Gespot 13: Epaulettenmat
Bij het grasduinen in schaakboeken, het doorbladeren van schaaktijdschriften, het surfen op het internet, het bekijken van schaakfilmpjes valt het oog wel eens op interessante stellingen, bijzondere voorvallen, geniale zetten en grappige blunders.
In deze rubriek wil ik u die graag voorleggen.
Bent u ook iets tegengekomen? Laat het ons weten.
Voorbeeld van epauletten op een uniform. Deze zijn luitenant generaal List (1784 – 1868).
Het is altijd aardig om links uit de dagelijkse praktijk te vertalen naar het schaken. In een van de trainingssessies die ik gaf kwam plotseling een epaulettenmat tevoorschijn. Ik vroeg natuurlijk meteen of ze er wel eens van gehoord hadden, maar mijn leerlingen bleken hier niet bekend mee te zijn. En uiteraard ook niet met het begrip ‘epauletten’. Een blik in Wikipedia levert de volgende definitie op:
Een epaulet (uit het Frans: épaulette = schoudertje) is een versiering die op de beide schouders van een jas of overhemd wordt gedragen. In Vlaanderen spreekt men vaak van schouderhulzen. Hiertoe moet de schouder van de jas of het overhemd van een speciale korte band voorzien zijn, die aan in de mouwinzet is vastgenaaid, en bij de hals met een knoop wordt vastgemaakt. Het epaulet moet dan om deze band geschoven worden, waarna de band met de knoop wordt vastgemaakt. De functie van een epaulet is het afweren van sabelhouwen op de daarvoor zo kwetsbare schouder. Een psychologisch effect van de epauletten is dat de drager breder lijkt. De brede schouders geven hem een mannelijker voorkomen.
In het schaken geeft het volgende voorbeeld heel goed weer wat er met een epaulettenmat bedoeld wordt:
De slotstelling laat prima zien wat een epaulettenmat inhoudt. De vluchtvelden van de zwarte koning zijn bezet door eigen stukken, waardoor zijn vluchtroute onmogelijk is geworden. De twee zwarte stukken op h8 en h6 vormen als het ware de “epauletten” van de zwarte koning.
Die epauletten kunnen ook iets anders gepositioneerd worden, namelijk schuin achter de koning. Dat kwam voor in een bijzondere partij, namelijk die tussen de pas 13-jarige Magnus Carlsen en onze eigen Sipke Ernst. Beide spelers stonden aan kop in de C-groep van het Corustoernooi in Wijk aan Zee. Het Noorse talent beslechtte de onderlinge confrontatie in zijn voordeel. Hij behaalde onder andere hiermee een grootmeesterresultaat en daarmee begon in feite zijn zegetocht die leidde naar de eerste plaats op de wereldranglijst.
In deze stelling heeft wit flink wat materiaal geïnvesteerd voor een koningsaanval. Hij maakt het mooi af met een epaulettenmatje, dat Sipke, sympathiek als hij is, op het bord liet verschijnen.
Als u een epaulettenmat in uw eigen partij heeft gehad, houden wij ons graag aanbevolen. U mag het hieronder aangeven, u mag ook een mail naar mij sturen: .
Deze fragmenten via de viewer:
