de Volkskrant schaakrubriek 7 augustus 2010
Bijzondere krachten
Het verloop van het open Nederlands kampioenschap in Dieren leidde hier en daar tot gefronste wenkbrauwen. De volkomen onbekende Fransman Francois Fargère won de ene partij na de andere en was een paar ronden voor het einde bijna niet meer in te halen. Welke mysterieuze krachten waren hier aan het werk?
Fargère (24) schaakt al sinds zijn achtste. Hij werd tweemaal jeugdkampioen van Frankrijk in verschillende leeftijdscategorieën, maar na dit veelbelovende begin haperde zijn ontwikkeling. Jarenlang bleef zijn rating steken op hetzelfde niveau en was het behalen van de internationale meestertitel zijn voornaamste ambitie.
Maar sinds vorig jaar zit de vaart erin. Onder leiding van Kasparovs voormalige coach Josif Dorfman zag Fargère opeens het licht. Zijn rating ging met sprongen vooruit en na een uitstekend resultaat in het Sants open in Barcelona werd hij grootmeester. Een bescheiden grootmeester overigens. Voor het begin van het toernooi in Dieren had Fargère een rating van 2478 punten. Iemand die de hoogste eretitel draagt, zou eigenlijk meer moeten hebben.
Hoewel Fargère dus zeker geen kneus is, had niemand er rekening mee gehouden dat hij het toernooi in Dieren zou domineren. Dat dit toch gebeurde kwam doordat Fargère voldeed aan een essentiële voorwaarde voor een uitzonderlijk resultaat van een outsider. In de eerste ronden profiteerde hij zo optimaal van een paar meevallers dat bijzondere krachten bezit van hem namen en hem voortstuwden naar zijn beste niveau.
Het toernooi zou misschien anders zijn afgelopen als in de derde ronde het volgende niet was gebeurd tegen een sterke Iraanse tegenstander:
Moradiabadi – Fargère na de 32ste zet van zwart. Dit is een onaangenaam eindspel voor wit, maar met geduld en taaiheid moet het houdbaar zijn. De witspeler hoopte met de volgende zet in een klap alle problemen op te lossen.
33. b5? Txc5 34. bxc6
Met remise na 34 … bxc6 35. Tb8+ Ke7 36. Tb7+ Ke6 37. Txa7, zal hij hebben gedacht.
34 … b6!
Op zo’n simpele zet kan men zich verkijken. Wit bleef een pion achter en verloor het eindspel bij de 67set zet.
Hierna begon het te lopen bij de Fransman. Fargère behaalde uitstekende overwinningen op de Bulgaar Iotov en de Braziliaan Mekhitarian voor hij in de zesde ronde, na opnieuw gewonnen te hebben gestaan, zijn eerste halfje afgaf aan Sipke Ernst. Een dag later pakte hij de draad weer op.
Pruijssers – Fargère
Dieren 2010
1. e4 c5 2. Pf3 d6 3. d4 cxd4 4. Pxd4 Pf6 5. Pc3 a6 6. Le3 e5 7. Pb3 Le6 8. Dd2 Pbd7 9. f3 h5
Toen deze verzwakking van de zwarte koningsvleugel zo’n vijftien jaar geleden werd geïntroduceerd, dachten we dat het een kwestie van tijd zou zijn voordat wit de ondeugdelijkheid ervan zou aantonen. Inmiddels weten we beter. Ook topgrootmeesters hebben succes met de tekstzet gehad.
10. a4 Le7 11. a5 0-0 12. Le2 Dc7 13. 0-0 Tac8 14. Kh1 h4 15. Tfd1 Tfd8 16. Pc1
Wit wacht op het juiste moment voor Pc3-d5. Na ruil kan hij met c2-c4 en b2-b4 aansturen op de doorbraak c4-c5.
16 … h3
Lastiger voor wit dan 16 … Pc5 17. Pd5 Lxd5(?) 18. exd5 Ph5 19. b4 Pd7 20. c4 f5 21. c5, zoals gespeeld werd in een partij Grisjoek – Zhang Zhong, Shanghai 2001.
17. g3 Pc5 18. Pd5 Pxd5 19. exd5 Lf5 20. b4 Pd7 21. c4 Te8 22. g4 Lg6 23. Pb3 Pf6
Nu ligt het consequente 24. c5 voor de hand, waarna zwart voorlopig weinig kan ondermemen op de koningsvleugel. Wits volgende zet is te diepzinnig.
24. Tg1 Pe4!
Na dit schijnoffer komen zwarts stukken tot leven. Het paard is vanzelfsprekend onkwetsbaar.
25. De1 Dd8 26. Lb6
Pareert 26 … Lh4, maar deplaceert de loper. Iets beters is overigens moeilijk te vinden. Na het botte 28. Lf1 Lh4 29. De2 Pg5 30. Lxg5(?) Lxg5 31. Lxh3 e4 heeft zwart een geweldige aanval.
26 … Dd7 27. Pd2 Pxd2 28. Dxd2 e4!
Het begin van de beslissende aanval. Niet goed is 29. f4? e3 30. Dd1 Le4+ 31. Lf3 Txc4.
29. Tac1 Lf6 30. Ld4 Lxd4 31. Dxd4 exf3 32. Lxf3 Da4! 33. Dc3
33 … Te4!
Het tweede schijnoffer op veld e4. Opnieuw moet wit het zich aanbiedende stuk ongemoeid laten, met als gevolg dat zijn damevleugel instort.
34. c5 Txb4 35. Dd2 Tb3 36. cxd6 Txc1 37. Txc1 Txf3 38. De1 Tf1+
Een echte machozet tot besluit. Na 39. Dxf1 De4+ 40. Kg1 De3+ 41. Df2 Dxc1+ is alles voorbij.
Wit geeft op.
