Gespot 48: Iclicky

Bij het grasduinen in schaakboeken, het doorbladeren van schaaktijdschriften, het surfen op het internet, het bekijken van schaakfilmpjes valt het oog wel eens op interessante stellingen, bijzondere voorvallen, geniale zetten en grappige blunders. In deze rubriek wil ik u die graag voorleggen.

Bent u ook iets tegengekomen? Laat het ons weten.


De vereniging waar ik al sinds 1997 voor speel, De Stukkenjagers uit Tilburg, heeft het vorige seizoen de beste prestatie ooit weten te behalen. Het eerste team, op papier verreweg het zwakste, een gedoodverfde degradatiekandidaat dus, stond na in de Meesterklasse de eerste paar ronden verrassend aan kop. Hoewel er op een gegeven moment een beetje de klad in kwam, eindigde het team heel knap op een derde plaats. Dat gaf recht op het spelen van Europa Cup wedstrijden. Als amateurclub tussen al die gesponsorde grootmachten, is deelname aan zo’n Europa Cup niet zomaar even geregeld. De mensen die graag mee wilden naar Eilat in Israël, moesten in principe hun eigen onkosten betalen. Gelukkig waren een paar geheime geldschieters binnen deze allersympathiekste vereniging bereid om letterlijk en figuurlijk een duit in het zakje te doen, zodat de spelers niet helemaal voor alle kosten hoefden op te draaien. Zo gezegd, zo gedaan reisde een bont gezelschap af naar de Israëlische badplaats. De Europa Cup wordt al een tijd lang in toernooivorm gehouden. Vroeger waren er nog echt Europa Cup wedstrijden waarin na loting de thuisspelende ploeg op zes borden de strijd aanging met de tegenstander in twee wedstrijden, die op de eigen locatie werden gespeeld.

De toernooivorm is natuurlijk veel aantrekkelijker voor beroepsschakers, vandaar dat het toernooi loeisterk bezet was. Diverse wereldtoppers verschenen op het appèl. Op voorhand leek voor het team van De Stukkenjagers meedoen belangrijker dan winnen. Niettemin streden alle deelnemers voor wat ze waard waren en konden er individueel de nodige succesje genoteerd worden. Toch kon niet voorkomen worden dat er een paar nederlagen geleden werden en op gegeven moment stond een wedstrijd gepland tussen ons team en een bij elkaar geraapt ‘zooitje’ uit Monaco.

Bij Monaco moest ik onwillekeurig meteen denken aan Joop van Oosterom, de schaakmecenas, die jarenlang zoveel prachtige evenementen heeft georganiseerd. Met Joop zelf gaat het naar verluidt niet zo goed, dus de kans dat hij achter een schaakbord zou plaatsnemen was zo goed als nihil. Bij de namen ontwaarde ik twee voor mij bekende namen van Belgische spelers. De naam van één van hen, Willy Iclicky, zal de hedendaagse generatie weinig tot niets zeggen. Hij was een kleurrijk figuur uit een grijs verleden. Naar wat ik van hem weet, was hij diamantair en (dus ook) niet onbemiddeld. Op een gegeven moment besloot hij een toernooi te organiseren met zeer sterke grootmeesters, waar hij zelf ook aan deel ging nemen. Het werd een veertienkamp waarin Iclicky de zwakste speler was, maar hem werden de verwachte dertien nullen bespaard. Een landgenoot, Daniël Pergericht, was wel bereid om hem zijn enige halfje te gunnen.

Als je erover nadenkt is dit een vreemde situatie. De geldschieter, mede-organisator en deelnemer, fungeert als schietschijf. En tegen deze meneer, die later nog een vooraanstaande rol binnen de Fide heeft gespeeld, trad Anne Haast aan.

Ook Anne was weinig coulant. Zelfs als ze deze voorgeschiedenis had gekend, zal ze waarschijnlijk ook niet gedacht hebben aan een vorm van genade. Dat krijg je als je zelf in een toernooi soms ook als schietschijf moet fungeren. Gezegd moet worden dat Iclicky heel behoorlijk speelde, maar tegen het fraaie stukkenspel van de jongedame uit Dongen was hij niet bestand. Het werd een zeer aardige partij, die ik hieronder geanalyseerd heb:

Iclicki, Willy – Haast, Anne, 2012.

1. d4 Pf6 2. c4 c5 3. d5 b5 4. cxb5 a6 5. bxa6 g6 6. Pc3 Lxa6 7. Pf3 Lg7 8. e4 Lxf1 9. Kxf1 d6 10. g3 O-O 11. Kg2 Pbd7 12. h3

12… Ta6!

Een interessant speelplan dat we ooit in de analyse hadden bekeken. Nu de koning zich op g2 probeert te verschuilen, doet zwart een poging op termijn de lange diagonaal (a8-h1) open te breken. Daartoe dient veld a8 voor de dame ingeruimd te worden. De toren staat ideaal op a6 omdat na een eventueel … e7-e6 (hetgeen zwarts plan is) pion d6 alvast gedekt staat.

13. Te1 Da8 14. Lg5

Tegenwoordig zijn 14. Te2 en 14. Lf4 de belangrijkste mogelijkheden in deze stelling.

