De Telegraaf schaakrubriek 7 mei 2011
Hans Böhm
Coen Zuidema is op 29 april tijdens de traditionele lintjesregen benoemd tot Ridder in de Orde van Oranje Nassau. De daarbij behorende versierselen werden hem in het stadhuis van Alphen aan de Rijn opgespeld door burgemeester Bas Eenhoorn. Zuidema ontving deze koninklijke onderscheiding voor zijn werk als vrijwilliger op tal van maatschappelijke terreinen, onder meer voor zijn niet aflatende pleidooi voor Oikocredit. Dat hij voormalig schaakkampioen van Nederland is, werd door de burgemeester nadrukkelijk vermeld in de overwegingen die tot deze onderscheiding leidden.
Zuidema werd geboren in 1942 in Indonesië. Hij voltooide zijn studie wiskunde in 1968 aan de Vrije Universiteit. Gedurende zijn studietijd ontwikkelde hij zich als schaker: in 1961 jeugdkampioen van Nederland en in datzelfde jaar behaalde hij de gedeelde vierde plaats bij het WK-junioren in Den Haag, samen met de Duitser Helmut Pfleger. Hij was een nationale topspeler, kwam vier keer uit voor het Olympiade team en werd in 1972 Nederlands kampioen. Vanaf 1974 tot aan zijn pensioen werkte Coen voor IBM.
Hij heeft dus altijd normaal werken en hobby gecombineerd, wat dat betreft trad hij letterlijk in de voetsporen van wiskunde professor Max Euwe. Coen houdt van logica, daarom is hij zo’n pleitbezorger van het Oikocredit, dat als doel heeft de armoede uit de wereld te helpen door eerlijke leningen te verschaffen in ontwikkelingslanden. Hij gelooft sterk en oprecht in de gedachte ‘als de welvaart beter wordt verdeeld, worden we er uiteindelijk allemaal beter van’.
Coen Zuidema speelt niet meer zo veel, eens per jaar spreken we een dagje af om te schaken en te praten en wat te eten. Hij is nog steeds goed, alleen het timemanagement is niet meer zoals vroeger.
H. Ree – C. Zuidema, IBM 1963.
Hans Ree (1944) is een leeftijdgenoot van Zuidema en zij waren de topspelers in hun tijd. Het lijkt alsof wit heel solide staat maar zwart gaat op een voorbeeldige wijze zijn lopers en torens activeren. Binnen een paar zetten wordt de witte stelling een gatenkaas.
34…f5! 35.exf5 Txf5 36.Df1 Ta-f6 37.Tf2 Tf8 38.De2 T5-f7 39.Tc2 e4!
Bereidt het kwaliteitsoffer op d3 voor waarna Lb7 alsnog een superloper wordt.
40.f4 Lf6 41.Kg1 Td7 42.Tc1 Td3 43.Pxd3
Dat moet Ree met lede ogen hebben gespeeld maar hij moet wel want c3 hangt.
43…exd3 44.Df1 Dc6 45.Dg2 Dd7 46.Df1 Te8 47.Ld2 Ld8 48.Te1 en wit gaf zonder het antwoord af te wachten op. Heel verstandig, zwart kan het in zo’n stelling niet meer fout doen.
C. Zuidema – M. Filip, Hoogovens ‘64
Miroslav Filip was een Tsjechische grootmeester die in die periode meestreed om het wereldkampioenschap. Zwart heeft een kwaliteit geofferd en heeft sterke druk tegen e4, die na een sjabloon-zet als Lf2 kan worden opgevoerd met Da8. Daarom verliest wit geen tijd:
14.Pxe6! Pxe6 15.g5 Pd7 16.Ld4 P7-c5 17.De3 0-0 18.Tf3 f5?!
Zwart wil niet ge-h-lijnd worden en gebruikt grove middelen, dat kan zijn stelling echter niet hebben.
19.exf5 Pxd4 20.cxd4 Pxd3 21.De6+! Kh8 22.Txd3
en er gaat nog een stuk verloren, 22…Te8 23.f6 daarom
22…Lxg5 23.fxg5 Dxg5+ 24.Tg3
Wit won het eindspel met nog steeds een kwaliteit meer makkelijk.
C. Zuidema – L. Szabo, Belgrado 1964.
Laszlo Szabo (geboren 1917) was een Hongaarse wereldtopspeler van 1938-1974. Zwart dreigt gevaarlijk in het centrum op te komen waarna paard en loper aan kracht winnen. Wit kan zijn damevleugelpionnen niet opspelen. Toch wint wit met een verborgen dreiging:
37.Ta1! e4 38.fxe4 fxe4 39.Ke3 Le8 40.Kd4 e3 41.Te2 en zwart gaf op omdat zijn toren verloren gaat na Kc3.
Ridder Coen: “De huldiging kwam, zoals het hoort, als een complete verrassing en ik ben er gelukkig mee. Maar de aandacht die het project Oikocredit hierdoor krijgt, maakt mijn geluksgevoel pas compleet”.
