WK tweekamp , schaakproblemen en de dertiende partij!
Het is alweer een poosje geleden dat Anand weer wereldkampioen schaken werd door zijn overwinning op uitdager Topalov. De problemen bij deze tweekamp zijn aan de orde geweest in de media en op onze schaaksite. Van echte problemen kan men niet spreken. Dit keer hebben we bijvoorbeeld niet te maken gehad met een toilet-probleem zoals bij de WK tweekamp Kramnik-Topalov. Waarom dan schrijven over “WK tweekamp en Problemen”?
Met “Problemen” bedoel ik niet het feit dat door het as uit de vulkanen van IJsland, waardoor vliegtuigen niet vlogen en waardoor de datum van de tiebreaks bij gelijk eindigen op de dertiende zal vallen, wat Topalovs bijgeloof geactiveerd zou hebben. Werd er in 1972 niet ook om het WK gespeeld in dat IJsland? Stond dat IJsland toen ook al niet volop in de belangstelling? Ga ik misschien te ver als ik zeg dat de meest besproken wereldkampioen Bobby Fischer met dat “as” van IJsland te maken kan hebben? Zo bijgelovig moeten we natuurlijk niet zijn, al zijn er wel puntjes van belang. Het rijtje: WK- IJsland- Fischer – as – vliegverkeer – Icesave – kredietcrises – economische problemen, hebben allemaal te maken met het laatste woord “problemen”.
“Problemen” hebben dus duidelijk in de volksmond een negatieve klank. Toch kunnen er “problemen” zijn die een positieve inhoud hebben. Ooit in een sollicitatiegesprek werd aan mij de vraag gesteld. Wat doe je in je vrije tijd? Met het antwoord: “Ik maak problemen”, werd ik overspoeld met vragen wat ik daarmee nu wel bedoel. De normale mens begrijpt nog wel dat mensen met problemen kunnen bezig zijn, problemen kunnen hebben, maar dat er mensen zijn die bewust “problemen maken”…. en dat zelfs nog uit liefhebberij, dat kan er bij menigeen niet in! Dit zijn dus de “problemen” met de positieve inhoud. Ik ben dus waar ik wezen moet: de schaakproblemen bij de WK tweekamp.
Met “schaakproblemen” bij de WK bedoel ik nu niet de fout van Anand in de eerste partij, waardoor Indiase pers in de “problemen” kwam. Anand overziet het paardoffer op f6 en verliest met zwart geforceerd. Zie hieronder.
Ook bedoel ik met de “schaakproblemen” niet de fout van Topalov in de vierde partij, zodat Anand met een paardoffer op h6 de partij kon winnen. De Bulgaarse schakers bibberden na dit spektakel en waren dus in de problemen. Zie hieronder.
Zelfs de eindspelfout in de achtste partij van Anand, waarbij Anand supporters zich echt wel in de problemen voelden, reken ik niet tot de bedoeling van de WK en problemen. Anand speelde hier Lc6?? en verloor. Zie hieronder.
Wat ik wel als een “probleem” heb ervaren bij de WK is dat het lijkt dat de openingszet e2-e4 niet meer van deze tijd is. Geen enkele partij werd begonnen met deze zet. Voor de fervente e4 aanhangers moet dit een ontgoocheling zijn geweest, of zeker wel een probleem. Meestal willen de e4- spelers niet van hun gewoonte af. Zou nu echt het Russisch e4 weerleggen en tot een remise-opening maken?
Ik had al gezegd dat ik niet bijgelovig was. In de laatste partij was veld e4 de spil waarom de partij draaide. Veld e4 nam het voor zijn supporters op!
Topalov speelde 30. e4 en Anand 30. …f5.
Topalov verliet zo snel mogelijk met 31. exf5? veld e4 en Anand bezette direct dat veld weer met 31. …e4. De 32e zet van wit is al de verliezende zet: 32. fxe4?? Anand speelde 32. …Dxe4+ en Topalov zat in de grootste problemen. Ja dat krijg je ervan als je zo met veld e4 omgaat! Bab Wilders van het Nederlands dagblad tekende het al op: “Ontzetting bij Susan Polgar en andere live- commentatoren tijdens de laatste partij van de match tussen Topalov en Anand : wat bewoog de Bulgaar om , zonder lang nadenken , met 31. exf5 en 32. fxe4 zijn koning het vrije veld in te laten jagen ? Polgar concludeerde direct : verloren voor Topalov en hoewel het daarna nog 25 zetten duurde stond de uitslag vast. Voor het thuispubliek , dat er vast op rekende dat Topalov met wit in deze twaalfde partij zou toeslaan , een bittere teleurstelling.”
We komen straks terug en maken het verder goed voor de e4- spelers.
Natuurlijk kunnen we doorgaan met alle stellingen te plaatsen waar een probleem bij is te beschrijven. Herman Grooten heeft dit werk al gedaan op deze website in zijn prachtige artikel: Nabeschouwing Tweekamp tussen Anand en Topalov. Klik hier.
Toch is de positieve inhoud van het woord “schaakprobleem” nog niet in dit artikel echt naar boven gekomen. Makers van schaakproblemen, de probleemcomponisten, willen wel eens opvallen. Zo ook mijn Bulgaarse collega in dit vak. Ik heb het over Diyan Kostadinov. Deze “Master of Sport” for chess composition (nationale titel van Bulgarijen) maakte ter gelegenheid van de tweekamp een zestal schaakproblemen met de namen ANAND en TOPALOV.
Alle zes schaakproblemen hebben de opdracht: wit geeft mat in twee zetten.
Onder de prijswinnaars van de goede oplossers was de Rotterdamse senior schaker en probleemliefhebber Paul Dekker. Proficiat!
Aan het eind van het artikel zullen de oplossingen worden geplaatst.
Waarom maakt die Bulgaarse schaakcomponist zulke problemen? Schaakproblemisten hebben behoefte hun kunsten te tonen aan schakers. Ook onze schaaksite wil aan die behoefte voorzien en laten wel eens van die mooie schaakproblemen de bezoekers meegenieten. Bij partijschakers kan er soms wat afstand zijn tot het schaakprobleem. Begrijpelijk natuurlijk, omdat sommige schaakproblemen stellingen vertonen waarbij de relatie tot de schaakpartij echt wel zoek is. Men spreekt dan van onnatuurlijke en zeer ongewone stellingen. Grootmeester Haring liet het ons al weten: “klim op de daken en roep “Kijk nu toch eens, hoe mooi die dingen (schaakproblemen) zijn!”
Het is zeker ook attent te noemen dat de organisatoren van de WK op zo´n manier ook goede aandacht hebben gegeven aan het schaakprobleem.
Zoals u allen weet bracht de 12e partij de WK tweekamp tot een definitieve uitslag: Anand wint. De tie-breaks waren daarom op de 13e niet meer nodig. In mijn droomwereld werd er op de 13e toch nog een dertiende partij gespeeld. De loting gaf Topalov wit. Ja, u kunt het geloven of niet: Topalov durfde het aan om tegen Anand met e4 te beginnen. De e4-speler weer in ere herstelt?
Topalov – Anand 13e partij 13-5-2010:
1.e4 c5 2.d4 cxd4 3.c3 dxc3 4.Lc4 cxb2 5.Lxb2 e6 6.Pe2 Pc6 7.0-0 a6 8.Pbc3 Pf6 9.a4 Dc7 10.f4 Lc5+ 11.Kh1 Pa7 12.Tc1 d6 13.Pd4 Lxd4 14.Dxd4 Ld7 15.h3 b5 16.axb5 axb5 17.e5 bxc4 18.exf6 e5 19.De4 Lc6 20.De2 Tb8 21.Tc2 g6 22.Kh2 Lb7 23.g4 Kd7 24.h4 The8 25.f5 La6 26.h5 Pb5 27.Pd5 Dc5 28.Td1 Pa3 29.Tcd2 Lb5 30.hxg6 fxg6 31.f7 Tf8 32.Pf6+ Kc6 33.Pe4 Db4 34.Dg2 Tbd8 35.Pf2+ Kc5 36.Lc1 gxf5 37.gxf5 Lc6 38.Dg7 Lb5 39.Tg1 h5 40.Te2 Tc8 41.Tg6 h4 42.Te4 h3 43.Teg4 Th8 44.Pxh3 Thd8 45.Le3+ Kd5 46.Te6 e4 47.Lf2 e3 48.Tgg6 Tc5 49.Te7 Tdc8 50.Tf6 T8c6 51.Pf4+ Kd4 52.Kg2 Te5 53.Kf3 Td5
Meestal spreken de heren schakers Topalov en Anand elkaar niet tijdens de partij. Echter alle regels werden overtreden en de heren spraken hun verbazing uit over de partij.
