Slechte dag voor de Nederlanders

Vandaag was een slechte dag voor de Nederlanders. In de Masters kon Giri lange tijd op winst spelen tegen de uitstekend spelende toernooileider Ivanchuk. Toen Giri uiteindelijk de vruchten van zo’n zes uur schaken wou plukken, miste hij de winst. De eerlijkheid gebiedt te zeggen dat de winst niet gemakkelijk te vinden was, maar hierdoor kon Ivanchuk wel ontsnappen naar remise. Van Wely heeft tweemaal pech gehad. Na zijn Chinese tegenstander Ding eerst te hebben overspeeld, gaf hij de winst weg. Daarna wist Van Wely wederom een gewonnen stelling te bereiken, maar gaf opnieuw de winst weg. Erger nog, na nog een blunder verloor hij.

Bij de Challengers verging het de Nederlanders nog slechter: ze verloren allen.

Masters

Voordat ik de partijen van Van Wely en Giri bespreek, wil ik een heel aardige tactische wending aanhalen.

Saric, Ivan – Vachier-Lagrave, Maxime

30…Rb8

Hoewel in deze partij geen Nederlanders figureren, kon ik de verleiding niet weerstaan om dit fragment op te nemen. Saric beging hier een verschrikkelijke blunder met 31.Td2. Kunt u de weerlegging vinden?

31. Rd2 axb2+ 32. Kb1 Qa2+

Dit leuke dameoffer had Saric ongetwijfeld gemist! Hij gaf dan ook direct op. 32…Qa2+ 33. Kxa2 b1=Q+ 34. Ka3 Qb3#

0-1

Giri, Anish – Ivanchuk, Vasil

1. d4 d5 2. c4 c6 3. Nc3 Nf6 4. Nf3 e6 5. g3

Een wat minder populaire zet, maar Kramnik speelde het laatst tegen Giri en won er een goede partij mee. Waarschijnlijk heeft Giri de variant daarna nog even bekeken, en besloot hij het daarom zelf te proberen met wit.

5…Nbd7

Giri pakte meteen op c4, wat mij ook iets nauwkeuriger lijkt.

6. Bg2 dxc4 7. a4!

Hiermee verhindert Giri … b5 waarmee de pion op c4 wordt ondersteund.

7…Bb4 8. O-O O-O 9. Qc2 Qe7 10. a5

Nu komt a6 als mogelijkheid in de stelling, waarna de lange diagonaal open komt en de loper op g2 erg sterk wordt.

10…e5 11. Rd1

Hier was 11.a6 was een interessante mogelijkheid, maar Giri besluit de spanning in de stelling te houden. 11. a6 en nu is een mogelijke variant: 11…b5 12. dxe5 Nxe5 13. Nxe5 Qxe5 14. Bxc6 Bf5 15. e4 Bh3 16. Bxa8 Bxf1 17. Kxf1 Rxa8 18. f3 En na heel wat verwikkelingen ontstaat een stelling waar wit ietsje beter staat. Hij heeft namelijk meer controle over het centrum en de pion op a7 kan later zwak worden.

11…a6

Een goede zet van Ivanchuk. Hiermee wordt a6 uit de stelling gehaald.

12. d5

Omdat a6 nu geen optie meer is gebruikt Giri een andere manier om de diagonaal voor de loper te openen.

12…Nc5 12…cxd5 13. Nxd5 Nxd5 14. Rxd5 is een plezierige stelling voor wit. Hij zal op de volgende zet zijn pion terugwinnen, en de loper op g2 is een sterk stuk.

