Sensationele zege Giri op Carlsen

Maandag 17 januari zal ons wellicht lang heugen. Het is de dag dat Anish Giri zijn kandidatuur voor de wereldtop nadrukkelijk vaststelt. In de derde ronde van het Tata Steel Chesstournament klopte hij – met zwart nog wel – in slechts 22 zetten het Noorse supertalent Magnus Carlsen, de huidige nummer twee van de wereld.

Anish Giri: winst op Carlsen! (Foto Jos Sutmuller)

Carlsen wilde iets origineels doen in een overbekende stelling. Maar zijn opzet bleek toch dermate krom te zijn, dat hij al snel geen voordeel meer had. Sterker nog: na een tactisch intermezzo zag de stelling er al heel bedenkelijk voor hem uit. En toen Carlsen nog een keer misgreep en ook geen zin had om een stelling met een centrumpion minder te gaan verdedigen, liep hij ook nog in een tactische grap waarmee Giri een stuk won. Op zet 22 moest de Noor zijn koning omleggen. Wat een vreselijke nederlaag.

Carlsen – Giri

1. d4 Pf6 2. c4 g6 3. g3 Lg7 4. Lg2 d5 5. cxd5 Pxd5 6. Pf3 Pb6 7. Pc3 Pc6 8. e3 O-O 9. O-O Te8 10. Te1 [Populair is ook 10. d5 kwam onder andere voor in een partij Aronian-Anand, 2009.] 10… a5 [10… e5 is de (oude) hoofdvariant, ooit nog door Kasparov op het bord gebracht.]

11. Dd2 Als het niet Carlsen was geweest die deze zet had gespeeld, had ik hem zwaar bekritiseerd. Op het oog lijkt dit een beginnersfout. De dame staat voor zijn loper waardoor de ontwikkeling van de damevleugelstukken ernstig bemoeilijkt wordt. Maar hij zal bij zijn volle verstand zijn geweest. De gedachte zal wel geweest zijn dat hij … e7-e5 met d4-d5 wil beantwoorden. Het is in elk geval een nieuwtje en of het herhaald zal worden is maar zeer de vraag. [11. De2 e5 hetgeen gespeeld werd in Ljubojevic-Grischuk, 2009 zijn de normale voortzettingen. [11… Le6 zoals in Esen-Aronian, 2010.]] 11… e5 12. d5 Pb4 13. e4 c6 De gebruikelijke manier om te proberen het centrum van wit te ondermijnen.

14. a3 Misschien heeft Carlsen gedacht dat het paard wegmoest? 14… cxd5! Scherp gezien van Giri! [14… Pa6 15. dxc6 Dxd2 16. Lxd2 bxc6 zou inderdaad een prettig plusje voor wit hebben opgeleverd.] 15. axb4 axb4 16. Txa8 bxc3 Dat is de tussenzet waar alles op gebaseerd is. Zwart heeft werkelijk geen enkel probleem meer in deze stelling. 17. bxc3 Pxa8 18. exd5 Pb6

Daar is het paard weer en het is duidelijk dat wit al op zoek moet naar gelijkspel. De witte pionnen zijn kwetsbaar evenals sommige velden. 19. Td1?! Gebaseerd op een lelijke misrekening. [Vermoedelijk was 19. d6 relatief beter.] 19… e4 20. Pg5 Dit is een bepaald niet voor wit. [Het is al geen pretje maar wit had genoegen moeten nemen met pionverlies na 20. Pd4 Dxd5] [Ook vrijwel winnend voor zwart is 20. Pe1 Lg4!]

20… e3! Die onderbreekcombinatie is dan niet zo moeilijk meer te vinden. 21. Db2 [Op 21. Dd3 is waarschijnlijk 21… Pa4! de sterkste zet. [Zwart kan een stuk winnen met 21… Dxg5 22. Lxe3 Df6 23. Db5 Pd7 maar staat dan een beetje opgevouwen.] 22. Pe4 gaat helemaal mis na 22… exf2+ 23. Kxf2 Lf5 en zwart wint.] 21… Dxg5 Giri kiest voor de meest simpele oplossing. [Ook 21… Pa4 was niet misselijk.] 22. Lxe3 Dg4

En hier gaf Carlsen zich al gewonnen omdat hij zag dat hij een stuk achterblijft zonder dat daar ook maar iets tegenover staat. [22… Dg4 23. f3 [23. Db3 Da4] 23… Da4! en het paard kan nog altijd niet geslagen worden omdat de toren hangt. 24. Ta1 wordt beantwoord met 24… Pc4. Wat moet dit een afschuwelijke nederlaag zijn geweest voor de gewezen nummer een van de wereld. Een geweldige verrassing van Giri!] 0-1

