd3 Txe1 23. Txe1 Dd7 zou zwart bij nader inzien al iets beter hebben gestaan.] 21. Pe3 c5 22. dxc5 [Hier dacht mijn tegenstander lang na over het scherpe 22. d5!? b5 23. g4 maar hij vertrouwde het allemaal niet helemaal en met het oog op de klok besloot hij tot de vervlakkende tekstzet, die hij vergezeld liet gaan van een remise-aanbod.] 1/2-1/2
Dat was binnen de drie uur spelen. Niet lang daarna werd op bord 6 de score geopend door Bianca Muhren van De Stukkenjagers. Tegenstander Rob Caessens was kennelijk bereid om tegen haar een toren in de aanbieding te doen.
Zwart heeft de opening overleefd, maar komt met een merkwaardig plan op de proppen. 17… c5?! Dit maakt de terugtocht naar de koningsvleugel onmogelijk. [Met 17… Lg4 18. Dxd8+ Dxd8 19. Txd8+ Txd8 20. f3 Lf5 21. Lxc7 Td2 = zal de stelling wel in evenwicht zijn.] 18. a3! Dit heeft Bianca goed ingeschat. Ten koste van een pion wordt de loper op b4 op nonactief gezet en heeft wit de handen vrij om aan de andere kant van het bord een slag te slaan. 18… Lxa3 19. Lh4 Lc6 20. Dg3
20… Dg4?? Een interessante blunder. [Na 20… Txd1 21. Txd1 Pe8 22. Td8 Db7 is er niets aan de hand.] 21. Txd8+ Txd8 22. Dxg4 Tja, wat moet je hiervan zeggen… 1-0
Een tussentijdse rondje langs de borden leverde de volgende balans op:
Bord 1: GM Felix Levin – IM Herman Grooten ½ – ½
Bord 2: Maurice Peek – Christof Sielecki, wit een pion meer maar een slechte loper.
Bord 3: Cristian Braun – IM Jan Sprenger, zwart een gevaarlijke a-pion, wit een stevige b-pion in een scherp middenspel.
Bord 4: Cor va Dongen – GM Andrey Orlov, een positionele plus voor de witspeler.
Bord 5: GM Daniel Hausrath – Anne Haast, in een solide stelling, was de zwartspeelster toch langzaam in bijna onoverkomelijke problemen aan het raken.
Bord 6: WGM Bianca Muhren – Rob Caessens 1-0
Bord 7: GM Gerhard Schebler – Mart Nabuurs, een eindspel met pionnen op twee vleugels waarin wit het loperpaar tegen paard/loper had en zwart op de ‘pijnbank’ lag.
Bord 8: Mark Clijsen – Henk Temmink, een klein plusje voor wit, maar er leek niet bijster veel aan de hand,
Bord 9: Tom Bus – Mark Haast, de zwartspeler aan het roer, maar wel in een zeer gecompliceerd middenspel met veel tactische wendingen.
Bord 10: Bram van den Berg – Patrick Driessens, een dichtgeschoven Franse stelling waarin voor beide spelers weinig te halen leek.
Het liep tegen de eerste tijdcontrole totdat er enige tekening in de strijd leek te komen. De voorsprong voor de thuisploeg werd vergroot omdat Tom Bus flink had misgetast en hij het volle punt aan zijn jonge tegenstander Mark Haast moest laten.
32. h3 In deze gecompliceerde en scherpe stelling lijkt zwart over de iets betere kansen te beschikken vanwege het feit dat zijn pion op d6 ooit eens ingezet zou kunnen worden. In tijdnood van de witspeler gaf zwart maar eens een schaakje: 32… Dc5+ 33. Kh2?? En dat leidt plotseling tot snel succes. Met die dame op bezoek is het ook meteen gedaan. [Noodzakelijk was uiteraard 33. Kg2] 33… Df2+ 34. Kh1 Dxg3 35. Pxc4 Pxc4 [Objectief gezien was 35… Dxh3+! nog sterker: maar dan moet zwart wel de volgende zien: 36. Kg1 Ld4+! 37. Pxd4 [37. Pe3 Dg3+ 38. Kh1 Dxf3+ Zo gaat alles met schaak van het bord.] 37… Tg8+ 38. Kf2 Tg2+ 39. Kf1 Dh1#] 36. Dxc4 [De meest taaie was nu 36. Db7 maar na 36… Tg8! kan wit het tij eveneens niet keren.] 36… Dxf3+ 37. Kg1 Tg8! En opgegeven. 0-1
Maar toen was het de beurt aan Voerendaal om wat terug te doen. Net na de tijdcontrole werd duidelijk dat Mart Nabuurs en Anne Haast hun stellingen niet zouden redden. Nadat zij hadden opgegeven was de stand weer in evenwicht.