13. Bg5

13…Bxc3

Pa2 was een vervelende dreiging waarna de zwarte zwartveldige loper in de problemen zou kunnen komen. 13…Bg4 14. Na2 Bxa5 15. Qxc4 de dreigingen d6, b4 Lxf6 en zelfs Dxg4 zijn niet goed te verhinderen. 15…Bc7

14. bxc3

14. d6 is waarschijnlijk een betere zet. De zwarte dame moet eigenlijk wel haar eigen loper blokkeren. 14…Qe6 Zwart moet de c4-pion dekken. [14…Qe8 15. Qxc3 Nce4 16. Qxc4 is duidelijk beter voor wit.] 15. Qxc3 Nfe4 16. Qxe5 Qxe5 17. Nxe5 Nxg5 18. d7 Nxd7 19. Nxd7 Bxd7 20. Rxd7 Rab8 21. Rc1 met ongeveer gelijke stelling.

14…Bg4

Zwart behoudt nu zijn pluspion; het is onduidelijk of wit daar genoeg compensatie voor heeft.

15. h3 Bxf3 16. Bxf3 e4 17. Bg2 Nb3

18. Ra4

Dit is een fout. Wit had zijn sterke pion op d5 moeten behouden met 18.d6.

18. d6 Qe5 [18…Nxa1 19. dxe7 Nxc2 20. exf8=Q+ Rxf8 21. Bxf6 gxf6 22. Bxe4 en ondanks de zwarte pluspion lijkt het mij dat alleen wit hier beter kan staan, omdat het paard erg slecht staat.] 19. Bxf6 Nxa1 20. Bxe5 Nxc2 21. d7 Dit is een erg moeilijke stelling om te beoordelen. Zwart heeft een kwaliteit en een pion meer, maar de witte pion is erg sterk en daarnaast werken zijn stukken ook goed samen. De stelling zal ongeveer gelijk zijn.

18…cxd5 19. Rxd5 Qe6

Nu staat zwart een gezonde pion voor, zonder duidelijke compensatie voor wit. Het enige voordeel voor Giri was dat Ivanchuk hier erg weinig tijd had terwijl de tijdcontrole nog ver weg is.

20. Rd1 Rfe8 21. Bxf6

Giri levert zijn loperpaar in maar verzwakt wel de zwarte structuur.

21…gxf6 22. e3

Met deze zet bereidt wit Lf1 voor waarna de pion op c4 onder druk wordt gezet. Objectief gezien is de stelling duidelijk beter voor zwart, maar met maar 3 minuten op de klok voor Ivanchuk was het erg moeilijk om hier de goede voortzetting te vinden.

22…Rac8 22…Qc6! Was de enige zet geweest om voordeel te behouden voor zwart. De toren moet nu de druk op de c4-pion opgeven. want Tb4 werkt niet vanwege 23. Rb4 b5! 24. axb6 a5 en plotseling is de witte toren midden op het bord gevangen!

23. Bf1

Nu is de stelling weer ongeveer gelijk. Zwart kan de c4 pion niet goed behouden.

23…Re7 24. Bxc4 Rxc4 25. Qxb3 Rxa4 25…Rd4 Is een leuk zetje dat echter niet zoveel doet: na 26.Dc2 staat het nog steeds gelijk.

26. Qxa4 Qxh3 27. Qb4 Rd7

Hierna krijgt wit een iets beter dame-eindspel. 27…De6 zou beter zijn geweest, maar in tijdnood besloot Ivanchuk op veilig te spelen.

28. Rxd7 Qxd7 29. Qxe4 Qc7 30. c4 Kg7 31. Kg2 h6 32. Qd5 Qe7 33. e4 Qb4 34. e5 fxe5 35. Qxe5+ Kg6 36. Qd4 Kh7 37. Qg4 Qb1 38. Qf4 Kg6 39. Qd6+ Kf5 40. Qd5+ Kg6 41. Qd6+ Kf5 42. Qf4+ Kg6 43. Qd4 Kh7 44. Qd5 Kg7 45. Kf3 Qe1 46. Qd4+ Kg8 47. Qd8+ Kg7 48. Qd5

48…h5

Een onbegrijpelijke zet. Na heel wat heen en weer geschuif, zonder dat Giri enige vooruitgang heeft geboekt, besluit Ivanchuk vrijwillig zijn pion ernstig te verzwakken. Na elke andere zet was er niks aan de hand geweest.

