Caruana aan kop bij Grand Slam Masters
Fabiano Caruana blijft het goed doen in internationale toptoernooien. De Amerikaanse Italiaan, die in de eerste helft van dit jaar veertig punten won, is voorlopig de grote man in de Grand Slam Masters in Sao Paolo met 7 punten (2,5/3 volgens de traditionele puntentelling). Hij staat daarmee twee punten voor op Aronian en drie op Magnus Carlsen. Anand (3), Vallejo Pons (2) en Karjakin (1) sluiten de rij.
De Grand Slam Masters Final was oorspronkelijk bedoeld voor de winnaars van Pearl Spring (China), Tata Steel (Wijk aan Zee), Bazna Kings (Roemenie), Linares (Spanje) en MTel Masters (Bulgarije), maar helaas zijn de meeste van die toernooien dit jaar niet doorgegaan. Nu is het ‘gewoon’ een sterk toernooi met vijf spelers uit de top 10 van de wereld, en Vallejo Pons die een wildcard kreeg, naar ik begrepen heb omdat hij vorig jaar ook meedeed en toen niet alles verloor. Het is een dubbelrondig toernooi: de eerste vijf partijen in Sao Paolo, vanaf acht oktober de laatste vijf partijen in Bilbao.
Caruana is dus goed van start gegaan. Het had nog beter gekund, maar ook een stuk slechter, want in de eerste ronde had hij van Magnus Carlsen kunnen verliezen:
Carlsen was al lang bezig met duwen en trekken. Zo stond zijn koning eerst op a5, en liep die via g6 en e4 naar h2. Inmiddels was Carlsen wel in behoorlijke tijdnood gekomen, en Caruana waagt daarom een gokje.
79. Txe4?
Na 79.Kc1 zou de partij nog binnen de remisegrenzen gebleven zijn, terwijl nu zwart gewonnen staat. Maar de winstkansen voor wit nemen ook toe!
79… dxe4 80. f5 Kg2?
De winst was binnen te halen met 80… Tb2! 81. f6 Kg2! 82. f7 Tb8 83. Ke3 Tf8 84. Kxe4 Txf7 85. Kd5 c3 86. Kc4 Kf3 87. Kxc3 Ke4 met een gewonnen eindspel.
81. Ke3 Tb2?
En nu geeft zwart ook de remise weg, die binnen te halen was met 81… Tb3+! 82. Kxe4 Tc3 83. d5 Txc2 84. d6 Te2+ 85. Kd5 c3 86. Lg5 Tf2 87. Ke6 Te2+ 88. Kf7 Td2 89. Ke6 Te2+
82. d5! Txc2 83. d6
In vergelijking met de variant hierboven staat de witte koning op e3 ipv e4, en heeft zwart geen Td2 of Te2. De pionnen zijn daarom niet beide te stoppen.
83… c3
Na 83… Tc3+ 84. Kxe4 Td3 85. f6 Txd6 86. f7 promoveert de f-pion.
84. d7 Td2 85. d8D Txd8 86. Lxd8 h4 87. gxh4
Maar vooral niet 87. Lxh4?? c2 88. Kd2 e3+ 89. Kxc2 e2 90. Kd2 Kf2 en zwart wint!
87… g3 88. f6 c2 89. Kd2 e3+ 90. Kxc2 e2 91. La5 1-0
Maar in ronde twee speelde Caruana een bijzonder goede partij tegen Sergej Karjakin.
Karjakin – Caruana
1. e4 e5 2. Pf3 Pc6 3. Lb5 a6 4. La4 Pf6 5. O-O b5 6. Lb3 Lc5 7. c3 d6 8. d4 Lb6 9. Le3 O-O 10. Pbd2 Lb7 11. Te1 exd4 12. cxd4 Pb4
Dreigt 13…Pd3, waardoor zwart tijd krijgt het gewenste c7-c5 door te zetten.
