de Volkskrant schaakrubriek 16 april 2011
Gert Ligterink
Kortsjnoi (80) laat zich fêteren in Zürich
Natuurlijk ging de 80ste verjaardag van Viktor Kortchnoi niet ongemerkt voorbij. Op 26 maart werd het bereiken van de mijlpaal in Zürich feestelijk gevierd met een kloksimultaanseance van de jubilaris tegen tien Zwitserse jeugdtalenten en een diner met oude vrienden als Gari Kasparov en Mark Taimanov.
Met een milde glimlach liet Kortchnoi zich fêteren, al klaagde hij in interviews met Duitse en Zwitserse kranten toch vooral over de nadelen van zijn hoge leeftijd. Niet zo zeer over de fysieke ongemakken _ al heeft hij last van spit en loopt hij tegenwoordig met een stok _ maar over de verandering in de appreciatie van het publiek. In de Duitse Tageszeitung zei hij: `Vroeger kreeg ik applaus voor mijn prestaties, tegenwoordig voor mijn verdiensten en vooral voor mijn ouderdom.’
Kortchnoi mopperde ook over een ander nadeel van de ouderdom, de afname van het aantal uitnodigingen: `Tot ongeveer vijf jaar geleden was ik een graag geziene gast. Maar tegenwoordig moet ik warempel seniorentoernooien tegen mannen boven de zestig spelen om nog achter het bord te kunnen plaatsnemen.’
Ergerlijk is volgens Kortchnoi het gebrek aan respect van sommige jongere schakers: `Ik begrijp het wel. Ze zien een oude man die zich met een stok moeizaam naar het toilet sleept. Maar ik zit nog wel mijn vijf uur aan het bord en ik bijt als ik de kans krijg.
`In januari ontmoette ik voor het begin van een toernooi in Gibraltar de Moldaviër Bologan. Hij vroeg me of ik echt van plan was mee te doen. Het antwoord gaf ik hem in de vierde ronde, al deed het pijn dat hij uiteindelijk met remise ontsnapte. Als iemand brutaal is, sta ik nog altijd klaar om hem te bestraffen.’
Kortchnoi’s ergernis is begrijpelijk. Hij overspeelde Bologan in de genoemde partij volkomen tot hij de volgende stand bereikte, waarin nog één veiligheidsmaatregel vereist was:
Bologan – Kortchnoi na de 39ste zet van wit. Niets staat de aanstaande zege van zwart in de weg behalve een mogelijke aanval op de koning. Dat gevaar zag Kortchnoi te laat.
39 … Tff2 40. Pe2 Tf5
Logisch, maar niet goed. De toren moest terug naar f8 om de onderste rij te beschermen.
41. Pg3 Tg5 42. Kh2 d4
Ook andere zetten helpen niet. Aardig lijkt 42 … Kh7 43. Te8 Tc2 44. Tf1 Pd6 45. Td8 Txc3 46. Tff8 Pf7, maar na 47. Txf7 Tcxg3 48. Tff8 Txg2+ 49. Kh1 heeft zwart niet beter dan eeuwig schaak.
43. Te8+ Kh7 44. Tf1! Pe3
Remise gegeven. Na 45. Tff8 moet zwart genoegen nemen met de zetherhaling 45 … Pg4+ 46. Kh3 Pf2+ 47. Kh2 Pg4+. Na 45 … Txg2+? 46. Kh1 zou hij zelfs verliezen.
In de klokseance op zijn verjaardagsfeest had Kortchnoi het minder gemakkelijk dan zijn 8-2 overwinning doet vermoeden. De volgende partij had slecht voor hem moeten aflopen.
Kortchnoi – Meylan
Zürich 2011
1. d4 e6 2. e4 d5 3. Pc3 Pf6 4. Lg5 Le7 5. e5 Pfd7 6. h4
Kortchnoi in een rol waarin we hem zelden zien. Als woeste aanvaller.
6 … a6 7. Dg4 Lxg5 8. hxg5 c5 9. g6 f5 10. exf6 ep
De theorieboeken schrijven 10. Df4 voor als sterkste zet.
10 … Pxf6
11. Txh7
Spectaculair, maar niet bijster effectief, mits zwart het hoofd koel houdt.
11 … Tf8! 12. Dh4
Sterker is 12. Dd1.
12 … Pxh7 13. Dxd8+
Gedwongen. Hopeloos is 13. Dxh7? Df6.
13 … Kxd8 14. gxh7 cxd4 15. Pce2 e5
Eenvoudiger is 15 … Th8 16. Pxd4 Txh7. Nu krijgt wit vage tegenkansen.
16. f4 e4 17. Pxd4 Pc6 18. 0-0-0 Th8 19. Pb3 Txh7 20. Txd5+ Kc7 21. Pe2 Le6 22. Tg5 Lc4 23. Kd2 Td8+ 24. Kc3 b5 25. Pg3 e3 26. Ld3 Lxd3 27. cxd3 Td6
Nog steeds strijdt wit voor een verloren zaak, maar de jonge zwartspeler begon nerveus te worden. Er waren nog maar twee partijen aan de gang en hij had slechts twintig minuten op de klok over.
28. d4 g6 29. Pe2 Pe7 30. Kd3 Pd5 31. Ke4 Th4?? 32. Txd5
`Dank je wel’ zei Kortchnoi misschien net een tikje te luid.
32 … Te6+ 33. Te5
Zwart geeft op.
