Analyses Max Euwe Challenge
In de gesloten meestervierkamp in het Amsterdamse café Batavia is na vier ronden enige tekening in de strijd gekomen. Twee Nederlandse IM’s, Riemersma en Wemmers voeren het veld aan, samen met de Indiër Shiven. Van de andere deelnemers ligt de talentvolle 15-jarige Lisa Schut op het vinkentouw. Het is mooi dat subtoppers in Nederland de gelegenheid wordt geboden om meesternormen te kunnen behalen. Voor jeugdspeler Christov Kleijn en de wat oudere Arno Bezemer is de norm bijzaak. Zij zijn allebei in het bezit van de drie benodigde meesterresultaten die nodig zijn om de titel, maar beiden hebben nog niet voldaan aan het ratingcriterium om boven 2400 uit te komen. Kleijn zat er een jaar geleden dichtbij, maar hij moest toezien dat hij flink wat ratingpunten inleverde. Beide spelers voerden in de vierde ronde een fascinerend gevecht op leven en dood tegen elkaar uit dat uiteindelijk in het voordeel van Kleijn werd beslist. Voor de naspelende schaker die nog wat wil leren: op twee momenten kan zwart de witte koning in een matnet drijven. De eerste maal (op zet 46) laat Kleijn de kans voorbij gaan, maar op zet 54 slaat hij dan toch onverbiddelijk toe. Zie analyse hier beneden.
Li Riemersma moest hard werken voor zijn punt tegen de Roemeense Alina Motoc. Na een pionoffer leek hij op weg naar een snelle overwinning maar ineens haperde de machine. Hij koos voor een wat passieve voortzetting en moest na verloop van tijd berusten in een eindspel met ongelijke lopers dat vermoedelijk remise was. Hieronder het kritieke fragment:
L.Riemersma-A.Motoc
Li Riemersma – Alina Motoc
Riemersma speelde hier het bescheiden 1. Lf2 en werd toen geconfronteerd met het typische, doch uiterst sterke [Aantrekkelijk lijkt 1. Dc4 maar zwart werkt zich los met het verrassende 1… Pb6! 2. Dg8+ [2. Lxb6?? faalt nu op 2… Dxb6+ SCHAAK!] 2… Kg6 en nu hangt de loper op c5 opnieuw met schaak, waarna zwart zich uit de nesten heeft gewerkt.] [Dit alles had hij zich kunnen besparen met 1. Txe5! Wit slaat ongestraft een cruciale centrumpion en zijn lopers blijven het bord beheersen. Na 1… Dxb5 2. Lxb5 staat zwart volkomen opgevouwen.
2… Tb6 Om ‘gebruik’ te maken van de aftrekaanval, maar na [Het paard op c8 staat nog altijd gepend en dat kan niet ontwikkeld worden met 2… Pb6? wegens 3. Lxb6 en de toren op d8 wordt gedekt.] 3. Lxb6 Lxe5 4. Lc5 zijn de vooruitzichten nog altijd even hopeloos voor zwart. Een voorbeeld: 4… Tb8 om de toren gedekt te zetten zodat het paard kan spelen. 5. Ld7 Pb6 6. Lxf5+ Kg7 7. Txb8 Lxb8 8. Ld4+ Kf7 9. Le4 Ke6 10. Lxb7 en zwart kan gevoeglijk ophouden.] 1… Td6! waarna hij in een eindspel terecht kwam met een pion minder, maar waarin zijn loperpaar ruimschoots voldoende compensatie bood. Dat resulteerde weer in een eindspel van ongelijke lopers met een pion meer voor wit, maar waarin Riemersma volgens eigen zeggen geen winstplan zag. Door eindeloos te blijven manoeuvreren, slaagde hij er toch in zijn tegenstander murw te spelen en alsnog het punt binnen te halen. 1-0
A.Bezemer-C.Kleijn
Arno Bezemer – Christov Kleijn
1. d4 d5 2. c4 c6 3. Pf3 Pf6 4. Pc3 dxc4 5. a4 Lf5 6. e3 e6 7. Lxc4 Lb4 8. O-O O-O 9. De2 Lg6 10. Pe5 Pbd7 11. Pxg6 hxg6 12. Td1 Da5
13. Dc2 [13. Ld2 is de hoofdvariant.] 13… Tac8 14. Db3 Een nieuwtje. [14. Le2 kwam voor in de partij Nielsen-Smeets, 2009.] 14… e5 15. Ld2?! [Ook nu kwam 15. Le2 weer in aanmerking om na slaan op d4 met de toren te kunnen terugnemen.] 15… exd4 16. exd4 Pb6 17. Le2 Tcd8 18. Le1 Td7
Het is duidelijk dat wit niets uit de opening gehaald heeft. Hij zit met een hulpbehoevende geïsoleerde pion op d4 opgescheept 19. Lf3 Tfd8 20. Pe2 Lxe1 21. Txe1 Pbd5 22. g3 Db4 23. Dc2 a5 24. h4 Pc7 Een interessant idee. Zwart wil vermoedelijk met … Pc7-e6 de zwakke broeder op d4 op de korrel nemen. Merkwaardig genoeg daar komt het er in de partij niet van. 25. Dc3 Db6 26. Tab1 Goed verdedigd van Bezemer. 26… Da7 [Na 26… Pe6 27. b4 is hij net op tijd om alles gedekt te houden.] 27. b4 Pfd5 [Ook na 27… axb4 28. Dxb4 Pe6 29. Kg2 kan zwart geen vorderingen boeken. De ruil van d4 tegen b7 is bepaald niet gunstig voor hem.] 28. Lxd5 Pxd5
29. Dc5 Zo lijkt wit zich schadeloos te kunnen stellen. 29… b6 30. Dxc6 Pxb4 [Het merkwaardige 30… axb4 verdient ook aandacht. De pion op b4 is (nog) niet zwak en daar staat tegenover dat a4 een nieuw doelwit kan worden.]
