EK Kroatie: Ian Nepomniachtchi, de nieuwe Europees kampioen
De nieuwe kampioen van Europa heet Ian Nepomniachtchi! Of Nepomniachtsji (Volkskrant), Nepomnjatsjtsji (NRC en Telegraaf) en zo zijn er vast nog wel meer spellingen van zijn naam te vinden, maar ik hanteer maar de spelling van de de Fide. Maar wie is de man met de moeilijke naam eigenlijk?
Nepom (of Nepo) is op 14 juli 1990 geboren in Bryansk, Rusland. Hij was al vroeg een groot talent en werd wereldkampioen onder 12 en onder 16. Op twaalfjarige leeftijd was zijn rating al boven de 2400 en de 2600 bereikte hij op zijn zestiende, maar daarna stokte het een beetje, met 2629 op 19-jarige leeftijd. Maar na het EK is zijn ‘live-rating’ 2684 dus de 2700 komt eraan! In Nederland is hij (zoals Ligterink in zijn rubriek schrijft) vooral bekend van zijn optreden in Corus C in 2007, waar hij met 7.5 uit 8 begon, maar toch nog ingehaald werd door Krasenkov, en de overwinning in 2008 bij het sterke Aeroflot open. Maar het winnen van het EK is ongetwijfeld de beste prestatie van zijn carriere tot nu toe (in ieder geval absoluut gezien).
Maar hoe komt zo’n overwinning in zo’n groot en sterk toernooi nou tot stand? Nou, af en toe een gelukje, af en toe gewoon sterk spel, en zelfs enkele gemiste kansen. Laten we het eens van ronde tot ronde bekijken, te beginnen met ronde 1.
Zwart staat prettiger, maar na b.v. 35.Tc2 is het heel lastig om de witte stelling te kraken. Wit geeft echter zomaar twee pionnen weg: 35.d6? Dxd6 36.Db1 Txf3 37.Td2 Dc6 38.Lb2 Tfh3 39.Td5 b6 40.Db1 De6 41.Pd2? 0-1
In de tweede ronde won Ian makkelijk van de Joegoslavische grootmeester Drazic.
1. e4 e5 2. Pf3 Pf6 3. d4 Pxe4 4. dxe5 d5 5. Pbd2 Pxd2 6. Bxd2 Le7 7. c4 Deze zet had Nepom eerder tegen Sakaev geprobeerd, die hier rokeerde en snel remise wist te maken. Pc6 8.Dc2 Le6 9. O-O-O a5 10. a3 O-O? Zwart moet uit de penning gaan met 10…Dc8 en heeft dan behoorlijk spel. 11. Le3 Pb4? Zwart kan met 11…a4 en 12…Ta5 nog net stukverlies voorkomen, al staat wit dan heel prettig. Het stukoffer geeft niet voldoende compensatie. 12. axb4 axb4 13. b3 dxc4? 14. Txd8 Tfxd8 15. Lxc4 Lxc4 16. Dxc4 Ta1+ 17. Kb2 Txh1 18. Dxc7 Kf8 19. Lc5 Te8 20. Pg5 Nou gaat er nog een stuk af ook. h6 21. Lxe7+ Kg8 22. Pf3 Ra8 23. Lxb4 Rha1 24. Ld2 b5 25. Kc3 b4+ 26. Kxb4 1-0
Daarna een interessant eindspel met zwart tegen de Sloveen Pavasovic.
Dit lijkt me wel remise te houden, en 34 zetten later had de Sloveen dat inderdaad binnen bereik:
68.f3? 68.Kg4! Th1 (68…Tc3 69.Kxh4 Lf6 70.f4 en wit staat eerder beter) 69.Tg6 en de witte koning houdt de h-pion in bedwang, terwijl wit ondertussen met zijn d- of f-pion gevaarlijk kan worden. 68…Kf2 69.Kf5 Na 69.Tg6 Tg3 70.Txd6 h3 71.Tc6 h3 loopt de h-pion door. 69…Tg3? 69…Th1! met als pointe 70.Kg4? Tg1+ 71.Kxh4 Lf6 72.f4 Ke3 73.Kh3 Lxg5 74.fxg5 Txg5 75.Lf7 Kd4 gevolgd door Txd5. 70.Lg4? 70.Tg4! Txf3+ 71.Ke6 wint de h-pion met remise. 70…h3 71.Th5 Kg2 Nu wint wit een stuk terwijl hij de d-pion behoudt. 72.Lxh3+ Kxh3 73.Txh3 Kxh3 74.f4 Le3 0-1
Het kan echter niet altijd meezitten:
Met twee torens tegen een dame kan wit het lang proberen, en dat deed hij ook, maar 74 zetten later kon onze held eeuwig schaak niet voorkomen en gaf hij remise. Ook een dag later waren er kansen:
Zwart had het niet helemaal optimaal gespeeld, maar na 55…Lb7 zijn er nog steeds winstkansen. Echter: 55…Lb6? 56.Pe5! En nu is 56…Lb7 57.Da2+ La5?! 58.b6! Kxb6 59.Pc4+ goed voor wit, dus zwart koos eieren voor zijn geld: 56…Lxf2+ 1/2-1/2
De Armenier Melkumyan werd met een paar krachtzetten verslagen.
