same game, new technology

Same game, new technology (deel 2 van een drieluik)

Schaken aan de Maas : het tweede EBB Mainport Schaakfestival

Een week na het vermaarde NK snelschaak in Dordrecht vond op 19 februari de tweede editie van het EBB Mainport festival plaats. EBB staat voor Europoort Botlek Belangen. (Na enkele jaren van afwezigheid zijn Adri Timmermans en Victor Koppelaar er in geslaagd op 24 april 2010 weer het NK snelschaak in Dordrecht te organiseren. De belangstelling hiervoor is bijzonder groot.)

Tien Nederlandse topspelers (Timman, Nijboer, Piket, Ree, Krabbé, Sosonko, Reinderman, De Vreugt, Bohm en Van der Wiel) werden elk aan een team van de deelnemende regio-gemeenten gekoppeld en bonden de strijd met elkaar aan. Zo’n 250 schakers deden aan het festival mee. In de ochtend deden de topschakers de gemeentehuizen aan en gaven een lezing of een simultaan. De nieuwe burgemeester van Rotterdam reikte de geldprijzen uit. Deze prijzen waren bedoeld voor een goed doel. Het team van Spijkenisse (met Dennis de Vreugt) won gevolgd door Rozenburg (met Dimitri Reinderman) en IJsselmonde (met Friso Nijboer). Spijkenisse besteedde het geld aan de Zorgboederij “Moed en Vertrouwen”, Rozenburg aan de Dierenbescherming en IJsselmonde aan het Kinderdag Centrum voor meervoudig gehandicapte kinderen.

Een mooie formule en zo’n toernooi verdient een herkansing.

Desiree Hamelink werd in het zonnetje gezet voor haar 6de plaats op het WK Jeugd.

Piket moest zich laten vervangen door John van Baarle. Maar waarom?

Jeroen Piket wint het eerste internettoernooi van Gary Kasparov.

Jeroen Piket moest afzeggen voor het EBB Mainport schaakfestival omdat hij de finale had bereikt van het eerste internet schaaktoernooi door Peter Svidler in de halve finale te verslaan. Hij moest het nu op 19 februari opnemen tegen niemand minder dan Gary Kasparov. In Rotterdam werd een begin gemaakt met de finale maar de eerste partij moest door technische problemen na 18 zetten worden afgebroken. (Er was nog een poging gedaan om Jeroen op de EBB locatie te laten spelen maar dat gaf teveel complicaties.)

Thuis in Leiderdorp kon Jeroen (onder toezicht) zijn eerste partij remise houden en de tweede partij (theoretisch remise) wist hij in een toreneindspel met een pion meer toch te winnen. De Grote Baas was hier om meerdere redenen niet blij mee. Maar het was een prima prestatie van Jeroen en hij legde beslag op de hoofdprijs van ruim 40.000 gulden!

De nieuwe technologie had definitief zijn intrede gedaan in de schaaksport.

Het Broekhuis NK 2000 met als deelnemer het computerprogramma Fritz SSS

Sytze Faber, bestuurslid Topschaak van de KNSB, was ook wel in voor een experiment en besloot Fritz SSS uit te nodigen voor het NK 2000. Uniek in de wereld! Dat heeft hij geweten! De hele schaakwereld viel over hem heen. Publicitair was het ook een stunt. Nog nooit kreeg een NK zoveel publiciteit zowel nationaal als internationaal. Paul van der Sterren was de enige consequente deelnemer en gaf vooraf aan niet tegen de computer te willen spelen ondanks de financiële consequenties! Manuel Bosboom speelde wel tegen de computer maar gaf na vier zetten op. Dat werd hem door de organisatie en de sponsor niet in dank afgenomen.

Het NK werd gered omdat Fritz SSS geen kampioen werd en ook Loek van Wely de computer gemakkelijk de baas bleef en de nationale kampioen werd. Dit in tegenstelling tot Erik v.d. Doel die in 14 zetten van het bord werd gezet door Fritz. Hij had klaarblijkelijk niet goed geluisterd naar John van der Wiel die destijds de specialist was in anti-computerschaak. Fritz mocht tijdens de partijen geen gebruik maken van het openingsboek. Het werd een leerzaam toernooi voor Frans Morsch, de geestelijke vader van Fritz, die veel leerde om Fritz verder te verbeteren zoals later zou blijken.

