de Volkskrant schaakrubriek 14 mei 2011
Gert Ligterink
WK-aspiraties Bulgaar Topalov lijken verleden tijd
De eerste ronde van het kandidatentoernooi heeft nog eens duidelijk gemaakt dat de krachtsverschillen tussen de topschakers zo klein zijn dat ze in een match van vier partijen niet doorslaggevend zijn. Alleen Gelfand was duidelijk superieur aan Mamedjarov, in de drie andere matches had de uitslag ook andersom kunnen zijn en speelde geluk en toeval een belangrijke rol.
Aan voorspellingen over de afloop van het toernooi zal ik me niet meer wagen. Twee details zijn het vermelden waard. In 2007 versloeg Gelfand Kamsky in een kwalificatiematch voor het WK-toernooi in Mexico met duidelijke cijfers (3,5-1,5) en alle onderlinge klassieke partijen die Grisjoek en Kramnik in het verleden tegen elkaar speelden, eindigden in remise.
De grote verliezers van de eerste ronde waren Aronian en Topalov. Aronian is jong, hij mag nog hopen dat in een volgende cyclus het geluk wel op zijn hand zal zijn. Voor Topalov betekende de eliminatie door Kamsky vrijwel zeker het einde van zijn WK-aspiraties. Hij begint de veertig te naderen en zijn resultaten zijn de laatste tijd niet meer zo spectaculair als een paar jaar geleden, toen hij tijdelijk de wereldranglijst aanvoerde.
Voor zijn spel in de match tegen Kamsky had Topalov geen goed woord over. Hij vertelde dat hij tijdens de tweede, door hem verloren partij al na enkele zetten vergeten was wat hij ’s morgens met zijn secondanten had voorbereid. Na de vierde partij, waarin hij verzuimde een huizenhoog gewonnen staande partij te beslissen, was zijn zelfkritiek vernietigend: `Wie zo’n stelling niet weet te winnen, verdient het niet de uitdager van de wereldkampioen te worden’.
Topalov – Kamsky
Kazan 2011
1. Pf3 Pf6 2. c4 g6 3. Pc3 d5 4. cxd5 Pxd5 5. Dc2
Een uitstekend idee dat de komende tijd veel navolging zal vinden.
5 … Lg7 6. e4
Het was niet wits bedoeling om een grote ontwikkelingsachterstand op te lopen na 6. Pxd5 Dxd5 7. Dxc7 Pc6.
6 … Pb6
Na lang denken besluit Kamsky af te zien van 6 … Pxc3 7. dxc3, waarna de Grünfeld-Indische loper op graniet bijt.
7. d4 0-0 8. Le3 Lg4
Deze zet werd door de commentatoren afgekeurd, maar wat moest zwart? Ook na 8 … Pc6 9. d5 Pe5 10. Pxe5 Lxe5 11. Td1 staat wit uitstekend.
8 … Lg4 9. Pe5 Lxe5 10. dxe5 Pc6 11. h3 Le6 12. Td1 Dc8 13. f4 Td8 14. b3 Pb4 15. Txd8+ Dxd8 16. Db1 f5 17. exf6 exf6 18. Le2 De7 19. 0-0 Lf7 20. Lf2 Td8 21. Td1 Txd1+ 22. Dxd1 c5 23. Lf1 Pc6 24. g3 Kg7 25. Lg2 h5 26. Pb5 Pc8
Passieve verdediging blijft voorlopig geboden. Na 26 …c4 komt 27. Pxa7!.
27. Dd2 c4 28. bxc4 Lxc4 29. Pd4 Db4 30. Dc1 P8e7
Met slechts enkele minuten bedenktijd tot de 40ste zet verdedigt Kamsky zich taai. Een fatale fout is 30 … Pxd4 31. Lxd4 Lxa2? 32. Dc7+ Pe7 33. Lc5.
31. a3 Da4 32. Db2 b6 33. Kh2 Kf7 34. Dc3 La2 35. f5 Dc4 36. Db2 Pe5 37. Dd2 g5 38. Pe6 P7c6?
Maar nu struikelt zwart. Geboden was 38 … Lb3 39. Dd8 Dc8.
39. Dd6! Ke8
40. Pc7+
Onmiddellijk beslissend is 40. Ld4 (40 … Pxd4 41. Dd8+ Kf7 42. Df8 mat) maar dat is in tijdnood een te moeilijke zet.
40 … Kf7 41. Pd5
Met 41. Pe6 Ke8 kon hij terugkeren naar de stelling na de 39ste zet om daarna in alle rust 42. Ld4 te vinden.
41 … De2 42. Dxf6+ Ke8 43. De6+
Winnend is 43. Lg1 Lxd5 44. exd5 Pf3+ 45. Kh1 Pcd4 46. Dg6+ Kd7 47. f6.
43 … Kf8 44. Kg1 Dd1+ 45. Lf1?
En hierna is de winst definitief verkeken. De laatste kans was 45. Kh2 De2 46. Df6+ Ke8 47. Dh8+ Kf7 48. Lg1 Pf3+ 49. Kh1.
45 … Lxd5 46. exd5 Pd4!
Nu heeft zwart voldoende tegenspel. Hij moet nog één moeilijke zet vinden.
47. Df6+ Kg8 48. Dxg5+ Kf7 49. Dd8
49 … Dc2!
En Kamsky vindt die zet.
50. Lg2 Dc1+ 51. Kh2 Dc2 52. Lg1 Pdf3+ 53. Kh1 Pe1 54. Lf2
Wit loopt mat na 54. Lf1? De4+ 55. Kh2 P5f3+ 56. Kh1 Pd2+ 57. Kh1 Pxf1.
54 … Dxf2 55. Dc7+ Kf6 56. Dd6+ Kf7 57. Dc7+ Kf6 58. Dd6+ Kf7
Remise.