49. Kg2

Natuurlijk geen 49.Dxh5 vanwege 49…Dd1+ waarna wit zijn dame verliest. De koning keert terug zodat er geen schaakjes meer mogelijk zijn, terwijl zwart ineens problemen heeft hoe hij alles bij elkaar kan houden. 49. Qxh5

49…Qe2 50. c5 Qb5 51. Qg5+ Kf8 52. Qh6+ Kg8 53. Qg5+

53…Kf8

Na een aantal keer de zetten te hebben herhaald, wint Giri nu met een kleine combinatie een pion.

54. Qxh5 Qxa5 55. Qh8+ Ke7 56. Qe5+ Kf8 57. Qb8+ Kg7 58. Qxb7 Qxc5 59. Qxa6

Dit eindspel is natuurlijk remise, maar het is niet zonder gevaren voor zwart. Wit zal zijn pionnen opspelen, en de zwarte koning kan zelfs in gevaar komen!

59…Qd5+ 60. Kg1 Qd1+ 61. Qf1 Qf3 62. Qc4 Qd1+ 63. Kg2 Qd2 64. Qg4+ Kf8 65. Qe4 Qb2 66. Kf3 Kg7 67. Qg4+ Kf8 68. Qf4 Kg7 69. Kg4 Qe2+ 70. Kg5 Qb5+ 71. Kh4 Qc6 72. Qe5+ Kg6 73. Qg5+ Kh7 74. Qf5+ Kg7

75. f3

Heel rustig maakt Giri kleine vorderingen

75…Qh6+ 76. Qh5 Qc6 77. Qe5+ Kg8 78. Kg4 Kf8 79. Qg5 Qd7+ 80. Kh4 Qd4+ 81. Kh5 Ke8 82. f4 Qh8+ 83. Kg4 Qh2 84. Qe5+

84…Kf8?

Nu komt de zwarte koning in een matnet en staat wit gewonnen! Zwart had 84…Kd7 moeten spelen, maar ook daarna is het niet zo gemakkelijk om remise te maken.

85. f5 Qd2 86. f6

De zwarte koning staat bijzonder slecht. Een schaakje op de onderste rij is al mat.

86…Qd1+ 87. Kh4 Qh1+ 88. Kg5 Qc1+ 89. Qf4 Qb1

De schaakjes van zwart zijn gestopt en nu is het tijd voor wit om de beslissende klap uit te delen.

90. Qd4?

Na deze zet kan zwart ontsnappen, alleen met de erg moeilijke manoeuvre Dd6-e5 had wit kunnen winnen:

90. Qd6+ Kg8 91. Qe5! De dreiging is nu 92.De8+, maar omdat daar geen goede verdediging tegen is, moet zwart schaakjes geven. 91…Qc1+ [91…Qg6+ 92. Kf4 Qh6+ 93. Qg5+ Qxg5+ 94. Kxg5 En het pionneneindspel wint voor wit. Een voorbeeldje: 94…Kh7 95. g4 Kh8 96. Kh6 Kg8 97. g5 Kh8 98. g6 Kg8 99. Kg5 Kf8 100. g7+ Kg8 101. Kf5 Kh7 102. Ke5 Kg8 103. Kd6 Kh7 104. Ke7 Kg8 105. Ke8 en wit wint.] 92. Qf4 Qb1 Er is bijna niks veranderd aan de stelling na 89…Db1, behalve dat de zwarte koning nu op g8 staat in plaats van f8. Dat blijkt een groot verschil uit te maken. 93. Qg4! Met de koning op g8 is deze zet plotseling erg vervelend voor zwart. Er is geen goede verdediging tegen een aftrekschaakje van de witte koning. 93…Qc1+ [93…Kf8 94. Qc8#] 94. Kh5+ Kf8 95. Qg7+ Ke8 96. Qg8+

90…Qg6+

Nu weet Ivanchuk te ontsnappen.