31. Db5? Hiermee verspeelt wit een kwaliteit. [Het meest logische is nu 31. Df3 dat na 31… Pc2 32. Ted1 Pxd4 33. Pxd4 Txd4 34. Txd4 Txd4 35. Dc6 leidt tot een stelling met een pion minder voor wit, maar waar dameruil steeds zal leiden tot een remisestaand toreneindspel. 35… De7 en zwart heeft nog wel lichte kansjes op de overwinning.] 31… Pc2 32. Tec1 Pa3 33. Dxb6 Pxb1 34. Dxb1 Te7 35. Tc2 Dd7 36. Da2 Tde8
37. d5? Wit verdedigt zich niet optimaal. [37. Kg2 was de enige zet.] 37… Te4 Ook goed maar nog sterker was [37… Dg4! Ter illustratie 38. Pf4 [38. Kf1 Df3 39. Ke1 Dh1+ 40. Kd2 Txe2+] 38… Df3! en mat valt alleen te voorkomen met zware materiële verliezen.] 38. Td2 Txa4 39. Dc2 Tae4 40. Dd3 a4 41. Pc3 Te1+ 42. Kg2 a3 43. Pb5
43… Th1! Een mooi motief: de witte koning wordt uitgerookt! 44. Pxa3 Dh3+ 45. Kf3 The1 46. Pc2
46… T1e5 [Een mooie rekenoefening! Zwart kan geforceerd winnen. Direct beslissend was 46… Dh1+ 47. Kg4 T1e4+ 48. f4 [48. Kg5 T8e5#] 48… f5+ 49. Kg5 en nu moet zwart het bijzondere 49… Txf4!! zien te vinden. Het gaat in alle varianten mat: 50. Kxg6 [50. Kxf4 Te4+ 51. Kg5 Tg4#] [50. gxf4 Dg1+] 50… Dh3 en de dreiging … Dg4# kan niet meer gepareerd worden.] 47. Pe3 Td8?! Een vreemde zet. [Veel sterker was 47… Dh1+ 48. Ke2 Tf5!] 48. Td1 [Hardnekkiger is 48. Db1! om behalve veld h1 gedekt te houden ook de dreiging … Td8-d6 uit de stelling te halen (vanwege Db8+).] 48… Td6 49. Dd4 Te8 50. Pg2 Ta8 Wit heeft is tot dusver uitstekend op de been gebleven. Maar in het vervolg slaagt Bezemer er niet in de dreigingen tegen zijn koning onder controle te houden. 51. Te1 [Persistenter is 51. Pf4] 51… Ta3+ 52. Te3 Ta2 53. Te8+ [Ook 53. Pf4 Df1 54. Te8+ Kh7 55. Te7 Tf6 gaat mis voor wit.] 53… Kh7 54. Pf4 Er was niets beters, er volgt opnieuw een klopjacht op de witte koning en ditmaal laat Kleijn zijn prooi niet meer ontsnappen.
54… Dh1+ 55. Kg4 f5+ 56. Kg5 Df3 57. Pe6 Txe6! Uiteraard! 58. dxe6 [58. Txe6 faalt nu op 58… Txf2! [Analoog aan de partij wint hier ook 58… Dh5+ 59. Kf4 Dg4+ 60. Ke5 Te2+] 59. Txg6 Dxg3+ 60. Kh5 Dxg6#] 58… Dh5+ 59. Kf4 Dg4+ [59… Dg4+ 60. Ke5 Ta5+ 61. Dd5 De4+ wint een volle dame.] 0-1