14… h6 15. Lf4 g5

Het uitlokken van deze ‘verzwakkingen’ speelt zwart in de kaart, hoewel daar vroeger anders over gedacht werd.

16. Ld2

16… e6

Anne laat er geen gras over groeien: de sloopwerkzaamheden worden gestart. Het lijkt de BV Nederland wel, waarbij tegenwoordig vrijwel alle doorgaande routes op de schop liggen.

17. dxe6 fxe6 18. Db3

Mijn engine vindt 18. a4 juiste aanpak.

18… d5

Anne heeft geen last van ‘spoken’. De penning over de diagonaal a2-g8 is voorlopig niet van belang.

19. exd5 exd5 20. Te7

Wit lijkt op het eerste gezicht wel aardig te staan.

20… Tb6 21. Da4 Db7

Zwart wil graag op de aanval spelen en dan dienen de dames op het bord te blijven.

22. Pe5 d4+ 23. Kg1

22… Pxe5!?

Een ‘dame-offer’, overigens ook de enige speelbare voortzetting, want na vrijwel elke andere zet staat wit meer dan uitstekend.

24. Txb7 Txb7

De zwartspeler heeft uitstekend ingezien dat ze naast de toren en een stuk voor de dame nog een extra stuk in de lucht hangt, omdat het paard op c3 hangt en indirect de loper op d2 (via het schaakje op f3).

25. Le1

25… Txb2!

Dat is heel knap gezien! Ze neemt eerst pion b2 omdat ze gezien heeft dat wit zijn paard niet fatsoenlijk kan redden. Materieel gezien zou zwart na 25… dxc3 26. Lxc3 prima staan, maar de praktijk is weerbarstig. De witte stukken komen los terwijl die van zwart niet zo mooi samenwerken.

26. Tb1?

En de witspeler gaat de fout in. Op 26. Pd1 Tbb8 27. Kg2 Pe4 domineren de zwarte stukken in combinatie met de twee gevaarlijke pionnen op c5 en d4 het strijdtoneel. Vreemd genoeg is 26. Dd1! de enige verdediging voor wit. 26… d3 [Vooral niet 26… dxc3? wegens 27. Lxc3 en wit wint materiaal.] 27. Kg2 c4 met een onduidelijke stelling, waarin ik de zwarte kansen wat hoger aansla dan die van wit.

26… dxc3

Nu natuurlijk wel!

27. Txb2

Dit bezorgt zwart een reus van een vrijpion op b2. Er valt nauwelijks iets fatsoenlijks te bedenken voor wit. Een mooie, spectaculaire variant is nog: 27. Tc1 Pf3+ 28. Kf1 Pd5 Dat lijkt idioot want zwart laat een penning toe, maar zwart heeft na 29. Dc4 het zeer fraaie (zie analysediagram)

29… Txf2+!! en nu: 30. Lxf2

[30. Kxf2 Pe5+ met winst.] 30… Pd2+ en zwart haalt de volle buit binnen.

27… cxb2 28. Db3+

28… c4?!

Vreemd genoeg niet de meest overtuigende weg naar de winst. Er was een bijzondere fraaie winst voor handen met 28… Pd5!! 29. Dxd5+ [29. Dxb2 Pf3+] 29… Kh8 30. Db3 c4 31. Db7 waarna de zwarte vrijpionnen de strijd in zwarts voordeel beslechten. Een vrij lomp voorbeeld is nu: 31… Pf3+ 32. Kf1 Pxe1 33. Kxe1 Lc3+ 34. Kd1 Txf2 met winst.

29. Dxb2 Pf3+ 30. Kf1 Pe4

Stukkenspel is Anne wel toevertrouwd.

31. Db7 Ped2+ 32. Lxd2 Pxd2+ 33. Ke2 c3

De drie stukken en de vrijpion moeten voldoende zijn voor de winst, maar het valt in principe niet mee om de winst snel af te dwingen.

34. a4

Een logische zet, maar hierna gaat het van een leien dakje. Na 34. Dc6! moet zwart nog flink haar best doen.

34… Pf3 35. Kd3 Td8+ 36. Ke4 Pd4 37. Dc7 Te8+ 38. Kd3 c2

De pion is weer een stapje verder gekomen, de rest is een fluitje van een cent.

39. Dd7 Te1 40. Dc8+ Kh7 0-1

Deze partij via de viewer:

Voor degenen die alle partijen uit het ‘Iclicky-toernooi’ in Brussel willen naspelen (laden kan even duren):

Inmiddels is er een heel aardig boekje samengesteld over alle verrichtingen en belevenissen van de spelers van De Stukkenjagers. De pdf kunt u downloaden op de website van De Stukkenjagers: klik op ‘Clubbladen’ en vervolgens op ‘Oktober 2012 – Eilat editie’.

Over Herman Grooten

Herman is ruim 40 jaar schaaktrainer. Hij verzorgde lange tijd de schaakrubrieken in Trouw en het ED. Daarnaast was hij Topsportcoördinator bij de KNSB en is hij auteur van diverse schaakboeken en werkt hij voor Schaaksite. Klik hier voor series die hij op Schaaksite heeft gezet.

Alleen geregistreerde gebruikers kunnen een reactie achterlaten.