91. Kf4 Qh6+ 92. Kf3 Qh5+ 93. g4 Qh1+ 94. Kf4 Qf1+ 95. Kg5 Qc1+ 96. Qf4 Qb1 97. Qf3 Kg8 98. Qc3 Qg6+ 99. Kf4 Qh6+ 100. Kg3 Qg5 101. Qf3 Kh7 102. Qe4+ Kh6 1/2-1/2

Ding, Liren – Van Wely, Loek

Van Wely stond veel eerder in de partij compleet gewonnen, maar gaf zijn voordeel weg. Hij is echter een harde vechter en heeft na hard werken weer een goede stelling weten te bereiken.

51. Bc5

Nu gebeurt er iets alleen iets wat diep teleurstellend voor hem moet zijn.

51…Bc3?

51…Ra8 was erg sterk geweest. De dreiging is …Ta1, een poging om dat te voorkomen werkt niet voor wit: 52. Ba3 Ne5! Wellicht miste Van Wely deze zet in zijn berekeningen. Wit kan de b-pion op drie mogelijke manieren slaan, maar niks werkt. 53. Nxe5+

[53. Nxb2 Rxa3]

[53. Rxb2 Nxc4]

[53. Bxb2 Nxc4 54. dxc4 Rb8]

53…Bxe5 54. Bxb2 Rb8 55. Bxe5 Rxb1+ Is de beste kans voor wit, maar hier moet zwart uitstekende winstkansen hebben.

52. Ke2 Nb4?

Alweer een fout, na bijvoorbeeld 52..Pd4+ staat zwart nog steeds beter.

53. d4

Wit heeft de zaak inmiddels weer volledig onder controle. Zwart heeft hier meerdere zetten, bijvoorbeeld 53…Pd5 waarna de stelling gelijk is, maar de zet van zwart is een regelrechte blunder.

53…Ke6? 54. Bxb4

54…Bxb4 54…Rxb4 55. Kd3 Dit zal zwart ongetwijfeld gemist hebben. De loper staat midden op het bord gevangen, en ook de zwarte koning staat buitengewoon onhandig want 55… Le1 gaat niet vanwege 56.Txe1 met schaak!

55. Rxb2

Ineens is wit degene die op winst aan het spelen is. Van Wely wist niet veel weerstand meer te bieden na zo’n plotselinge omslag.

55…g5 56. h5 g4 57. Kd3 Bd6 58. Re2+ Kd7 59. Ne3 Rf8 60. Ra2 f4 61. Nxg4 fxg3 62. fxg3 Bxg3 63. Nxh6 Rf4 64. Rg2 Bf2 65. Rg4 Rf3+ 66. Ke2 Rf8 67. Re4 Kd6 68. Ng4 Bg1 69. Kd3 Rf3+ 70. Kc4 Ra3 71. h6 Ra4+ 72. Kc3 Ra3+ 73. Kb4 Rh3 74. Kc4 Rh4 75. d5 Be3 76. Nf6 Rh3 77. Re6+ Kc7 78. d6+ Kb7 79. d7 1-0

Challengers

Van Kampen, Robin – Navara, David

1. e4 c6 2. Nf3 d5 3. Nc3 Bg4 4. h3 Bxf3

4…Lh5 is de andere optie, maar dit is ook goed mogelijk. Als ik het mij goed herinner, speelde Fischer dit systeem vaak met wit. Wit krijgt dan ook het loperpaar, waar Fischer zoveel van hield. De zwarte stelling is echter erg solide, en de theorie beschouwt deze variant als relatief ongevaarlijk voor zwart.

5. Qxf3 Nf6 6. d3 e5

Deze zet is zo weinig gespeeld dat het wel een nieuwtje lijkt van Navara. Vrijwel iedereen speelt hier 6…e6 met zwart. Zwart krijgt nu extra veel ruimte, maar het centrum kan ook zwak worden.

