Interview met Kateryna Lahno
Geboren: : Oekraïne, 27 december 1989
Titel: Grootmeester
Rating nu :2518, hoogste rating: 2539 in september 2010
– Damesgrootmeester op 12 jarige leeftijd
– Nu algemeen grootmeester
– Een wonderkind met een enorme schaak carrière
– Moeder sinds vorig jaar
Rechtsboven:Tania tegen Kateryna in Groep C , gezien door de ogen van een kunstenares,
met dank aan Pia Sprong
Hoe is het mogelijk al zoveel bereikt te hebben op je 21ste?
Als je er een beetje over nadenkt ontdek je dat haar leven een normale ontwikkeling volgde in een ritme dat het best bij haar paste. Voor mij en voor haar is de leeftijd van 21 een tijd van feesten en lol maken. Maar Kateryna straalt volwassenheid uit , met haar ogen, haar stem en haar gebaren. Volwassenheid die haar niet zo maar plotseling kwam aanwaaien.
Ze speelt en reist al sinds ze een klein meisje was. Haar hele jeugd en teenagertijd ademde en leefde ze dit ‘schaakleven’ tussen volwassenen. In plaats van met poppen spelen, speelde ze met schaakstukken en met de zenuwen van haar tegenstanders. Opofferingen? Natuurlijk, je moet er altijd iets voor teruggeven. Was het het waard? Kijk naar haar CV!
Ik weet zeker dat er veel mensen zijn die zeggen dat ze te vroeg volwassen werd, dat ze veel gemist heeft, ervaringen die nooit meer terugkomen.
Jong, mooi, succesvol en nu ook moeder. Kateryna blijft verrassen en ik ben er van overtuigd dat haar beste resultaten nog moeten komen.
Alina: Om te beginnen wil ik je feliciteren dat je moeder bent geworden. Is het niet moeilijk alles tegelijk te zijn : moeder, schaker, vrouw .. ?
Kateryna: Natuurlijk is dat moeilijk, vooral in het begin, want als je een baby krijgt verandert je leven geheel. Je realiseert je niet van te voren hoe dit zou zijn, maar de tijd leert het je. Het was moeilijk om weer te schaken na de geboorte van onze zoon. Ik speelde nog redelijk maar we hadden het moeilijk, de kleine reisde met ons mee, we hadden niemand die op hem kon passen dus namen we hem mee naar de toernooien. Maar in ieder geval was het een heerlijk gevoel dat je niet met iets anders kunt vergelijken en nu ben ik blij hem te zien groeien!
A: Je zoon is bijna een jaar oud: loopt hij al of speelt hij al met schaakstukken?
K: Hij houdt al van schaken, hij weet nog niet hoe hij moet schaken maar hij vindt de stukken leuk om mee te spelen. Voor hem is het net als voor zijn ouders, beide schakers, een spel.
A: Wil je dat hij beroepsschaker wordt?
K: Ik denk dat dat moeilijk wordt, het is hard ,heel hard werken. Vooral vandaag de dag zowel bij de heren als de dames … er zijn meer dan 40 grootmeesters met een zeer hoge rating … maar hij moet zelf beslissen, mocht het ooit zover komen.
A; Ga je hem schaken leren?
K: Natuurlijk leer ik hem schaken, het is belangrijk voor zijn ontwikkeling en het bereidt hem ook voor op het gewone leven. En als hij dan vraagt: ‘ Mag ik meer spelen?’ , dan wil ik hem verder begeleiden, waarom ook niet?
A: Jij en je man reizen erg veel, is dit jullie schaakleven? Krijg je hulp van je familie?
K: Toen we naar de Olympiade in Khanty Mansyisk gingen bijvoorbeeld, naam ik mijn zoon eerst mee naar de Oekraïne en zorgden mijn ouders voor hem. Het was te moeilijk hem tijdens een Olympiade bij ons te hebben.
A: Is het niet moeilijk voor je ver van je familie te leven?
K: Ja, het is moeilijk voor mij als moeder. Het zou fantastisch zijn mijn moeder in de buurt te hebben om me te helpen en mij van advies te kunnen dienen bij de verzorging van ons zoontje. Maar goed. .. we zijn nu een gezinnetje, we moesten beslissen en we hebben voor Frankrijk gekozen.
A: Spreek je al een beetje Frans?
K: Ja, ik moet wel want ik woon in Frankrijk. Ik moet boodschappen doen en dan moet ik wel Frans spreken. Het is nog lang niet perfect maar ik probeer het wel. Ik ben bang dat het nooit perfect zal worden. Het is een moeilijke taal voor me en ik had nooit gedacht dat ik ooit nog eens Frans zou spreken. Maar ik blijf proberen.
A: Spreek je Frans met je man?
K: Wij hebben een eigen taal ontwikkeld, een mix tussen Russisch, Engels en Frans. En soms denk ik wel eens als mijn zoon ouder wordt, welke taal zal hij dan spreken? Maar ik denk dat het een goede kans voor hem is zoveel mogelijk te leren als hij nog klein is. Zijn brein is nog als een spons en neemt veel op. Als hij er in zou slagen zulke moeilijke talen als Russisch en Frans te spreken, dan zijn we meer dan gelukkig.
A: Toen we elkaar eerder spraken noemde je mij de naam van je zoon: Sacha. Mensen denken dat zijn roepnaam afgeleid is van Alexander? Is dat zo?