26. Pd5! Te6 27. Pe4! Wint een pion Pxe4 28.Dxf7+ Kh8 29. Dxd7 Td6 30. Lxc6 Txc6 31. De7 Td6? 32. Tf8+ Txf8 33. Dxf8+ Kh7 34. Pe7 Pf6 35. Tf1 1-0
En na een vrij snelle remise tegen Almasi sloeg Nepom in zijn volgende witpartij weer toe op f7 tegen zijn landgenoot Inarkiev.
Zwart’s laatste zet had beter door 32…Db5 vervangen kunnen worden, want nu komt de zet van Robert Timmer: 33.Pxf7! Kxf7 34.exd5 cxd5 35.Tc7 Td7 Als zwart de toren slaat, heeft wit een meerslag: xe7, xd8, xc7. 36.Txb7 Lxb7 Paard en toren kan soms genoeg zijn voor een dame, maar in deze stelling is de zwarte koning te kwetsbaar. 37.La4 La6 38.Pe5+ Lxe5 39.Dxe5 Ta7 40.Dh8 Pf8 41.Lh4 g5 42.Lxg5 Tg6 43.Dd4 Tb7 44.Df4+ 1-0
In de negende ronde volgde een belangrijke overwinning tegen de Georgier Jobava, koploper tot dan toe. Deze man schijnt trouwens elke nacht de plaatselijke pub bezocht te hebben… Voor een analyse van deze partij verwijs ik naar de rubriek van Gert Ligterink, die deze week op schaaksite gepubliceerd zal worden. In de tiende ronde volgde een consoliderende snelle remise tegen de Rus Khismatullin waardoor Nepom met een halfje voorsprong op acht spelers (waaronder Ivan Sokolov) de laatste ronde inging. Een snelle remise tegen de Armenier Akopian zou niet onlogisch geweest zijn, maar de koploper ging ervoor!
1. e4 e5 2. Pf3 Pc6 3. Lb5 a6 4. La4 Pf6 5. d3 Vermijdt theoretische discussies, maar veel kans op openingsvoordeel geeft dit niet. d6 6. c3 g6 7. Pbd2 Lg7 8. O-O O-O 9. Te1 h6 10. Pf1 b5 11. Lc2 d5 Zwart is prima uit de opening gekomen. 12. Ld2 Le6 13. a4 Dd6 14. b4 Pd7 15. Lb3 dxe4 16. dxe4 Pb6 17. a5 Pc4
Hiermee slaat zwart de eerste slag: zwart heeft een sterk veld bezet, terwijl er nog geen sprake van is dat er een wit paard op c5 komt. Wit gaat daarom maar proberen het sterke zwarte paard af te ruilen (maar niet ten koste van zijn witveldige loper). 18. Pe3 Tfd8 19. Pxc4 Lxc4 20. Lxc4 bxc4 De zwarte pionnenstructuur is nu verzwakt, anderzijds heeft zwart wel een forse claim gelegd op de d-lijn (en veld d3). Alleen zijn loper is een beetje een probleem. Wit heeft nu wel een plan: een vrije a-pion maken. 21. Le3 De6 22. Da4 Td3 23. Tec1 Lf8?! 23…Tb8 is een goede zet, om het plan van wit te voorkomen; ook 23…f5 om wit bezig te houden komt in aanmerking.
24. b5 axb5 25. Dxb5 Tb8 26. Da4 Ta8 27. a6 En nu is het plan voor wit simpel: a-pion zo ver mogelijk naar voren, ondersteunen met stukken en dan oogsten! Td6? Nu was 27…f5 echt nodig, zodat de loper van e3 (die de vrije a-pion ondersteunt) weggejaagd kan worden. 28. Db5 Dc8 29. a7
De pion op a7 een enorme handenbinder, en ondertussen hangen er ook een paar pionnen bij zwart. 29…Dd8 30. Dxc4 Dd7 31. Db5 Td3 32. Db7 De8 33. Ta6 Txe3 Dit, of nog een paar pionnen verliezen, maar het is allebei hopeloos. 34.fxe3 Lc5 35. Tca1 Lxe3+ 36. Kh1 Lb6 37. h3 Kg7 38. Pd2 Pxa7 39. Txb6 cxb6 40. Txa7 Tc8 41. c4 1-0
Hieronder kunt u alle partijen van de kampioen via de pgn-viewer bekijken.