7. Bd2 Bb4 8. a3 Ba5 9. b4 Bb6 10. Be2 O-O 11. Rb1 Re8 12. Bg5

Dit is waarschijnlijk een fout, de loper blijkt later lelijk buitenspel te staan, wanneer de actie op de damevleugel plaatsvindt. 12. g4 was een interessante mogelijkheid geweest, maar het rustigere 12.0-0 is ook goed mogelijk.

12…Nbd7 13. O-O h6 14. Bh4 d4 15. Na4 Bc7 16. Nc5 g5

Dit lijkt de zwarte koning te verzwakken, maar daar kan wit geen gebruik van maken, terwijl de witte loper op g3 niet kan helpen op de damevleugel. 16…Nxc5 17. bxc5 is niet wat zwart wil. Hoewel de witte pionnenstructuur lichtelijk is verzwakt, oefent wit nu sterke druk over de b-lijn uit met zijn toren.

17. Nxd7 Nxd7 18. Bg3 Qf6 19. Qxf6 Nxf6

Deze stelling doet mij denken aan Winter-Capablanca: daar stond ook een witte loper op g3, terwijl alle actie op de damevleugel plaatsvond. Een erg instructieve partij moet ik zeggen. Zo erg als in die partij is het hier nog niet gesteld, maar toch moet wit er voor oppassen dat hij niet zonder tegenspel ten onder gaat. Een goed plan lijkt mij Lh2-g3-f4 om tegenspel te bieden

20. a4 Kg7 21. Rb3 a6 22. Rfb1 b5 23. Ra3 Bd6 24. c3 a5!

De stelling wordt geopend op de damevleugel terwijl het witte loperpaar niet bepaald sterk is.

25. axb5?

Dit helpt zwart alleen maar. Het was beter om de witveldige loper erbij te halen met Ld1.

25…cxb5 26. cxd4 Bxb4 27. Rab3 27. Ra2 lijkt mij een kleine verbetering. De torens staan beter als ze allebei op een half open lijn staan, in plaats van beide op dezelfde half open lijn.

27…exd4

De loper op g3 doet weer mee, maar wit is onderweg wel een pion kwijt geraakt en de zwarte pionnen op de damevleugel zijn ook nog eens erg gevaarlijk.

28. Rxb4?

lei

Van Kampen besluit niet lijdzaam af te wachten, maar offert een kwaliteit in de hoop activiteit te verkrijgen. Dit brengt echter niet het gewenste resultaat. 28.T3b2 met het plan Ta2 was beter waarna wit in ieder geval nog kan vechten.

28…axb4 29. Rxb4 Nd5!

Met een tactisch grapje brengt Navara ook zijn paard in het spel.

30. Rxd4?

De beslissende fout. Wit had de b-pion moeten elimineren. Hoewel zwart dan ook moet kunnen winnen kan wit in ieder geval nog doorvechten. 30. exd5 Rxe2 31. Rxb5

30…Nf4 31. Bxf4 gxf4 32. Rb4 Rec8!

Zelfs de witte koning wordt aangevallen.

33. g4 Ra2 34. Bf1 Rc1

Er is geen goede verdediging tegen 35… Taa1.

0-1

Potkin, Vladimir – Haast, Anne

38. Ne4

Het zit Haast niet mee de laatste dagen. Eerst een compleet gewonnen stelling verloren tegen Bart Michiels, daarna een gewonnen stelling in remise laten verzanden tegen Salem, en dan nu vandaag. In een iets mindere stelling begaat zwart een grote fout.

38…Nc4+? 38…Nxe4 met ongeveer gelijk spel.

39. Bxc4+ Kxc4 40. Nxf6

Het is onduidelijk wat Haast heeft gemist. Wellicht dacht ze met Kb3 voldoende tegenspel te behalen, maar de witte pionnen lopen natuurlijk veel sneller.

40…Kb3 41. g5 c4 42. gxh6 Bc2 43. Ne4 1-0

Alleen geregistreerde gebruikers kunnen een reactie achterlaten.