Inmiddels had de FIDE besloten om op officiële toernooien geen computers toe te laten. Dus dit was de eerste en tevens laatste keer. Inderdaad een unicum in de schaakgeschiedenis.

Nog meer krachtmetingen met de computer

Het lag voor de hand dat er meer krachtmetingen tegen de computer zouden komen. Dit ging uiteraard gepaard met financieel gewin voor de uitdagers van de computer. In 1997 speelde Gary Kasparov al zijn beroemde match tegen Deep Blue in New York. Kasparov verloor met 3,5-2,5. In 2000 werd hij wederom uitgedaagd maar nu door Shredder, wereldkampioen van de elektronische schakers.

Frankfurt Chess Classic

De Frankfurt Chess Classic was een festival met veel schaakevenementen.

Anand, Kramnik, Morozevich, Leko en Shirov speelden ieder twee rapidpartijen tegen Fritz. Kasparov had voor de eer bedankt en deed hieraan niet mee. Voor deze gelegenheid draaide Fritz op een Fujitsu Siemens K800 computer die was uitgerust met acht snelle processors. Sommigen zeiden dat de computer er uitzag als een Duitse koelkast, een bakbeest van 250 kilo! Fritz had zijn lesje geleerd van de grote nederlaag tegen de Nederlandse kampioen Van Wely eerder dit jaar. Fritz won van Anand en Morozevich maar verloor kansloos van Kramnik, Leko en Shirov.

Fischer Random Chess

Er kwam ook een krachtmeting met de computer waarbij gespeeld werd volgens het Fischer Random systeem of nu ook wel DGT 960 genoemd. Arthur Joesopov nam het tegen Fritz op en verloor. Dus ook zonder openingsboek kon de computer goed uit de voeten. Joesopov had niets aan zijn enorme ervaring en kwam geen moment in zijn spel.

Vierkamp Van Wely tegen Fritz

Ook Van Wely speelde dit jaar een vierkamp tegen Deep Fritz (de multiprocessor-uitvoering). Maar nu had hij geen schijn van kans. Hij verloor met 3,5 – 0,5.

Kasparov’s project van de 21ste eeuw

In 1999 lanceerde Gary Kasparov zijn website kasparovchess.com. Dit moest zijn antwoord worden op het schaken in de nieuwe eeuw. Korte tijd was de site populair en werd veel bezocht. Kasparov besprak bijvoorbeeld zijn partijen. De match Kasparov – Kramnik was live op zijn site te volgen en ook op de site van Braingames Network, de sponsor van de match. Het was de periode van de interneteuforie en het geld kon niet op. Maar het succes was van korte duur, er ontstonden problemen en er bleek sprake van financieel wanbeleid. Kasparov waagde enkele pogingen om het tij te keren maar tevergeefs. In 2002 ging het licht uit.

Computerproblemen bij de Olympiade in Istanboel (Turkije)

Kasparov had al ondervonden dat de techniek niet altijd vlekkeloos werkte. Bij de Olympiade in Turkije was het een regelrechte ramp. Op een bepaald moment moest hoofdarbiter Geurt Gijsen besluiten (improviseren) om aan alle borden de klok stil te laten zetten om eerst de computerproblemen te laten oplossen. Daarna moesten de spelers de gespeelde zetten herhalen etc. Dit mocht geen baat hebben, de computerproblemen konden niet worden opgelost. In de borden waren chips ingebouwd om de zetten automatisch te registreren, maar dit werkte vaak niet goed met alle consequenties vandien. Door het computerprobleem met de notaties konden de prestaties van de Nederlanders moeilijk worden beoordeeld door de thuisblijvers.

Aan deze Olympiade deden 127 mannen en 85 vrouwen mee.

De elektronische Schaakacademie

In dit jaar ontstonden er bij de KNSB de eerste ideeën voor een elektronische Schaakacademie.

Publicatie

Dit artikel wordt ook op de site van de Rotterdamse Schaakbond gepubliceerd.

Teun Koorevaar