De analyse via de viewer:

Hoewel alles wat er verder gebeurde verbleekte bij deze overwinning, viel er van het Nederlandse front nog meer verheugend nieuws te melden. Erwin l’Ami, pas heel laat aan het toernooi toegevoegd, hield ogenschijnlijk met groot gemak, wereldkampioen én de huidige nummer één van de wereld, Viswanathan Anand, op remise. De reden dat het organisatiecomité l’Ami een invitatie had verstuurd voor de A-groep was dat hij in de B-groep niet zo tot zijn recht kwam. L’Ami kan beter tegenhouden en mocht zijn kunstje nu eens gaan vertonen tegen de allersterksten op deze aardbol. En zie: hij heeft al weer zijn derde halfje geproduceerd tegen bepaald niet de minsten. In de partij tegen Anand, leek de wereldkampioen even op voordeel te mogen bogen toen er een paard naar het zwakke veld e4 gedirigeerd werd. Maar l’Ami was op zijn post, gaf tijdelijk een pion voor tegenspel. Dat bleek ruim voldoende en even later werd er zoveel afgeruild dat er zelfs voor de nummer een van de wereld niets meer te halen viel.

L’ Ami – Anand

1. d4 Pf6 2. c4 e6 3. Pf3 Lb4+ 4. Ld2 a5 5. Pc3 b6 6. e3 Lb7 7. Ld3 O-O 8. O-O d5 9. cxd5 exd5 10. Pe5 Pbd7

11. f4 c5 Hiermee wijkt Anand af van zijn eigen partij tegen Piket uit 1999. [Daarin was hij verder gegaan met 11… Lxc3 12. Lxc3 La6 13. Lxa6 Txa6] 12. a3 Alweer een nieuwtje en ook een volstrekt logisch. [In Bodicker-Leenaerst, kwam 12. Tc1 voor.] 12… Lxc3 13. Lxc3 c4 14. Lc2 b5 Zwart richt zich op zijn meerderheid op de damevleugel en eventueel het veld op e4. 15. Tf3 Ta6 16. Tg3 De7 17. De1 Tfa8 18. Td1 Pb6 [Het alternatief 18… Pe4 19. Lxe4 dxe4 20. d5 is zeker niet slechter voor wit.] 19. Pg4 Pxg4 20. Txg4

20… Pd7 Het zwarte paard dreigt nu via f6 naar het sterke veld e4 te springen. Dat laat l’Ami uiteraard niet toe. 21. e4! dxe4 22. d5 f6 Daarmee verzwakt zwart veld e6. [Op 22… Pf6 is 23. Dh4 wel oké.] 23. Lxe4 Wit laat de dames even op het bord. [In het eindspel zal wit zeker niet beter staan. 23. Dxe4 Dxe4 24. Lxe4 Td6]

23… Te8 24. Dg3! Pc5! De juiste zet. [24… Dxe4? faalt op 25. Txg7+ Kf8 [25… Kh8 26. Txd7] 26. Te1! [26. Txd7 is ook heel goed.] 26… Dxd5 27. Tg8+ Dxg8 28. Txe8+ Kxe8 29. Dxg8+] 25. Lf5 Pd3 Om niet in het nadeel te komen, wikkelt Anand af naar een stelling met ongelijke lopers. 26. Lxd3 cxd3 27. Dxd3 Td6 28. Te1 Dd7 29. Txe8+ Dxe8 30. f5 Txd5 31. Td4 Een goede partij van Erwin! 1/2-1/2

De analyse via de viewer:

Het was niet allemaal hosanna voor de Nederlanders. Jan Smeets verloor al snel een pion met wit tegen Ponomariov en zag die niet meer terug. Daar is het dan de man wel naar om zo’n voordeeltje te benutten. ‘Pono’ staat bekend om zijn gepolijste techniek.

