de Telegraaf schaakrubriek 28 mei 2011
Hans Böhm
Boris Gelfand, 42 jaar, ex-Rus en al jaren woonachtig in Israël wordt de uitdager in 2012 van wereldkampioen Viswanathan Anand, 41 jaar en Indiër in hart en nieren. Daarvoor diende Gelfand de finale van de kandidatenmatches te winnen van Alexander Grisjoek (Rus). Die krachtmeting was spannend tot de laatste zesde partij. Toen zakte Gritsjoek door het ijs waar hij een maand op doorgegleden was. We nemen die tweekamp door. Direct al in eerste partij kon een beslissing vallen.
Grisjoek-Gelfand, na 29.b6
Wit is dichtbij de overwinning want de a-pion lijkt snel te promoveren, zoals na 29…axb6 30.a6 Ld5 31.Td1 of 30…Lc8 31.Kb4. Gelfand moest alle zeilen bijzetten om de veilige haven te bereiken.
29…Lc8! 30.Lxc8 Kxc8 31.Kb4+ Kb8 32.bxa7+ Ka8 33.Tc8+ Kxa7 34.Tc7+ Ka6 35.Txf7 Tg6
en omdat de a-pion nu ongevaarlijk geworden is, werd het snel remise. Heel boeiend was ook de tweede partij. Na een originele openingsfase ontstond dit
Gelfand- Gritsjoek. na 22…Dxh8
Een razend ingewikkelde stelling en het blijft lang onduidelijk wie het meest op winst speelt. Zwart moet toch beter staan met twee stukken voor de toren.
23.De3+ Kf7 24.Te5 Df8 25.h4 h5 26.Df4 Dd6 27.Kg2 Kf6 28.Te4 Dxf4 29.Txf4 Le6 30.Tc1 Ke7 31.f3 Kd6 32.Kf2 Tb8
Tf4 zit opgesloten en pion b4 is zwak. Wit moet heel actief blijven spelen anders komen de zwarte stukken opzetten.
33.e4! Pc7 34.g4! fxg4 35.Tf6 gxf3 36.Txg6 Txb4 37.Th6 a5?
Waarom niet de natuurlijke reactie 37…Tb5 waarmee de h-pion voorlopig op het bord blijft staan. Nu krijgt wit een troef. 38.Txh5 a4 39.Thc5 Ld7 40.Kxf3 Pe6 41.T5c4 c5 42.h5! Tb2 43.Th1 Pd4+ 44.Ke3 Le6
Beide partijen hebben een gevaarlijke vrijpion. Wit wil zo snel mogelijk hollen, zwart heeft ook nog vervelende schaakjes op e2.
45.e5+ Kxe5 46.Txc5+ Ld5 47.Txd5+ Kxd5 48.h6 Te2+ 49.Kf4 Pe6+ 50.Kg3 Pf8 51.h7 Pxh7 52.Txh7 a3
Na alle enerverende ontwikkelingen komt er eindelijk rust. Er zit geen winst meer in: 52…Te3+ 53.Kf2 Txd3 54.Ke2 en de pion is onder controle.
53.Kf3 Te1 54.Ta7 Ta1 55.Ke3 a2 56.Ta5+ Kc6 57.Kd4 Kb6 58.Ta8 Kb7 met remise.
De derde partij was kort maar heftig.
Gritsjoek – B. Gelfand.
1.d4 Pf6 2.c4 e6 3.Pf3 d5 4.Pc3 Le7 5.Lg5 h6 6.Lxf6 Lxf6 7.Db3 dxc4 8.Dxc4 O-O 9.g3 b5!!Een verrassend en goed nieuwtje dat zwart, volgens de eerste analyses, volwaardig tegenspel geeft. Het pionoffer biedt zwart open lijnen, zoals ook in het Wolga-gambiet.
10.Dxb5 Pd7 11.Lg2 c5 12.O-O Tb8 13.Da4 a5 14.dxc5 remise.
Partij vier was een oninteressante remise in achttien zetten.
Partij vijf had mooi kunnen worden:
Wit heeft wat op de koningsvleugel maar Gelfand trok zich daar niets van aan en speelde
28…Dc8!
zwart krijgt te veel spel na 29.Dxh7 Kf7 30.Ph4 Pxh4 31.Dxh4 Th8. Daarom ging wit over naar het eindspel waarna het snel verwaterde
29.Dxc8 Txc8 30.Kf1 Te8 31.Tb1 Ke7 32.Pd3 a6 33.a4 Kd7 34.b5 axb5 35.axb5 cxb5!
Waarom wit veel ruimte geven als hij b6 kan spelen?
36.Txb5 Tb8 37.Pb4 Pe7 38.Pe1 Pc6 39.Pxc6 en remise.
Tot hier was de tweekamp boeiend en volkomen gelijkopgaand met zelfs een heel klein plusje voor Gritsjoek. Volgende week analyseren we de laatste partij waarin Gritsjoek ver beneden zijn maat speelde. Het is wel vaker voorgekomen dat de laatste partij in een tweekamp een heel ander beeld gaf dan alle andere partijen. (Kasparov-Karpov Sevilla 1987 12-12, waarin Kasparov met 1.b3 de laatste partij won en zijn titel behield). Zenuwen, schaakvrienden, dat is het, puur zenuwen. En Gelfand is dus de terechte winnaar want hij hield het hoofd koel.