Maar meneer Topalov, uw stukken staan wel in een heel bijzondere positie, het vormt precies de eerste letter van uw achternaam. Nou u zegt, meneer Anand, maar kijk is naar je eigen stukken, deze vormen precies de eerste letter van jouw achternaam. Hoe kan dit, het lijkt wel of deze partij betoverd is? Maar beste Topalov je bent toch echt niet bijgelovig op de 13e?
Ja, meneer Anand, ik vond dat we de laatste zetten toch wel een beetje vreemd speelden. Zou de betovering van een probleemcomponist hebben toegeslagen of is het gewoon vermoeidheid? Maar vriend Anand, wij zijn toch geen probleemcomponisten, we spelen toch normaal schaak en begrijpen die spelletjes van die componisten toch niet? Ja, via de toilet heb ik mijn 112 cluster computersysteem geraadpleegd en gevraagd of hij de stelling begrijpt. Zo moeilijk is het toch niet, meneer Topalov, u kunt gewoon mat in twee zetten geven. Tja, omdat jij mij geholpen hebt, meneer Anand, bied ik maar remise aan, al mag dat volgens afspraak niet, zo wil ik geen wereldkampioen ontkronen en worden. Zeker niet op de 13e in de 13e partij. Om 13.13. werd ten slotte de partij in remise besloten en bleef toch Anand de wereldkampioen.
Oplossingen schaakproblemen:
A: Verleiding: 1. Da2? (2. Df2#), 1 …Pd3/Pe2 2. Pg6#; 1. …Pxh3 2. Txh3#, maar 1. …hxg4! Gooit roet in het eten of strooit as in het vliegtuig.
Sleutelzet: 1. Dg6! Tempodwang. 1. …P willekeurig 2. Dxh5# 1. …Pxg6 2. Pxg6# 1. …hxg4 2. Dxg4#.
NA: 1. Dd7? (2. Dd6#) 1. …Txf5 2. Pe6#, maar 1. …Pxf4!
1. De8! (2. De3#) 1. …Le4 2. Dxe4#
ND: 1. Dc6? (2. Pb5#) 1. …Pc3 2. Db6#, maar 1. …Pxf4!
1. f7! Tempodwang 1. …Pa~ 2. Db6#, 1. …Pc5 2. Db2#, 1. …g5 2. Pxf5#, 1. …g2 2. Lf2#, 1,,,Ph~2. Lf6#.
TO: 1. Lh8? 1. …Lg7!
1. Lf6! Tempodwang 1. …Pb~ 2. Pd2# , 1. …Pf~ 2. Pd6#
PAL: 1. Tbe6? (2. Te5#), 1. …Lxc4!
1. Tgc6? (2. Tc5#), 1. …cxb6!
1. Tbc6! (2. Tc5#), 1. …Pa4 2. dxe4#, 1. …exd3 2. Dxd3#, 1. …Lxa7 2. Pxc7#
OV: 1. Ld7? (2. Tb5#), 1. …Pd4 2. Ld6#, 1. …Pc6!
1. Tab4! (2. T4b5#), 1. …Le8 2. Pd3#, 1. …Pd4 2. Ld6#
AT 1. Txe3! ~ 2. Pe6#
1. …Kc5 2. Te5#
1. …c3 2. Te4#
1. …Tdc5 2. Txd6#
1. …Te5 2. Td3#
1. …Txf5 2. Txf5#
al de vijf varianten worden gevolgd door batterijmats.
Echt geniaal!! Grote Schaakkunst op het schaakbord!