Schaaktraining anno 2o1o
Dit is de eerste bijdrage van Pascal Losekoot. Pascal (32 jaar, wonend te Soest) is sinds 1,5 jaar fulltime schaaktrainer. Hij geeft training aan jeugd- en volwassenen, en is tevens werkzaam voor het Servicepunt Randstad van de KNSB. Daarnaast is hij zo’n 10 jaar jeugdleider van de Baarnse Schaakvereniging geweest. Ook schreef hij de boeken Schaakvermaak 1 en 2. Pascal Losekoot zal met enige regelmaat schrijven over zijn belevenissen als schaaktrainer.
Hoewel ik me voornamelijk bezig houd met schaaktraining aan gevorderde jeugdspelers en volwassenen, verzorgen en organiseer ik ook schaaklessen voor beginners. Deze bijdrage gaat daarover, en over de wijze waarop moderne technieken de praktijk van de schaaktrainer beïnvloedden.
In mijn ogen is dit een belangrijke taak van schaaktrainers – en organisatoren: het populair maken en verspreiden van het schaakspel. Zorgen dat iedereen in elk geval de regels kent. Want wie de regels kent, kan deze later ook weer doorgeven aan anderen.
Sinds ongeveer twee maanden doe ik op twitter een “onderzoekje” naar schaken. Twitter is – zoals wellicht bekend – een site waarop mensen met korte berichten aangeven wat ze bezig houdt. Zo kan je door op termen als “schaken”, “schaakspel” of “schaakles” te zoeken, kijken wie zich bezig houden met het schaakspel. En je kan gelijk met deze mensen praten.
Naar aanleiding van een tweetmeet (bijeenkomst voor twitteraars) in mijn geboorteplaats Baarn kreeg ik het idee om me hier mee bezig te houden.
Schakende twitteraars
Het is opmerkelijk hoeveel mensen er elke dag twitteren over schaken. Met zoon, dochter, vaders die verslagen worden door hun kinderen, mensen die vragen waar de dame moet slaan. Het effect van schaken op TV, zoals de De Wereld Draait Door “Man op de Maan” uitzendingen, zie je direct terug op twitter.
Even enkele highlights, van één dag:
· renemax Jasper Renema Ben weer actief aan het schaken, blijft een mooi spel.
· splukkel Simone Plukkel Ohja ik had trouwens verloren met schaken. Maar ik deed t best goed.. #volgendekeerbeter
· EvelijnSa Evelijn Saaltink En nog maar een potje schaken met moeders. #verslavingwordtsteedserger
· albertonio133 albert de boer Ah schaken hoe moet dat ook alweer?
· MisterRiouz reduan uchan wie kan schaken en kan me helpen??
· Lijfgoed Cassandra Saeijs Pfff mijn eer is gered. Net op t nippertje spelletje schaak gewonnen v dochterlief.
Rond Sinterklaas zie je wie er een schaakspel cadeau heeft gehad. Mensen spelen met familie aan de andere kant van de oceaan of spreken over Euwe.
Van tijd tot tijd wordt schaken ook in negatieve zin gebruikt: de bekende vooroordelen. Of verbanden als “Zit je op badminton? Dan zit je zeker ook op schaken!”. Ook storend is natuurlijk Ruben Schaken, voetballer bij Feyenoord. Let wel: Ik heb niets tegen de persoon; maar op het moment dat hij op 9 december geschorst wordt, is het voor mij ineens zoeken naar een speld in een hooiberg. Gelukkig geeft zijn uitsluiting voor drie duels enige rust.
En deze gouwe oude doet het ook goed op twitter: “Ik schaak slecht, maar ik denk dat ik nog rotter dam.” Een variant: “Ik schaak liever met vrouwen, dan dat ik met Monnikendam”.
Allemaal leuk en aardig, maar wat hebben wij schakers daar aan? Nou, dat veel mensen – en in het bijzonder vrouwen – willen leren schaken. Vooral ouders – om hun kinderen bij te houden. Daar kan je dus iets mee. Je kan een cursus organiseren voor ouders – en dit aankondigen waar de doelgroep te vinden is: op de basisschool (via oudercommissie), de naschoolse kinderopvang, of … via twitter.
Op 20 december ben ik daarom begonnen met een cursus schaken via twitter, waarbij ik in 64 tweets de regels van het schaakspel uitleg (@leerschaken). Kerstmis is natuurlijk bij uitstek de tijd dat mensen spelletjes spelen. Meer dan 100 mensen volgen op het moment mijn tweets, die ik met korte filmpjes begeleid.
Moderniteiten
Tot zover twitter. Maar ik wil nog wel even verder gaan met het thema “moderniteiten” en de samenhang met de schaakles. Zo geven er steeds meer trainers met behulp van een laptop en beamer schaakles. Het grote voordeel is dat je snel stellingen kan opzetten en op meer varianten kan ingaan. Ook kan je leerlingen kennis laten maken met programma’s als Chessbase of Fritz. Klein nadeel is dat het fysieke contact met de stukken minder is en alleen reglementaire zetten toegestaan zijn (bij de meeste programma’s).
Bij mijn Leonardoschool (school voor hoogbegaafde kinderen) is het krijtbord vervangen door een digitaal schoolbord, voorzien van internetverbinding. Zo kan je Youtube filmpjes bekijken, een verslag van een schaaktoernooi tonen of als in een bioscoop naar Lang leve de Koningin kijken. Mijn bovenbouw leerlingen vonden de “]Grote Slalom partij” (L’Ami – Van Wely, Remco Heite 2010) dan ook erg "gaaf". Het enige nadeel van zo’n digitaal bord is dat het wel eens kapot is, een gewoon demonstratiebord is dus een noodzakelijke backup.
Staunton
Toch blijft het, anno 2010, fijn om met een mooi Staunton schaakspel op klassieke wijze te kijken naar partijen uit lang vervlogen tijden – zoals ik dinsdag met een achtjarige leerling Kasparov-Topalov (1999, u weet wel, Txd4) bekeek.
Ik wens iedereen fijne Kerstdagen en veel plezier bij de diverse oliebollentoernooien toe.
Pascal Losekoot
