De Telegraaf schaakrubriek 19 maart 2011
Hans Böhm
Deze en volgende week richten wij onze aandacht op een heel bijzonder evenement dat helaas ophoudt te bestaan. Het Amber-schaaktoernooi in het Monte-Carlo Bay Hotel in Monaco wordt voor de twintigste maar tevens laatste keer gehouden. De wereldtop komt bijeen om twee keer tegen elkaar te spelen: een blindschaakpartij en een partij met slechts een half uur bedenktijd. Het toernooi is vernoemd naar de dochter Melody Amber van het sponsorende echtpaar Van Oosterom. Amber heeft de grote liefde van haar vader Joop, een multimiljonair, voor de schaaksport niet overgenomen. Gedurende het toernooi hangt er een expositie van haar schilderijen. Zij vierde onlangs haar twintigste verjaardag en wil haar eigen interesses gaan volgen.
Het fenomeen blindschaken wordt door de buitenwereld soms niet helemaal begrepen. Zo kunnen de meeste blinde schakers niet ‘blindschaken’. Zij gebruiken een eigen schaakbordje, waarop de witte velden hoger liggen en op de zwarte stukken zit een koperen knopje. Gedurende de partij voelen zij met de vingers op het eigen bord en als er eenmaal tot een zet wordt besloten, wordt die zet geannonceerd en op het officiële schaakbord uitgevoerd.
Bij het blindschaken in Monaco zitten de spelers tegenover elkaar zonder bord, zij geven de zet door via een toetsenbord. Het bord zit in hun hoofd. Zij hebben verder geen houvast. Het publiek kan de partij wel zien en live volgen op de monitoren her en der.
Het deelnemersveld: de kampioen Viswanathan Anand (Ind.) en de ex-wereldkampioenen Vladimir Kramnik (Rusl.) en Veselin Topalov (Bulg.), natuurlijk de nummer één Magnus Carlsen (Noorw.), een paar spelers uit de top tien: Levon Aronian (Arm.), Alexander Gritsjoek (Rusl.), Vassily Ivantsjoek (Oekr.), Sergei Karjakin (Rusl.) en Boris Gelfand (Isr.). Dit veld wordt gecompleteerd door Hikaru Nakamura (V.S.), Vugar Gasjimov (Azerb.) en tenslotte onze Anish Giri. Voor Giri is het een vuurdoop, hij speelde nog nooit een blindschaaktoernooi.
Uit het lopende toernooi in Monaco (van 11-25 maart) enkele staaltjes van blindschaak. Per partij krijgen de spelers 25 minuten en dan nog 20 seconden per zet erbij.
L. Aronian – A. Giri
Uit de eerste ronde, dus de allereerste echte blindpartij van Giri. Hij is ver gekomen na een razend ingewikkeld middenspel. Tijdnood geldt voor beide spelers. De d-pion staat op promoveren en wit kan met Le7 de dame wegdrijven van het blokkadeveld. Zwart kan hier naar remise toewerken met 42…f5 43.Le7 Dxe7 44.d8D Dxd8 45.Txd8 fxe4. Maar hij overzag kennelijk wits reactie na 42…Tg5 43.Le7! Db6+ want 43…Txd5 44.Lxd8 Txd7 45.Lf6 verliest op den duur. Nu is het niet moeilijk meer, ook zonder bord: 44.Td4 Da5 45.Lxg5 typische blindzet, zekerheid voor alles, 45.d8D was ook goed, de schaakjes houden vanzelf op. 45…Dxg5+ 46.Kf2 Dd8 47.Lxb7 a5 48.a3 Kg7 49.b4 axb4 50.axb4 f5 51.b5 f4 52.Le4 g5 53.Ke2 Kf6 54.Td5 Ke6 55.b6 g4 56.fxg4 Kf6 57.b7 en zwart gaf op.
V. Ivantsjoek – V. Gasjimov
Vanaf hier begint een waar spektakelstuk dat duurt tot de slotzet. 15.Lxf6 Pxf3 16.De3 Dxf6 17.Ld5 Tb8 18.Lc6+ Ke7 19.Da7!? Th-c8 20.Lxf3 Tb6! Plotseling zit de dame opgesloten. 21.Lb7 Te8 22.Th-e1?! Wit kan met 22.Lf3 Te-c8 de zetten herhalen en remise maken. 22…Kf8 23.Lxa6 Dd8! 24.a4 bxa4 25.Kb1 Db8! 26.Dxb8 Texb8 27.Ld3 Txb2 28.Te4 Ta2 mat! Met 28.c4 had wit het mat kunnen voorkomen maar niet het verlies.
V. Anand – V. Topalov
Menige clubspeler zou zich dit eindspel nog laten afnemen in een bordpartij. Anand voert de stelling vlekkeloos naar winst:
64.Kd6 Lb1 65.c6 Ld3 want 65…Lf5 66.Pd7+ werkt niet. 66.Pd7+ Kg7 67.Pc5! en zwart gaf op, de loper kan de pion niet meer tegenhouden.
Er is een competitie in het blindschaak en in het rapidschaak maar de uiteindelijke kampioen komt uit de combinatie van beide krachtmetingen. Het prijzenfonds van 227,000 euro maakt dat deze ludieke krachtmetingen net zo serieus worden genomen als ieder ander normaal toernooi.
