Batavia: Bosboom-galore
Manuel Bosboom is een speler die met recht publieksfavoriet genoemd mag worden. Hij speelt openingen die niemand anders durft te spelen, offert gerust materiaal voor vage compensatie en speelt vaak partijen die de schoonheidsprijs verdienen (en ik vermoed dat hij recordwinnaar is van de sos-prijs van de knsb-competitie) maar verliest ook geregeld partijen op kinderachtige wijze. En die hoogten en dalen zijn ook in zijn toernooiresultaten te zien, of zelfs in een toernooi: zo leek hij in Corus 2009 leek hij met 4 uit 6 op weg naar een hoge klassering (Giri had maar 2.5 uit 6), maar uiteindelijk eindigde hij bijna onderaan met 5.5 uit 13 (Giri werd tweede). Ook in het Batavia-toernooi wisselt hij fantastische zetten af met enorme dommigheden. In mijn eerste verslag heeft u al kunnen lezen hoe hij een gewonnen stelling tegen Hertneck in 1 zet verprutste, maar wat in de tweede ronde met zwart gebeurde tegen Merijn van Delft was al net zo knullig:
1.e4 c6 2.d4 d5 3.Pc3 g6 4.h3 Lg7 5.Pf3 a6 6.Lf4 Db6 7.exd5 Dxb2 8.Ld2
Je kunt je afvragen in hoeverre 5…a6 nuttig is geweest en het is erg provocerend om vervolgens ook nog een pion op b2 te slaan. Maar als zwart 8…Da3 doet staat ie niet eens slecht, en het scheelt dat er geen paard naar b5 kan. Manuel vergat echter na te denken in deze stelling en deed (ter afwisseling van zijn eerdere ‘rare’ zetten) een gewone ontwikkelingszet.
8…Pf6 Soms vragen jonge/onervaren schakers wel eens om advies aan een sterkere schaker. Het is moeilijk om dan platitudes te vermijden, maar een goed advies is ‘Probeer altijd na te denken over wat je tegenstander dreigt en/of van plan is’. Ligt misschien ook voor de hand, maar zelfs sterke schakers vergeten het wel eens. 9.Pa4 Da3 10.Pb6 0-0 11.Pxa8 Dit paard staat niet eens ingesloten, dus zwart staat een volle toren achter. Er zijn mensen die vinden dat Manuel hier had moeten opgeven, maar Manuel deed dit niet, en hoewel ik zijn beweegredenen niet ken, kan ik wel goede argumenten ervoor verzinnen. Ten eerste: als Merijn deze stelling 10.000 keer krijgt, dan wint ie ‘m wellicht 9999 keer, maar net de ene keer dat ie ‘m niet wint kan deze keer zijn. Ten tweede: een partij die in een zet of tien door een sterke meester wordt verloren is een gewild ‘object’ voor publicaties in magazine’s, collecties van miniaturen etc. De publicisten verleen je een gunst door vroeg op te geven, maar jezelf minder, aangenomen dat het niet fijn is om de partij steeds weer terug te zien. Ten derde kan doorspelen ook een manier van afreageren zijn, of van wennen aan het feit dat je gaat verliezen.
Maar goed, dit was gewoon een van de 9999 keren, en na 31 zetten gaf Manuel op.
Gaat dit dan weer zo’n toernooi worden waarin hij niets klaarspeelt? De fans hoeven nog niet te wanhopen, want de eerste keer wit (tegen grootmeester Murshed uit Bangladesh) werd een echte Bosboompartij.
