de Volkskrant schaakrubriek 9 april 2011
Gert Ligterink
Een kampioen uit brede subtop van grootmeesters
In het twaalfde EK-toernooi uit de geschiedenis begroetten we voor de twaalfde keer een nieuwe kampioen. De Rus Vladimir Potkin werd tot winnaar uitgeroepen omdat zijn tiebreakscore beter was dan die van drie naast hem geëindigde deelnemers. In het verleden werd bij gelijk eindigen daags na het reguliere toernooi in rapidpartijen om de titel gespeeld. Die extra dag was wegbezuinigd door de organisatoren in Aix-les-Bains.
Voor de fans van Judit Polgar was deze afloop teleurstellend. De vorige week in deze rubriek getoonde geweldige partij die Polgar in de zevende ronde won van de Georgiër Pantsulaia inspireerde haar tot een serie van nog eens drie overwinningen die haar op de gedeelde eerste plaats bracht. Daar bleef het bij. In de slotronde berustte Polgar met zwart tegen Potkin in een snelle remise, waarna de derde plaats haar deel was. Ik hoop dat ze het reglement goed had gelezen en wist dat de playoffs waren afgeschaft.
De naam van de kampioen zal niet bij iedereen bekend zijn. Potkin is een grootmeester uit de brede subtop die tot nu toe geen opzienbarende resultaten had behaald. Zijn reputatie als trainer is uitstekend. In het recente Tata toernooi begeleidde hij landgenoot Ian Nepomniachtsji, die vorig jaar de Europese titel veroverde.
In Aix-les-Bains sloeg Potkin zijn slag met vijf overwinningen in de eerste vijf ronden. Daarna kon hij achteroverleunen en genoegen nemen met vijf remises en één essentiële winstpartij op de voorlaatste dag. Zijn Georgische tegenstander werd het slachtoffer van zijn eigen agressie.
Jobava – Potkin
Aix-les-Bains 2011
1. c4 c6 2. d4 d5 3. Pf3 Pf6 4. Db3 e6 5. Lg5 h6 6. Lh4 dxc4 7. Dxc4 b5 8. Dc2 Lb7 9. Pc3 Pbd7 10. e4 Db6 11. Le2 Ph5 12. d5 Pf4 13. dxe6 Pxe6 14. 0-0-0
Jobava had zich kennelijk ingesteld op een alles-of-niets gevecht. In een voorzichtiger stemming zou hij kort hebben gerokeerd en uitstekend hebben gestaan.
14 … Lb4 15. Kb1 Pdc5 16. Td6
Gezien de dreiging 17. Pd5 lijkt zwart nu 16 … Da5 te moeten spelen. Maar Potkin negeert de dreiging.
16 … 0-0! 17. Pd5 cxd5 18. Txb6 axb6
Nu zal het tot de witspeler zijn doorgedrongen wat hij heeft aangericht. Eigenhandig heeft hij de lijnen naar zijn koning geopend voor de uitstekend samenwerkende zwarte stukken.
19. a3 dxe4 20. axb4
Het is allemaal even erg. Na 20. Pe5 volgt 20 … Pd4 21. Dd1 Pcb3! met vernietigende aanval.
20 … exf3 21. bxc5
De beste praktische kans is 21. Lxf3. Na 21 … Pd4 kan wit dan ontsnappen in een houdbaar eindspel met 22. Lxb7 Ta1+ 23. Kxa1 Pxc2+ 24. Kb1 Pxb4. Maar zwart wint met 21 … Lxf3 22. bxc5 (22. gxf3 Pd4) 22 … Lh5!.
21 … fxe2 22. c6
Of 22. Dxe2 Ta4.
22 … Pd4 23. Dd3 Pxc6 24. f3
Ook na 24. Dxe2 is 24 … Ta4 dodelijk.
24 … Ta4 25. Dd7 Txh4 26. Dxb7 Td4
Wit geeft op.
De Nederlanders speelden geen rol van betekenis. Smeets en Reinderman (7 uit 11) en Sokolov (6,5 uit 11) deden het redelijk, de anderen moesten met klasseringen in de staart van de middenmoot genoegen nemen.
Geestig was wat Ivan Sokolov overkwam. Tijdens de eerste ronde vroeg hij een zijn bord passerende dame een kopje koffie voor hem te halen. Dat was een pijnlijke vergissing. De dame in kwestie bleek geen serveerster maar de Poolse kampioene Jolanta Zawadzka. In de vijfde ronde nam ze op amusante wijze wraak.
Zawadzka – Sokolov
Aix-les-Bains 2011
1. e4 e5 2. Pf3 Pc6 3. Lb5 a6 4. La4 Pge7 5. 0-0 g6 6. d4 exd4 7. c3
Begrijpelijke agressie gezien de voorgeschiedenis.
7 … dxc3 8. Pxc3 Lg7 9. Lg5 h6 10. Lf4 d6 11. Tc1 0-0 12. Dd2 Kh7 13. h3 f5 14. exf5 Lxf5 15. Tfe1 b5 16. Lb3 Tc8 17. Pe4 Pe5
Dit geeft wit de kans remise te maken. Met 17 … Dd7 kon hij in riskante stand de strijd gaande houden.
18. Lxe5 dxe5 19. Dxd8 Tfxd8 20. Pfg5+! hxg5 21. Pxg5+ Kh6 22. Pf7+ Kh7
Geen keus. Na 22 … Kh5? volgt 23. g4+.
23. Pg5+ Kh6 24. Pf7+ Kh7 25. Pg5+ Kh6.
Remise