K: Nee, in onze officiële documenten staat: Sacha Fontaine.
A; Nu je Sacha hebt, speel je nu minder dan vroeger?
K; Ja, dat is zo. Ik speelde veel meer maar nu wil ik voldoende tijd aan mijn zoontje besteden. En veel spelen is ook vermoeiend. Mijn leven is goed zo. Een toernooi spelen, tijd besteden aan mijn zoontje, dan weer eens een toernooi…
A; Dus je mist het schaakleven niet zoals je dat gewend was?
K: Nee, niet echt, ik hou van dit leven en kan zelfs zeggen dat ik voorheen eigenlijk teveel speelde. Het is werken, werken voor ieder toernooi en dat is erg vermoeiend en je kunt beter stoppen om van toernooi naar toernooi te rennen, vooral als je jong bent. Ik zeg dit vooral omdat je ook tijd moet investeren in je partijen na afloop, zeker als je jong bent en vooruit wil komen. Dus ik ben tevreden met mijn leven zo, misschien is het zo beter, maar we zullen wel zien.
A: Zelfs met slapeloze nachten en minder toernooien ben je nog aan de top en recent won je nog de wereldtitel snelschaken bij de dames!
K: Dat was een fijn moment voor me en ik was er erg blij mee. Ik wilde winnen en had me goed voorbereid , mijn zoon was zeven maanden en had me ook nodig. Daarom ben ik extra blij met mijn resultaat. Maar na het snel schaakkampioenschap, dat veel energie heeft gekost, gingen we door naar de Olympiade in Khanty Manysisk. Voor sommigen zou dat geen probleem zijn, zij kunnen van toernooi naar toernooi gaan en leven in bussen en vliegtuigen. Maar voor mij was het moeilijk, ik weet niet waarom, het was moeilijk.
A: Ik denk dat we het antwoord wel weten : je bent een gelukkige moeder en dat is op zich al een volledige baan is!
K: Ja het was moeilijk, maar ik ben gelukkig, dat is waar.
A: Een paar dagen geleden vierden veel mensen het oud en nieuw , vierde jij dit ook? (Oud en nieuw is een informele en traditionele Slavisch- Orthodoxe feestdag. Gevierd als de start van het nieuwe jaar volgens de juliaanse kalender.) Het Nieuwjaar valt op 14 januari, dertien dagen later dan op de gregoriaanse kalender. De Russisch Orthodoxe Kerk blijft het vieren en de traditie van het vieren van het komende nieuwjaar wordt door Russen, Oekraïners en Serven breed gewaardeerd.
K: We weten ervan, maar in mijn familie vieren we het niet. Kerstmis is belangrijker. Maar december is een belangrijke maand : op de 25ste Kerst, op de 27ste ben ik jarig, dan Nieuwjaar en op 30 januari is Sacha jarig.
A: Op 30 januari : Je speelt dan de laatste ronde in Wijk aan Zee op de verjaardag van je zoon. Heb je voor jezelf een doel gesteld voor dit toernooi?
K: Zoals je ziet, moeten we altijd offers brengen, zo gaat dit leven nu eenmaal. Ik wil zo goed als ik kan spelen, het is een sterke en moeilijke groep dit jaar. Ik zal maar niet zeggen hoe het dan voor de B- en A groep is. Het is een lang toernooi met veel jonge en energieke schakers .. dus ik weet het nog niet, ik wil spelen en genieten van mijn partijen.
A: Ik herinner me toen we tegen elkaar speelden in Hongarije dat je mij volledig onder de voet liep…
K: niet echt, je gaf me een stuk. Ik herinner me dat jij voortdurend druk zette in een Najdorf en ik moest verdedigen. Ik was verrast dat jij me al vanaf het begin wilde overmeesteren, dus ik moest blijven opletten.
A: Jij was toen 11 en ik herinner me dat onze teambegeleider een grote carrière voor je voorspelde. Het kwam nog uit ook!
A: Op welke resultaten ben je het meest trots?
K: Ik denk op drie of vier, nee ik denk op vijf
– twee keer Europees kampioen bij de dames
– wereldkampioen snelschaken bij de dames
– eerste plaats op de Olympiade in Turijn met een score van 8 uit 10, we behaalden zilver met het team, fantastisch maar toch,’ the winner takes it all’.
– en ik won in 2007 the North Ural Cup
A; Advies voor schaaksters?
K: Advies? Het is belangrijk een goede coach te vinden. Ik werk nu niet zoveel meer, het is ook een kwestie van een sponsor vinden. Daarom is het voor dames moeilijker, mannen kunnen samenwerken in een soort ‘’partnership’, zij hebben vaak hetzelfde niveau. Als je als vrouw iedere keer iemand moet betalen, zoals je weet, zijn de damesprijzen in toernooien niet zo hoog, wordt het moeilijk om je te verbeteren. Meestal moet je alles wat je wint weer uitgeven aan je coach, aan reizen en uiteindelijk sta je met lege handen. Ik denk dat meer rapid- en snelschaaktoernooien een goede zaak zou zijn, goed voor de media en voor onze PR. Mogelijk komen er meer sponsors en meer coaches.
Dank je Kateryna en succes in het toernooi. Misschien hebben we de komende jaren een nieuw record als jouw zoon de jongste grootmeester ooit wordt! Alvast gefeliciteerd met de eerste verjaardag van Sacha.