1. c4 f5 2. Pf3 Pf6 3. b3 g6 4. Lb2 Lg7 5. Dc2 d6 6. d4 O-O 7. Pbd2 a5 8. a3 c6 9. g3 Pa6 10. Lg2 Pc7 Via een omweg hebben we een Hollandse Leningrader bereikt die niet eens heel ongebruikelijk is (de stelling was zelfs al een paar keer eerder voorgekomen). Wit wil in deze stelling e4 doen (maar c5 is ook een optie, of indien mogelijk d5) terwijl zwart meestal in de Leningrader e5 wil doen, maar in deze opzet meer naar b5 streeft (en misschien nog c5 erbij). 11. O-O Kh8 12. Tfe1 Ld7 13. Tad1 Na 13. e4 kan het verder gaan met 13… fxe4 14. Pxe4 Lf5 15. Ph4 Lxe4 16. Lxe4 Pxe4 17. Txe4 d5 waarna zwart behoorlijk spel heeft. 13… a4 14. b4 b5 Ook hier speelt zwart op een blokkade van de witte velden. 15. Ph4 Om e4 te kunnen doen zonder dat Lf5 vervelend is. 15… Tc8 16. c5 Pcd5 17. e4 Daar is ie dan. 17… fxe4 18. Pxe4 Lg4 Veiliger is 18… Pxe4 19. Lxe4 Kg8 19. Pg5!? Manuel is nooit te beroerd om iets te offeren! 19… Lxd1 20. Txd1 Slaan op g6 of h7 is vooralsnog geen dreiging, maar het dreigt wel te gaan dreigen. Pe6 is vooralsnog een groter probleem voor zwart. 20… Pc7? De Bengaal had hier beter de kwaliteit kunnen teruggeven met 20… Lh6 21. Pe6 Dd7 22. Pxf8 Txf8 waarna wit hoogstens een klein plusje heeft.) 21. Lh3? 21. Lxc6! pakt een belangrijke pion en na b.v. 21… d5 22. Lc1 gevolgd door Lf4 is de zwarte stelling nauwelijks te verdedigen. 21… d5? En nu had de eerste Zuid-Aziatische grootmeester beter materialistisch kunnen zijn met 21… Tb8 waarna wit genoeg compensatie heeft voor de kwaliteit, maar meer ook niet.
22. Pxh7! De dreigende dreiging is realiteit, en geen offer op de lange termijn maar een incassatie. 22… Pxh7 Ook na 22… Kxh7 23. Pxg6 Tf7 24. Lxc8 Pe4 25. Ph4 Dxc8 26. f3 blijft wit materiaal voor.) 23. Pxg6+ Kg8 24. Lxc8 De loper kan niet geslagen worden… 24… e6 Maar misschien wel ingesloten? 25. Lb7 Tf7 26. Lxc6 Dc8
De loper heeft inderdaad geen velden meer, maar wit heeft drie pionnen meer en kan er nu nog twee meepikken door op b5 en a4 te slaan. Het is moeilijk voor te stellen dat zwart de drie verbonden vrijpionnen op de damevleugel dan kan tegenhouden, en als dat lukt zijn er ook nog twee op de koningsvleugel… 27. Lc1? Da6 28. Lf4 Dxc6 29. Pe5 Lxe5 30. Lxe5 Manuel kiest voor de aanval en die is inderdaad kansrijk, maar met de pionnen op b5 en a4 nog aanwezig is het geen vanzelfsprekende winst meer. 30… Pe8 31. Dg6+ Kf8 31… Pg7 gevolgd door Pf8 ziet er steviger uit. 32. Td3 Ke7 33. h4 Voorwaarts! 33… Pf8 34. Dg5+ Kd7 35. Dg8 Ke7 36. Dg5+ Kd7 37. g4 Kc8 38. Dg8 Dd7 39. g5 Tf5 40. g6 De7
41. g7? Wit stond inmiddels weer gewonnen, maar dit is te haastig. Na het rustige 41. Th3 is de g-pion ook een stuk waard, maar blijft de h-pion op het bord. 41… Dxh4 42. Lg3 Dh6 43. gxf8D Txf8 44. Dg4 Nu moet wit voor de derde keer de partij gaan winnen. 44… Pg7 45. Le5 Th8 46. Kf1 Dc1+ 47. Ke2 Th1? 47… Dc2+ 48. Td2 Dc4+ 49. Kf3 Tf8+ 50. Kg2 Pf5 houdt de strijd gaande.
48. Lxg7! Met alweer een kwaliteitsoffer zorgt de Zaanse vegetarier voor de definitieve winst. 48… Df1+ 49. Ke3 Th3+ 50. Kf4 Dxd3 51. Dxe6+ Kb7 52. Dxd5+ Ka7 Zwart gaat mat: 53. Dd7+ Ka8 54. Dc6+ Ka7 55. Db6+ Ka8 56. Da6+ Kb8 57. Le5# 1-0
