Anand-Topalov (partij 2)
Anand in de rol van strateeg. Dat is heel andere koek als de manier waarop hij Kramnik in die tweekamp bestreed. Iedereen was het na afloop over eens dat Anand zich een geweldige aanvalskunstenaar toonde. Maar dat Topalov ook uit dat hout gesneden is, heeft de wereldkampioen in de eerste partij al moeten ondervinden. Dat hij zijn opponent in de tweede partij op de ‘positionele pijnbank’ wist te leggen, is knap. Hieronder hoe dat in zijn werk ging.
de analyse van de tweede partij Anand-Topalov
Anand – Topalov (partij 2)
1. d4 Pf6 2. c4 e6 3. Pf3 d5 4. g3 De Catalaanse opening. Een veelbeproefd wapen op het repertoire van een strateeg als Kramnik. Anand heeft zich daar nog niet vaak van bediend. 4… dxc4 5. Lg2 a6 6. Pe5 c5 7. Pa3 Daarmee komt zwart tijdelijk een pion voor. 7… cxd4 8. Paxc4
In ruil voor de pion heeft wit een flinke ontwikkelingsvoorsprong en aangename druk over de diagonaal h1-a8. De loper op g2 wordt niet voor niets een van de belangrijkste stukken in het Catalaans genoemd. Veel hangt ervan af of zwart de activiteit van deze loper kan inperken en of hij zijn tegenhanger op c8 kan gaan gebruiken. 8… Lc5 9. O-O O-O 10. Ld2 Pd5 11. Tc1 Pd7 12. Pd3 La7 13. La5 De7 14. Db3 Tb8
Deze stelling was nog bekend uit een partij Gulko-Shulman, 2008. 15. Da3! Deze zet getuigt van een diep strategisch inzicht, zeker ook in combinatie met de volgende zet. [Wit continueerde met 15. Pce5 bereikte evenwel niet veel en verloor later zelfs nog. Anand komt met een briljant concept.] 15… Dxa3 16. bxa3! Wit accepteert ook nog vrijwillig een dubbelpion. De vraag is hoe dit alles is te rechtvaardigen voor wit? Naast de pion achterstand, ook nog zo’n lelijke dubbelpion. De belangrijkste verklaring zit hem in het feit dat de zwarte dame een verdediger is van de zwarte velden in het centrum (La7) staat nogal afzijdig. Door die af te ruilen, domineren wits stukken weldra het centrum, waardoor zwart in een volkomen passieve stelling wordt gedrongen. 16… P7f6 [Een interessante mogelijkheid (die ook door iemand in de chatbox van Schaaksite werd geopperd) is 16… Pc5 Ik zie dan geen voordeel voor wit, bijvoorbeeld: 17. Pd6 [17. Pce5 Pxd3 18. Pxd3 Ld7] 17… b6 18. Ld2 [18. Lxd5 exd5 19. Lxb6 Lxb6 20. Pxc5 Lg4 zal ook wel tot gelijkspel leiden.]] 17. Pce5 Te8 Het eerste teken aan de wand; zwart kan geen emplooi vinden voor zijn stukken.
18. Tc2 Met dit soort ‘kleine’ zetjes voert Anand de druk op. Hij verbetert zijn torens en voorkomt dat zwart zo dadelijk alles over de c-lijn zou kunnen ruilen. 18… b6 Een lichte verzwakking, die echter toch gevolgen gaat krijgen. 19. Ld2 Lb7 20. Tfc1 Tbd8 [Essentieel is dat 20… Tbc8? faalt op 21. Txc8 Txc8 22. Txc8+ Lxc8 23. Pc6 waarmee La7 het kind van de rekening is geworden.] 21. f4 Toen deze zet gespeeld werd, dacht ik dat Anand zich vergiste. Het verzwakt velden in het centrum. Maar bij nader inzien denk ik dat de wereldkampioen goed heeft ingeschat dat de controle over veld e5 van cruciaal belang is. 21… Lb8 22. a4! Ook een sterke zet. Hiermee ‘dreigt’ wit a4-a5 waarmee hij veld c5 verovert voor het paard van d3. Daarmee zouden de zwakke pionnen van zwart op de damevleugel worden blootgelegd. 22… a5 Min of meer noodzakelijk, maar daarmee zijn de pionnen ook zwak geworden en raakt zwart nog meer witte velden kwijt. 23. Pc6 Lxc6 24. Txc6
Het is duidelijk dat wit progressie heeft geboekt. Zwart is de witte velden definitief kwijt. 24… h5 25. T1c4 Pe3 26. Lxe3 dxe3 27. Lf3 Een sterke zet, waarmee wit het paard op f6 in de tang houdt en die het slaan op b6 voorbereidt. [Overigens had 27. Txb6 La7 28. Tb3 ook gekund.] 27… g6 28. Txb6 La7 29. Tb3 Td4 30. Tc7 Lb8 31. Tc5 Ld6 32. Txa5 De eerste oogst is binnen. 32… Tc8 33. Kg2 Tc2 34. a3 Ta2 Zwarts tegenspel is een storm in een glas water. Na wits volgende zet is de partij in hogere zin beslist.
35. Pb4! Lxb4 Als dit moet, is wit van zijn dubbelpion af en dan heeft hij een sterke meerderheid op de damevleugel. [Maar na 35… Tad2 36. Tb5! staan alle zwarte stukken hulpeloos toe te kijken hoe wits a-pion naar voren marcheert.] 36. axb4 Pd5 37. b5 Taxa4 38. Txa4 Txa4 39. Lxd5 exd5 Anand wikkelt af naar een toreneindspel dat simpel gewonnen is. De toren achter de vrijpion garandeert hem een eenvoudige winst. Dat zijn zo van die ABC-tjes in het schaken… 40. b6 Ta8 41. b7 Tb8 42. Kf3 d4 43. Ke4
De slotstelling illustreert zwarts machteloosheid. De pionnen op d4 en e3 zijn ten dode opgeschreven omdat Tb8 niet meer weg kan. 1-0