13. De2 c5 14. a3 Pc6 15. d5 Pe7
Er is nu een Benoni-structuur ontstaan waarbij zwart de actieve loper op de lange diagonaal mist, maar op b6 staat ie ook niet slecht (Er is zelfs een variant van de Benoni waarbij zwart Ld6 en Lc7 speelt). De zwarte loper op b7 staat niet zo actief, maar die maakt de witte opmars e4-e5 minder aantrekkelijk.
16. h3 Te8 17. Lc2 Pg6
Goed, e5 gaat voorlopig niet gebeuren. Een ander plan bekend van de Benoni is om b4 te spelen, maar na 18. b4 c4 is het niet zo makkelijk om het paard van d2 om te spelen naar c3 vanwege de druk op de e-lijn. Blijft over het plan om veld c4 te veroveren door b4 af te dwingen.
18. b3 La5 19. Tab1 Lc3
Toch op de lange diagonaal!
20. Tec1 b4 21. a4 a5 22. Ld3 h6
Wit zou nu graag een paard naar c4 spelen, maar daarvoor moet eerst e4 nog een keer gedekt worden. Maar hoe? Op de e-lijn lukt niet, Le3 staat in de weg. Als wit Ph2 doet komt Lxd2 gevolgd door Pf6xpion. Het komt er eigenlijk op neer dat wit alleen maar kan afwachten.
23. Dd1?
Met het plan om de pion vanaf c2 te dekken, maar nu kan zwart zijn passieve loper activeren.
23… La6! 24. Lc2
Na loperruil verdubbelt zwart de torens op de e-lijn en haalt zo e4 op. Ook nu is Ta8 naar e7 een goed plan.
24… Ta7 25. Kh2 Tae7
Nu is het (niet lange) wachten op dat zwart een kwaliteit op e4 offert.
26. g4?
Wit wilde niet afwachten, maar dat was wel beter geweest.
26… Pxe4
Goed, maar er zat nog iets beters in: 26… Lxd2 27. Pxd2 Pxd5! 28. exd5 Txe3! 29. fxe3 Txe3 30. Pc4 Lxc4 31. bxc4 Dh4 32. Df1 Pe5! 33. Dg2 Pf3+ 34. Kh1 Pd4 35. Kh2 Te2 en wint.
27. Pxe4 Txe4 28. Lxe4 Txe4 29. Dc2 De7 30. Tg1
De beste verdediging is om de kwaliteit terug te geven met 30.Te1, maar wit heeft dan geen enkele compensatie voor de minuspion.
30… Txe3! 31. fxe3 Dxe3
De lopers van zwart zijn nu dodelijk.
32. Tbf1
Het paard op f3 is niet te redden: 32. Tg3 Ld3 33. Dc1 Df2+ 34. Tg2 Dxf3 of 32. Pe1 Le5+ 33. Kg2 Dg3+ en mat.
32… Le2!
Nog beter dan slaan op f1.
33. Df5 Ld3 34. Dd7 Le5+ 35. Kh1 Le4 36. De8+ Pf8 0-1
Ook in de derde rond met wit tegen Anand kreeg Caruana voordeel: hij won een pion, maar moest wel toestaan dat alle pionnen op de damevleugel erafgingen. Het eindspel van vier tegen drie op een vleugel met beiden toren en paard bleek net remise. Ondertussen was Carlsen in de tweede ronde teruggekomen door Vallejo Pons te verslaan en ook in de derde ronde tegen geboortejaargenoot Karjakin leek hij voordeel te hebben. Dat bleek niet genoeg, maar er zat wel een grappig moment in de partij:
Het is duidelijk dat wit beter staat. Hij kan nu iets als 46.Ke3 doen, maar daar kwam de koning net vandaan, dus gebeurde er wat anders:
46.Td5 met de bedoeling om na 46…fxe4 op e5 te slaan en dan op e4. Karjakin deed nu 46…Td8 en na torenruil bleek het eindspel van goed paard tegen slechte loper net remise. Maar beiden hadden iets gemist…
Vandaag is een rustdag, morgen (20.00 CET) is de vierde ronde.