De analyse via de viewer:

Smeets – Ponomariov

1. e4 e6 2. d4 d5 3. Pc3 Lb4 4. e5 c5 5. a3 Lxc3+ 6. bxc3 Dc7 7. Dg4 f5 8. Dg3 Pc6 9. Pf3 cxd4 10. cxd4 Pge7 11. Ld2 O-O 12. Ld3 Ld7 13. O-O Le8

14. c4 dxc4 15. Lxc4 Pxd4 16. Pxd4 Dxc4 17. Lb4 Tf7 18. Dc3 Dxc3 19. Lxc3 Pd5 20. Ld2 Ld7 21. Tfc1 Tff8 22. a4 a5 23. Tcb1 b6 24. Pe2 Tfc8 25. Pf4 Pxf4 26. Lxf4 Tc4 27. Le3 Lxa4 28. Txb6 Lc6 29. f3 a4 30. Tc1 Ld5 31. Txc4 Lxc4 32. Tb7 a3 33. Ta7 Txa7 34. Lxa7 f4 35. g3 g5 36. Kg2 Ld5 37. Kf2 Kf7 38. gxf4 gxf4 39. Ke2 a2 40. Ld4 Ke8 0-1

Partijflitsen

In de andere groepen wordt ook strijd op een hoog niveau geleverd. Altijd moeilijk om een keuze uit het overvloedige partijmateriaal te nemen. Maar met enkele flitsen hopen we u toch even ‘bij te praten’ over de belangrijkste gebeurtenissen.

Tijd voor een tweetal leuke tactische fragmenten:

Van Kampen – De Jong

28. Db1! In deze stelling is in principe niets aan de hand. Wit doet een poging om de a-lijn te veroveren en hij heeft tegelijkertijd een zeer gemeen tactisch grapje ingebouwd. 28… De7? En De Jong trapt er met open ogen in. [28… h6? kon zeker niet: 29. Txa7 Txa7 30. Txa7 Dxa7 31. Lxc4 bxc4 32. Dg6+ met stukwinst.] [28… Txa2 29. Txa2 Txa2 30. Dxa2 Kg7 is wat beter voor wit, maar zeker nog niet desastreus voor zwart.] [28… Ta4 29. Txa4 bxa4 30. Db4 Da7 lijkt nog te gaan voor zwart.] 29. Lxh7+! Kh8 [29… Dxh7 verliest na 30. Dxh7+ en zwart kan niet fatsoenlijk terugnemen.] 30. Ld3 Met een extra pion erbij lukte het Van Kampen om het volle punt binnen te halen.

30… Kg7 31. Db3 Df7 32. Lb1 Txa2 33. Txa2 Txa2 34. Dxa2 Lf5 35. Lxf5 Dxf5 36. Da7+ Df7 37. Da8 De6 38. Dd8 Kg6 39. Df8 Kg5 40. g3 f3 41. h3 gxh3 42. Ph2 Kg6 43. Pxf3 1-0

Aantekeningen via de viewer:

En dan het tweede.

Lahno – Pruijssers

Zwart is in de problemen vanwege zijn open koningsstelling. [Hij had in elk geval die binnengedrongen toren eruit moeten schoppen met 35… Lc6] 35… Ld7?! 36. Dd1?! Lahno profiteert niet meteen. [36. Df3! had meteen materiaal buit gemaakt. De dubbele dreiging is Txc7 of nog erger Pe4. Essentieel is dan dat 36… Lc6 faalt op [36… Te8 37. Pe4] 37. Txc7! Dxc7 38. Dxf6+] 36… a5? Pruijssers pakt de zaken positioneel aan. En dat terwijl het bord aan de andere kant in brand staat… [De enige zet was 36… Dh7] 37. Pe4 Die is nu ook vrij sterk. [Opnieuw was 37. Df3! de sterkste zet.] 37… Lc6 Daar had de zwartspeler zijn zinnen kennelijk op gezet. Maar hij heeft buiten de waard gerekend.

38. Txc7! Maar deze had Lahno klaarliggen! [Na 38. Pxc5 was 38… dxc5! het slimme antwoord en de toren is gevangen op b7!] 38… Dxc7 39. Pxf6 De zwarte koning ligt er nu helemaal verlaten bij… 39… De7? En na deze nieuwe fout is het ook meteen gedaan. [Zwart had in elk geval 39… Df7 moeten spelen om Dh5 tegen te gaan.] 40. Dh5 Le8

41. Dh4 Hier helpt geen moedertje lief meer aan. 1-0

Aantekeningen via de viewer:

Over Herman Grooten

Herman is ruim 40 jaar schaaktrainer. Hij verzorgde lange tijd de schaakrubrieken in Trouw en het ED. Daarnaast was hij Topsportcoördinator bij de KNSB en is hij auteur van diverse schaakboeken en werkt hij voor Schaaksite. Klik hier voor series die hij op Schaaksite heeft gezet.

Alleen geregistreerde gebruikers kunnen een reactie achterlaten.