Schaaknieuws in de media
Vooraf beloofde het Nederlands Schaakkampioenschap met drie topfavorieten en verschillende gevaarlijke outsiders een geweldig toernooi te worden. Het gevecht op de HighTech Campus in Eindhoven overtrof echter ieders verwachtingen. Het werd zelfs wereldnieuws. Vooral natuurlijk door allerlei zaken die niets met de schaaksport te maken hebben.
Het begon allemaal al bij de loting op donderdag 10 juni. Wegens andere verplichtingen op zaterdag 12 juni bleek topgrootmeester Loek van Wely de organisatie verzocht te hebben zijn partij uit de tweede ronde op de rustdag te mogen spelen. De 15-jarige Robin van Kampen, die dankzij een wildcard mocht meedoen, was bereid gevonden aan dat verzoek tegemoet te komen. Daarom werd de loting gemanipuleerd. Zodra Van Kampen of Van Wely uit de hoge hoed kwamen, werd het lotingsnummer gekoppeld aan dat van de ander, zodat ze inderdaad in de tweede ronde tegen elkaar zouden moeten spelen. Een beetje vreemd allemaal, maar ja, misschien moest hij wel naar een begrafenis.
Onprofessioneel
Zaterdagavond laat meldden de schaakwebsites de reden voor het uitstel. Van Wely had zo juist met zijn club Porz het Duitse snelschaakkampioenschap voor clubteams gewonnen. 23 uit 25 had hij maar liefst gescoord. En hij was er vanaf Eindhoven ook nog eens 620 kilometer voor naar Bindlach bij Bayreuth gereden. Hij zal daar ongetwijfeld een vette vergoeding voor hebben ontvangen, maar qua benadering van het NK is het verre van professioneel. Terug in Eindhoven verloor hij zondag, oververmoeid en slecht voorbereid, met wit van outsider Wouter Spoelman. Op maandag, voor de overige deelnemers de rustdag, kwam hij in de inhaalpartij tegen Van Kampen in grote moeilijkheden, maar wist hij met zwart nog net de remise te redden.
Hoe weinig serieus Van Wely het NK wenste te nemen, bleek eens te meer in de vierde ronde. Al voor het toernooi had Van Wely met onderzoeksbureau Holst Centre een opzienbarende afspraak gemaakt. Tijdens de partij van dinsdag zou Holst Centre Van Wely’s emoties meten met behulp van op zijn lichaam geplakte sensoren. Het experiment was live op internet te volgen. Publicitair aardig bedacht natuurlijk, maar de partij liep uit op een lachertje. Na tien zetten offerde witspeler Benjamin Bok op tamelijk ongebruikelijke wijze een pion. Van Wely nam het offer aan, om er daarna achter te komen dat hij alleen door gigantische risico’s te nemen zetherhaling uit de weg kon gaan. Dat was hij niet van plan. Bok herhaalde de zetten en bood remise aan. Dat aanbod werd door Van Wely heel kinderachtig geweigerd: Bok moest maar remise claimen. En die deed dat pas toen inmiddels dertien keer dezelfde stelling op het bord was verschenen.
Het NK in de New York Times
De kansen voor Van Wely op de toernooizege waren daarmee wel verkeken. Het ging tussen Jan Smeets en Anish Giri, de kampioenen van 2008 en 2009. De onderlinge partij tussen Smeets en Giri werd in de zesde ronde na vijftien zetten remise gegeven. Het had er alle schijn van dat het cynische sportjournaille, dat schaken saai vindt en ongeschikt voor het grote publiek, weer eens groot gelijk zou krijgen. Maar in de zevende ronde geschiedde het wonder: het NK werd wereldnieuws.
