Gespot 1: Duivelse wending in een pionneneindspel
Bij het grasduinen in schaakboeken, het doorbladeren van schaaktijdschriften, het surfen op het internet, het bekijken van schaakfilmpjes valt het oog wel eens op interessante stellingen, bijzondere voorvallen, geniale zetten en grappige blunders.
In deze rubriek wil ik u die graag voorleggen.
Bent u ook iets tegengekomen? Laat het ons weten.
Een van de meest verraderlijke eindspelen zijn pionneneindspelen. Het is me al meermalen opgevallen dat er zoveel onder de oppervlakte zit bij pionneneindspelen, dat heel wat mensen zich hierin verslikken. Het oog viel op een oud artikel van de beroemde Russische trainer Mark Dvoretsky getiteld "Tragicomedies in Pawn Endgames” dat hij publiceerde op de populaire Amerikaanse site www.chesscafe.com.
Een van de stellingen die hij laat zien komt uit een partij tussen twee (voor mij) onbekende grootheden.
Er is een interessant pionneneindspel ontstaan waarin vooral de wederzijdse tempodwangpositie op de damevleugel opvalt. Degene die in zetdwang geraakt is de klos. Dat dit eindspel getaxeerd moet worden als remise is daarom niet zo voor de hand liggend.
1… h5!
Na ampel beraad is dit de juiste voortzetting, die overigens niet in de partij op het bord kwam.
- In de partij werd 1… h6?? gespeeld, hetgeen gevolgd werd door een even grote blunder: 2. h3?? [Nu zou 2. g4! hebben gewonnen. 2… g6 (Of 2… f5 3. exf6 gxf6 4. h4) 3. h4 en het is uit.] 2… h5! 3. h4 g5! 4. g3 [4. hxg5 h4 analoog aan de hoofdvariant.] 4… g4 en wit gaf op.
- 1… f6? 2. exf6 gxf6 3. g4!
2. h3! De enige zet. Vooral niet 2. h4? vanwege het fraaie 2… g5! 3. hxg5 h4 en wit is in tempodwang gebracht. Of2. f4? exf3 3. gxf3 h4 4. h3 f6. Ook 2. g3? f6 is winnend voor zwart.
2… f6!
3. h4!
De beste voortzetting en nu is het bepaald niet makkelijk te zien wat zwart moet doen. Op het eerste gezicht lijkt het alsof hij de klos is. Opnieuw is 3. exf6? foutief: 3… gxf6 en het is eenvoudig om te zien dat wit in tempodwang geraakt.
3… fxe5 lijkt nu fout vanwege het volgende witte antwoord.
Het alternatief 3… f5 verliest ook na: 4. f4! exf3 5. gxf3 g5 Zwarts enige kans is een dame-eindspel maar dat is hopeloos. (Ook na 5… f4 6. exf4 g6 7. f5 gxf5 8. f4 wordt zwart wederom uitgetempeerd.) 6. hxg5 h4 7. g6 h3 8. g7 h2 9. g8D h1D 10. Df8+ Kc6 11. Dd6+ en wit zal geen problemen kennen met het omzetten in winst.
4. g4! g6!
Vooral niet 4… hxg4? wegens 5. h5!
5. g5
En het lijkt gedaan met de zwartspeler, maar nu blijkt er een waanzinnige verdediging te zijn. 5… Kb6! 6. Kxb4 Kc6 7. c5 Kd5 en als wit nu verder wil komen, dient hij in principe 8. Kb5 te spelen, maar helaas voor hem is het dan pat!
Een duivelse verdediging in een op het oog verloren stelling. ½ – ½
Dit fragment via de viewer:
Mooi eindspel. Het doet me denken aan een studie van Grigoriev waar ik bij het natafelen clubgenoten wel eens mee lastig pleeg te vallen. Wit: Kh1, pionnen op b3, b4 en b5. Zwart: Kb8 pionnen op b7 en d6. Wit aan zet maakt remise door: 1. Kg2 Kc7 2. Kf3 Kd7 3. Kf4! Ke6 4. Ke4 en nu A: 4. … b6 5. Kd4 d5 6. Ke3! Ke5 7. Kd3 d4 8. Kc4! Ke4 pat, of B: 4. … d5+ 5. Kd4! Kd6 6. b6! Ke6 7. b5 Kd6 8. b4 Ke6 9. Kc5! Ke5 pat.
Ook heel fraai, Huub!