18. Le3 Wit staat wat beter, zoals altijd in dit type stellingen. 18… Dc7? Maar na deze zet loopt er iets snel uit de hand. [18… Db4] 19. Tad1 Pa6 20. f4 Pd7 21. Dxd6 +- Dxd6 22. Txd6 Pb4 23. Td2 Te8 24. e5 f6 25. Pe4 [25. Le4] 25… fxe5 26. Pd6 Te7 27. f5! Pf6 28. fxg6+ Kxg6 29. Pxc8 Txc8 30. Td6 Pd5 31. Lc5 Tee8 32. c4?! Hausrath gaat niet correct verder. [32. Le4+ Kf7 33. c4 +/-] 32… Pc7? Helaas, Anne profiteert niet. [Na 32… Lf8! Is het weer onduidelijk, zwart is terug in de partij!] 33. Lb6 Na deze zet gaat het snel mis met zwart. 33… Pe6 34. Pc3 Lf8 35. Td3 Pc5? 36. Lxc5 Lxc5 37. Txf6+! Kxf6 38. Pe4+ Kg7 39. Pxc5 Te7 40. Pe4 Tcc7 41. Pd6 Ted7 42. c5 Kf6 43. Le4 Kg7 44. Pe8+ Kf7 45. Pxc7 Txc7 46. Td6 1-0
Een tegenvaller was dat Jan Sprenger moest berusten in remise. Nadat hij aanvankelijk een pion was achtergeraakt, was hij sterk teruggekomen in de partij en hadden de optimisten aan de zijlijn al bijna een punt genoteerd. De zwarte a-pion op a3 leek zo’n sterke troefkaart dat hier wel zaken mee gedaan zouden kunnen worden. Dat bleek echter niet het geval. Het eindspel van dame plus paard tegen dame en slechte loper, maar alle pionnen op één vleugel bood geen enkel winstperspectief meer.
Nog een tegenvaller was dat de Tilburgse topscorer Bram van den Berg (hij had 6 uit 6 op zijn conto staan!) het deze keer leek te gaan bolwerken. Rond de veertigste zet was hij een kwaliteit en een pion achtergeraakt en zijn sterke vrije e-pion bleek toch niet voldoende gewicht in de schaal te werpen om nog een half puntje uit het vuur te slepen.
Daarmee had Voerendaal de leiding overgenomen in de wedstrijd die echter nog verre van beslist was. Sterker nog: op het bord van Clijsen en Temmink had de zwartspeler zijn a-pion moeten inleveren waardoor de Stukkenjager nu een machtig wapen in het eindspel had. Daarbij zagen de stellingen op de borden van Peek en Van Dongen er ook heel gunstig uit, zodat een overwinning voor de thuisploeg zeer tot de mogelijkheden ging behoren.
De tweede tegenvaller kwam toen het eindspel van Peek, ondanks de pluspion, niet gewonnen bleek te zijn en hij ook in een puntendeling moest berusten.
34. d5!? Zwart heeft zijn zinnen gezet op een blokkade op de witte velden. Met de volgende zet probeert wit die te doorbreken en gebruik te maken van zijn pluspion. 34… Dd6 [Wit heeft goed berekend dat 34… Dxd5 faalt op 35. Te8+ Kg7 36. Df8+ Kf6 37. Dxh6 met winnende aanval.] [34… Ld6 35. Dc1 Dxd5 36. Dxh6 Tc8 was ook een verdediging, hoewel wit ook hier kansjes heeft.] 35. Dxd6 Lxd6 36. Te8+ Kg7 37. Lf2! Lijkt goed: de loper streeft naar d4 waarna de pion op d5 een factor van belang kan worden. 37… Lc5 38. Lxc5 [Wits enige kans op een eventuele overwinning is om de lopers op het bord te houden. Daartoe moet hij zich in allerlei bochten wringen, maar wellicht gaf dat toch veel meer perspectieven dan de partijvoortzetting. Een voorbeeld van hoe dat zou kunnen verlopen: 38. Lg3 f6 39. d6 Txc3 40. d7 Tc1+ 41. Le1 Lb6 42. Kh2 Td1 43. Te7+ Kg8 44. h4] 38… Txc5 39. Ta8 Txd5 40. Txa6 Td2 41. Tb6 Td5 42. Kg1 h5 43. h4 Tc5 En remise overeengekomen. Wit houdt maximaal een pion op de damevleugel over, maar omdat de zwarte toren veel te actief is, levert dat nauwelijks winstkansen op. Derhalve remise gegeven. 1/2-1/2
Ondertussen was Clijsen er inderdaad in geslaagd om zijn pluspion te verzilveren.
