Hoe behandel je een toreneindspel?
Zaterdag 29 januari kwam in de twaalfde ronde van het Tata Steel Chesstournament een bekend type toreneindspel op het bord tussen onze landgenoot Jan Smeets en Alexander Grischuk.
Op het bord verscheen namelijk het eindspel van drie tegen drie pionnen op de koningsvleugel en één pluspion voor zwart aan de andere kant van het bord. Dat was in dit geval een a-pion, die te boek staat als de niet meest gunstige pion. Maar Grischuk schoof het eindspel ogenschijnlijk bijzonder simpel naar winst. En dat terwijl ook Smeets gezien mag worden als een toreneindspelkenner. Het is interessant om te laten zien hoe dat in zijn werk ging?
Smeets is een toreneindspel met een pion minder gemanoeuvreerd. Veel van die eindspelen zijn echter nog remise. Grischuk laat zien dat er in dit geval geen sprake van is. 39… Tb3! De zwarte toren staat maximaal ongunstig voor de eigen pion en dient daarom zo snel mogelijk verbeterd te worden. Anders zou wit zijn toren achter de a-pion zetten en heeft hij veel meer overlevingskansen. 40. Ta6 a3 De zwarte toren staat ideaal op de derde rij omdat hij daar de witte koning weghoudt van een mars naar het centrum c.q. de koningsvleugel.
41. Kf1 Smeets bergt de koning op g2 op. [Als de witte koning naar de damevleugel probeert te lopen, dient hij eerst een pion van de tweede rij te halen met 41. h4 Ke7 Na 42. Kd1 h5 43. Kc2 Tf3 44. Kb1 Txf2 45. Txa3 Ke6 is het resterende eindspel echter kansloos, vooral vanwege de slechte stand van de witte koning.] 41… Ke7 42. Kg2 Kd7
43. Tf6 De toren verlaat de ideale positie achter de zwarte vrijpion. Er was niets beters en dat komt vooral omdat de witte koning nauwelijks kan deelnemen aan de strijd. [Een willekeurig voorbeeld van een spelgang als wit het anders doet: 43. h4 Kc7 44. f3 Kb7 45. Ta4 Kb6 46. g4 Tb2+ 47. Kg3 a2 48. Ta3 Kb5 49. Ta8 Kb4 50. Kf4 Kb3 51. Kg5 Th2 52. Tb8+ Kc2 53. Ta8 Kb1 54. Kf6 a1D+ 55. Txa1+ Kxa1 56. Kxf7 Txh4 en de winst is simpel.] 43… a2 44. Txf7+ Kc6 45. Ta7 Tb2 46. h4 Kc5 Zwarts plan is simpel. Hij wil met de koning de pion zien te dekken om daarna met zijn toren het promotieveld onder controle te krijgen, zodat wit de toren moet offeren.
47. g4 [Na 47. Kf3 Kc4 48. Ke4 Tb4! maakt zwart maakt een zogenaamde ‘brug’. 49. Txa2 faalt dan op 49… Kb3+] 47… Kb4 En Smeets gaf zich (al) gewonnen. [De reden dat hij na 47… Kb4 opgaf is voornamelijk omdat hij zijn koning niet kan gebruiken. 48. Kg3 faalt op 48… Tb3+ 49. Kf4 Ta3 (weer een ‘brug’) en de pion loopt door.] 0-1
Dit is alvast een voorproefje van een verhandeling over eindspelen die speciaal voor bezoekers van Schaaksite geproduceerd gaat worden. U verneemt nog van mij.
De analyse via de viewer:
