Kamsky, Gelfand, Grischuk en Kramnik door
Gata Kamsky, Boris Gelfand, Alexander Grischuk en Vladimir Kramnik hebben zich geplaatst voor de halve finales van de kandidatenmatches in Kazan. De eerste twee versloegen respectievelijk Veselin Topalov en Shakhriyar Mamedyarov met 2.5-1.5, terwijl de laatste twee zich via een barrage van Levon Aronian en Teimour Radjabov ontdeden.
Kamsky had na zijn overwinning in de tweede partij nog twee remises nodig. In de witpartij ging dat zonder grote problemen, maar in de vierde partij was Topalov hard op weg een barrage af te dwingen.
Wit staat een pion voor en heeft diverse mogelijkheden om via schaakjes zijn stelling te verbeteren. Maar dat was een beetje het probleem: met de computer is het makkelijk te zien dat 44. Dh6+ Kf7 45. Dh7+ Kf8 46. Dh8+ Kf7 47. Lg1 wint (Pd4 kan dan niet en soms hangt h5 met schaak) maar achter het bord is het niet makkelijk kiezen tussen alle mogelijkheden…
44. Kg1 Dd1+ 45. Lf1? Met 45. Kh2 had wit alsnog naar bovenstaande variant kunnen gaan. 45… Lxd5! 46. exd5?! 46. Dxd5 Dxd5 47. exd5 Pe7 48. Le2 Pxd5 49. Lxh5 geeft een eindspel met een pion meer, al is dat lastig te winnen. 46… Pd4 Nu kan deze zet wel. Er is nog geen concrete dreiging tegen de koning, maar wit kan alleen nog met zijn dame zetten en moet rekening houden met de mogelijkheid Pdf3+ benevens Dxd5. 47. Df6+ Kg8 48. Dxg5+ Kf7 49. Dd8 Dc2! Nu dreigt eeuwig schaak op f3 en e1, en daar is geen goede verdediging tegen. 50. Lg2 Dc1+ 51. Kh2 Dc2 52. Lg1 Pdf3+ 53. Kh1 Pe1 54. Lf2 Dxf2 55. Dc7+ Kf6 56. Dd6+ Kf7 57. Dc7+ Kf6 58. Dd6+ Kf7 1/2-1/2
Gelfand sloeg in de derde partij toe met zwart in een geweldige partij: in de slotstelling had hij zes pionnen voor een toren.
1. e4 Soms spelen mensen 1.d4 tegen Gelfand om het Russisch te vermijden, Mamedyarov die meestal met de d-pion begint zoekt juist het Russisch op, waarna Gelfand het vermijdt! Ik moet ergens een theoretisch nieuwtje gemist hebben. 1… c5 2. Pf3 d6 3. d4 cxd4 4. Pxd4 Pf6 5. Pc3 a6 Nu is Gelfand wel een kenner van de Najdorf er is zelfs een subvariant naar hem vernoemd, maar remise maken gaat makkelijker met het Russisch. 6. Lc4 e6 7. Lb3 De Fischer-Sozinvariant, waarin wit druk op e6 uitvoert en dat met f4-f5 kan versterken. 7… b5 8. O-O Le7 9. Df3 Dc7 10. Dg3 O-O 11. Lh6 Pe8 12. Tad1 Ld7 Wit staat beter ontwikkeld, maar de zwarte stelling is moeilijk te kraken, al moet hij wel rekening houden met offers (Pf5 exf5 Pd5 b.v.), en op meteen 12… Pc6 is 13.Pxc6 Dxc6 14.Pd5! mogelijk. Deze stelling is vooral bekend uit de partijen van Kasparov, o.a. twee keer met zwart in zijn wk-match tegen Short, en twee keer met wit tegen… Gelfand! De meest gebruikelijke zetten zijn hier 13.Pf3 en 13.f4, maar ook 13.a3 is bekend (o.a. uit Reinderman-Roeder). 13. f4 Pc6 14. f5 Meestal lost wit 14.Pxc6 Lxc6 in, waarna e6 minder goed gedekt staat. Bovendien staat de toren op d4 kwetsbaar, al kan die onder omstandigheden vanaf d4 naar de koningsvleugel. 14… Pxd4 15. Txd4 Kh8 15… Lf6 was goed voor zwart in Morozevich-Kasparov, maar wellicht had Mamedyarov hier een verbetering voorbereid. 16. Le3 Pf6 17. Dh3 Hiermee gooit wit alles op de aanval, maar waarschijnlijk is dit te optimistisch. 17… d5 18. e5!? De consequentie van de vorige zet, want 18. exd5 exf5 is prettig voor zwart. 18… Dxe5 19. Th4 Nu dreigt Ld4, maar na de volgende zet kan zwart dat met Lc5 beantwoorden. 19… Tfc8 20. Kh1 Nu dreigt er weer Ld4, maar zwart komt nu met een typisch offer.
20… Txc3! 21. bxc3 Dxc3 Nu kan zwart na 22.Ld4 dames ruilen, en met twee pionnen voor de kwaliteit staat hij dan comfortabel. Wat in de partij gebeurt is echter meer dan comfortabel voor zwart. 22. Td4 a5 23. Td3 Dc6 24. c3 a4 25. Lc2 e5 De zwarte pionnen zijn erg sterk. Wit probeert daarom zijn aanval opnieuw op te laden, maar Gelfand reageert cool. 26. Lg5 b4 27. Dh4 bxc3 28. Th3 Dreigt een snel mat met 29.Lxf6 en 28…h6 29.Lxh6 is niet te oplossing.
28… Kg8! Maar dit wel! 29. Te1 Na 29. Lxf6 Lxf6 30. Dxh7+ Kf8 houdt de aanval op. 29… e4 30. g4 Kf8 31. Le3 Dc4 32. g5 Nu heeft wit wat rommelkansen als zwart zijn paard wegzet, daarom: 32… Lxf5! 33. gxf6 Lxf6 34. Dh5 Lg6 Op h3 slaan is ook goed, maar dit is leuker. 35. Dg4 Dxa2 Zes pionnen voor de toren! En de a-pion is zeker niet de minste. 36. Lb1 Dc4 37. Dg2 a3 38. La2 Dc6 39. Tg3 Tb8
Een leuk vervolg was nu 40. Lc1 Tb2 41. Lxb2 axb2 geweest, maar Mamedyarov geloofde het wel. 0-1
In de vierde partij kwam Gelfand een gezonde pion voor, waarna hij genadig het remiseaanbod van zijn tegenstander aannom.
In de match Kramnik-Radjabov gebeurde er in de reguliere partijen niet veel, en ook de vier rapidpartijen waren relatief saaie remises, maar de eerste snelschaakpartij gebeurde er eindelijk wat: Kramnik blunderde en Radjabov won! Dat betekende dat Kramnik de volgende partij moest winnen om de in race te blijven. Er kwam een remiseachtig eindspel op het bord met 19 seconden voor Kramnik en 12 seconden voor Radjabov op de klok (met 3 seconden per zet erbij). Kramnik probeerde er toch iets uit te wringen, maar tot overmaat van ramp ging opeens de klop kapot!
Radjabov had net 60…Kf6 gespeeld, drukte de klok in, waarna beide spelers tot hun grote verbazing zagen dat de klok resette (00 op het ene display, niets op het andere). Wat nu? De arbiter probeerde de klok weer goed in te stellen, maar dat nam maar liefst dertien minuten in beslag. Vooral Kramnik was hier ontstemd over, omdat dat dertien minuten zijn waarin Radjabov over zijn verdediging kon nadenken. Maar blijkbaar was de Azerbeidzjaan toch uit zijn evenwicht gebracht, want de juiste verdediging vond hij niet:
61. Lc2 Td4 62. Lb3 Le7 63. Lc4 Td6 64. Kg2 Td2+ 65. Kf3 Td6 66. Ke4 Td8?! 66… Td2! zorgt ervoor dat de toren genoeg bewegingsvrijheid houdt. 67. Ld5 Td6? 67… Tb8 68. Tb7 Tempodwang! Zwart kan alleen zijn toren nog spelen al verliest dat een pion. 68… Td8 69. Txb6+ Td6 70. Tb5 Ld8 71. Tb7 Le7 72. Ta7 En nu verliest zwart ook nog zijn a-pion, en daarmee de partij. 72… Tb6 73. Txa5 Tb4+ 74. Kf3 Td4 75. Ta6+ Kg7 76. Le4 Td6 77. Txd6 Lxd6 78. a5 Lc5 79. a6 Kf6 80. Ke2 1-0
In de hiervolgende snelschaakpartij weigerde Radjabov remise in een toreneindspel, wat hij vervolgens verloor, waarna hij in de laatste partij door zijn vlag ging terwijl Kramnik eeuwig schaak aan het forceren was, die daarmee alsnog de match won.
In de vierde match tussen Aronian en Grischuk verwachte iedereen dat de Armenier zou winnen. Hij behoort immers met Anand en Carlsen tot de top drie van de wereld. Het ging anders: hij miste een paar goede kansen om te winnen en zo kon Grischuk in de vierde rapidpartij toeslaan.
24. Pb4! Dxc5 24… Da8 25. c6 Lxb4 26. Pe4!! dxe4 27. cxd7 wint voor wit. 25. Pcxd5! Pxd5 Als zwart de dame niet geeft wint wit met Pc6 een kwaliteit. 26. Txc5 Txc5 27. Pxd5 Txd5 28. Dc2 Deze stelling zou met de pion op g6 waarschijnlijk wel te houden zijn, maar door de verzwakte koningsvleugel was het voor Aronian niet meer te houden. 28… Tc5 29. Db2 Td3 30. Ta1 Lg7 31. Ta8+ Pf8 32. Db8 Tcd5 33. De8 h6 34. Kh2 Td2 35. De7 Td7 36. De8 Kh7 37. Db8 Tb2 38. Dc8 Kg6 39. Dc1 Tdb7 40. Td8 Ph7 41. Dd1 T2b3 42. Dc2+ f5 43. Dc6 Pf8 44. Ld6 T3b6 45. De8+ Tf7 46. Lxf8 Le5+ 47. g3 f4 48. Td7 fxg3+ 49. Kg2 1-0
Donderdag tot en met zondag worden de halve finales gespeeld, met een eventuele barrage op maandag. Kamsky speelt daarin tegen Gelfand, terwijl Kramnik het tegen zijn landgenoot Grischuk moet opnemen. De finale zal over zes partijen gaan.