36. Df2! Zwart staat beter vanwege de betere pionnenstructuur op de damevleugel. 36… Lf6? Na deze misser kan wit de partij zelfs direct beslissen. 37. Lb6 Wit neemt ‘genoegen’ met een mooie a-pion. [Er was echter een mooie combinatie voor handen waarmee wit zich een zeer lastige technische klus had kunnen besparen: 37. Lxf7 Kxf7 38. Pg5+ Kg7 39. Lf8+! Kxf8 40. Dxf6+ Ke8 41. Df7+ Kd8 42. Df8+ Le8 43. Pe6+ met damewinst.] 37… Dc8 38. Lxa5 Pd6 39. Ld3 Lxh3 40. Lc3 Le6 41. Dc5 Pf7 42. b4 Dd7 43. Le2 Lg4 44. De3 Lxf3 45. Lxf3 Pg5 46. Lg2 Dd1 47. a5 Desalniettemin is het toch de a-pion die het gaat doen. 47… Dh5+ 48. Kg1 Dd1+ 49. De1 Dd3 50. Ld2 Pe6 51. Lf1 Dd8 52. a6 Pd4 53. Kg2 Lg5 54. Lxg5 Dxg5 55. a7 Dd8 56. Da1 Da8 57. Ld3 Kh6 58. Dc1+ Kg7 59. Dc5 Kh6 60. De7 Dh8 61. La6 Dg8 62. Kh3 Pf3 63. Lb7 Da2 64. Df8+ Kg5 65. Dxf3 Dxa7 66. Lxc6 Db8 67. b5 Dc8+ 68. Kg2 En een paar zetten later streek zwart de vlag. 1-0
Hierdoor kwam de tussenstand van 4½ – 4½ op het scorebord met nog partij te gaan: Van Dongen – Orlov.
Daarin had de witspeler steeds meer vorderingen geboekt en zijn positionele voordeel omgezet in de winst van een pion. Het toreneindspel leek binnen de marge, maar omdat de klok ook een flink woordje begon mee te spreken, ging Orlov de fout in. Hij raakt er nog een kwijt en wit stond nu huizenhoog gewonnen. Een toreneindspel met g+h meer is in de regel gewonnen, maar met ieder anderhalve minuut op de klok gelden er andere wetten. Wat er vervolgens gebeurde tart elke beschrijving.
41. Pc5+ Wit heeft met kleine middelen zijn tegenstander in het nauw gedrongen. Met de volgende ruil lijkt hij daadwerkelijk progressie te boeken. 41… Pxc5 42. Lxc5 Tb8? En Orlov onderkent het gevaar niet. [Noodzakelijk was 42… Td8 43. Lxe7 Kxe7 44. Txc6 Td3 met gelijkspel.] 43. Td3 Pc8 44. Td8 Het is duidelijk dat er nu maar een speler is die op winst speelt. 44… f5 45. b4 fxe4 46. fxe4 Ta8 47. Te8+ Kf7 48. Tf8+ Ke6 49. Tg8 Kf7 50. Td8 Ke6 51. Te8+ Kf7 52. Th8 Ke6 53. Th6 Pe7 54. Lxe7 Kxe7 55. Txg6 Ta4 56. Txc6 Txb4 57. Th6 Txe4 58. Txh5
In de regel biedt een eindspel van twee verbonden verbonden vrijpion tegen een ‘ losse’ goede winstkansen. Met een g- en h-pion zijn de technische problemen echter substantieel. 58… Kf6 59. Th8 Ta4 60. Tf8+ Kg6 61. Tf3 Ta1 62. Kg2 Ta4 63. Kf2 e4 64. Tf8 Ta2+? Onder druk van de klok grijpt Orlov mis. [Na 64… Ta3 lijkt mij dat de stelling nog binnen de remisemarge is.] 65. Ke3 Kg7 66. Te8 Dit geeft de winst niet weg, maar wit moet zich in allerlei bochten wringen om pion e4 onschadelijk te maken. [Met 66. Tf2! had wit zich een hoop ellende kunnen besparen. 66… Ta4 67. Kf4 en pion e4 gaat zonder slag of stoot verloren.] 66… Ta3+ 67. Kf4 Tf3+ 68. Kg4 Te3 69. h5 Kf7 70. Te5 Kf6 71. Tf5+ Ke6 72. Tf1 [Vermoedelijk kan wit het inmiddels ook zonder winst van e4 stellen. Met 72. h6 Td3 73. Th5! zou het ook gedaan zijn met de zwartspeler.] 72… Te2 73. Kg5 Th2 74. g4 e3 75. Tf3 [75. Te1 Nog simpeler is 75… Th3 76. Kf4] 75… e2 76. Te3+ Kf7
77. Kf4! Kg7 78. Kg3 De bedoeling van de vorige zet: de toren kan zich niet handhaven op h2 en daarmee valt e2. De zaak lijkt nu beklonken. 78… Th1 79. Txe2 Kh6 80. Te6+ Kg7 81. Kf4 Tf1+ 82. Kg5 Tf7 83. Kh4 Geeft niets weg, maar er was een directe consequente lijn naar de winst. [83. h6+ Kh7 84. Kh5 Td7 85. g5 [85. Tg6 Td1 86. Tg7+ Kh8 87. Tc7] 85… Td5 86. Te7+ Kh8 87. Kg4 [87. Kg6 Td6+ 88. Kf5 Td2 89. g6]] 83… Tf1 84. g5 Th1+ 85. Kg4 Tg1+ 86. Kf5 Tf1+ 87. Ke4 Th1 88. Te7+ Kg8 De wedstrijd nadert hier zijn dramatische apotheose. Pion h6 hangt, maar er dreigt ook nog iets…
89. h6?? Verlaten van alle goede geesten, komt wit met deze zet waarmee een prachtig gespeelde partij, een prachtig gespeelde wedstrijd en een prachtig gespeeld seizoen in een klap te niet wordt gedaan. Natuurlijk speelde tijdnood een grote rol, maar Cor van Dongen staat bekend als een uitstekende snelschaker die bijna nooit dit soort fouten maakt. Het valt hem niet te verwijten, de spanning was te intens. [Overbodig om op te merken dat wit na 89. Kf5! Txh5 90. Kg6 op winst staat.] 89… Te1+ 90. Kf5 Txe7 91. g6 Te1 92. Kg5 Th1 Voerendaal wint hiermee de wedstrijd en hoogstwaarschijnlijk ook het kampioenschap. 0-1
Dus geen overwinning voor de witspeler en een vrijwel zekere promotie naar de Meesterklasse, ook geen 5-5 waardoor alles nog open zou zijn geweest, maar een onthutsende en ook volkomen onnodige en onverdiende nederlaag. Voerendaal dus naar de Meesterklasse, het valt tenminste niet te verwachten dat zij zich in de laatste ronde de kaas van het brood zullen laten eten.
Kleine troost: Stukkenjagers 2 won wel van Voerendaal 2 en mag nog hopen zich nog te kunnen ontworstelen aan de dreigende degradatie. De reserves van Voerendaal moeten helaas wel een treetje terug doen.
en.
Rest ons nog een persoonlijke impressie over deze dramatiek van onze ‘huisfilosoof’ Jan Sprenger op zijn weblog:
Zie ook "De kraker door de ogen van een groupie"
Persoonlijke uitslagen:
Stukkenjagers 1 – Voerendaal 1 4½ – 5½
1. Grooten (z) – Levin ½ – ½
2. Peek – Sielecki ½ – ½
3. Sprenger – Braun, C ½ – ½
4. Van Dongen – Orlov 0-1
5. Haast, A – Hausrath 0-1
6. Muhren, B – Caessens 1-0
7. Nabuurs – Schebler 0-1
8. Clijsen – Temmink 1-0
9. Haast, M – Bus 1-0
10. Van den Berg – Driessens 0-1
