Friso Nijboer wint in Bussum
Afgelopen week kreeg ik een telefoontje.
"Hoi, met Friso, jij weet hoe je Bussum moet winnen he?"
"Ja, dat weet ik."
"Mooi, ik ga namelijk komend weekend meedoen, heb je wat tips voor me?"
"Even naar de deelnemerslijst kijken. Ah, het gaat normaalgesproken tussen jou, Daan Brandenburg en Alexandr Dgebuadze."
"Ja."
"Nummer vier op rating is Robert Ris, dat is een gat van meer dan honderd punten."
"Ja."
"Zes punten moet wel genoeg zijn om het toernooi te winnen. Dus remises tegen je concurrenten en de rest winnen voldoet. Dat lijkt me ook realistisch."
"Klinkt goed. Bedankt!"
"O wacht trouwens even, als je wit hebt tegen je concurrenten mag je het wel proberen…"
Maar hij had al opgehangen.
De strategie was in ieder geval duidelijk en Friso hield zich er keurig aan. Hij begon met twee normale overwinningen op Pietrow en Houben. De indeling in de derde ronde, zwart tegen Robert Ris, was potentieel lastig, maar het werd een goede strategische overwinning:
1. d4 Als mensen sinds een jaar of twee 1.d4 spelen, is het niet zo moeilijk te raden welk boek (met de titel 1.d4) ze in huis hebben. 1… f5 2. Pf3 Pf6 3. g3 g6 4. Lg2 Lg7 5. O-O O-O 6. b3 d6 7. Lb2 Pe4 8. Pbd2 Pc6 9. Pe1 Tot zover volgt Robert keurig de aanbeveling van Avrukh, maar het antwoord van Friso wordt niet genoemd. 9… Pg5 10. Pef3 Zo zal Boris het niet bedoeld hebben, maar een duidelijke weg naar voordeel is er niet voor wit. 10… Pe4 11. Pe1 Pg5 12. Pef3
12…Pf7 Doorspelen geeft een hogere ‘expected value’ dan de remise pakken met 12.. Pe4. 13. e4 fxe4 14. Pxe4 d5 15. Pc5 Dd6 16. Pd3 Lg4 17. h3 Lxf3 18. Dxf3 Pxd4 19. Dxd5 c6 20. Dxd6 exd6 21. Lxd4 Lxd4
Het eindspel is bijna gelijk, maar niet helemaal: de zwarte loper heeft iets meer ruimte dan de witte en de extra centrumpion zou een rol kunnen spelen. 22. Tae1 d5 23. Te7 Pd6 24. Tfe1 Tf7 25. Txf7 Kxf7 26. a4 Lc3 27. Te3 Pf5 28. Tf3 En nu staat de witte toren (noodgedwongen) ook wat gek. 28… Ke7 29. Pc5 Lb4 30. Pd3 Ld2 31. Pe5 Ke6 32. Td3 Kxe5 33. Txd2 Een loper is meestal sterker dan een paard in de samenwerking met een toren, maar nog steeds is de witte loper niet veel meer aan het doen dan staan. 33… g5 34. Kf1 Tf8 35. Ke1 h5 Een plan voor zwart is om met h4 g4 uit te lokken, zodat op f4 een mooi veld voor het paard onstaat. 36. Td3 Pd4 Een ander plan is om te proberen zwaktes op de damevleugel uit te lokken. 37. c4 dxc4 38. bxc4 a5 De zwakte wordt vastgelegd. Tf7 gevolgd door Pe6 en Pc5 is nu het plan. 39. h4 g4 40. c5 Afwachten (en hopen een loper op g6 te kunnen zetten) was beter geweest. 40… Pe6 41. Te3+ Kf6 42. Tc3 Td8 43. f3 Wit had eerst de loper om moeten spelen: na 43. Le4 Td4 44. Lc2 Td5 45. f3 wint zwart ook een pion, maar geeft de mogelijkheid Ld1 wit tegenspel. 43… Td4 44. fxg4 hxg4 45. Lf1 Txa4 46. Le2 Te4 47. Kd2 a4 Zwart combineert verdediging (van g4) met actief spel. 48. Ld3 En hierna is het helemaal uit. 48.Ld1 was stugger. 48… Te5 49. Tc4 Pxc5 50. Lb1 a3 51. Txg4 b5
Met torens is een loper sterker dan een paard, met spel op twee vleugels ook. In dit geval staat de loper echter op de nominatie om verloren te gaan tegen een pion. Nu begint Friso (ongetwijfeld met weinig tijd op de klok) echter een beetje te kloten. 52. Tf4+ Ke7 53. g4 Pb3+ 54. Kc2 Pa1+ 55. Kc3 c5 56. g5 Te3+ 57. Kd2 Tg3 58. g6 a2 De regel ‘pionnenruil is gunstig voor de partij die achterstaat’ gaat hier zeker op. 52…Tg1 won nog gewoon voor zwart. 59. Lxa2 Txg6 60. Kc3 60. Te4+ Kd7 61. h5 Tg5 62. Te1 maakt remise. 60… Tg2 61. Ld5 Th2 62. Tf1 Pc2 63. h5 63. Th1 lijkt me ook remise. 63… Pe3 64. Te1 Kd6 65. Lf3 Pf5 66. Td1+ Pd4 Alles is weer op zijn pootjes (de centrumvelden) terechtgekomen, en zwart staat weer gewonnen. 67. Txd4+ cxd4+ 68. Kxd4 Th4+ 69. Le4 Txh5 70. Kc3 Kc5 71. Lc2 Th3+ 72. Kb2 Kb4 73. Lb1 Th2+ 74. Ka1 Th1 75. Kb2 Txb1+ 0-1
De aanwinst van En Passant Bunschoten kwam alleen op kop door met wit Lars Ootes te verslaan. Op zich was dat geen verrassende uitslag, maar hij stond wel achter in de onderlinge. Dit keer ging Lars er echter hard af.
1. e4 d6 2. d4 g6 3. Pc3 Lg7 4. Le3 a6 5. f4 b5 6. Pf3 Lb7 7. Ld3 Pd7 8. De2 c5 Lars was volgens het verslag op de website achteraf niet tevreden over deze zet, al is het veruit de meest gespeelde zet in deze stelling en ook de hoofdvariant in ‘Tiger’s Modern’. 9. dxc5 Pxc5 10. Lxc5 Lxc3+ 11. bxc3 dxc5 12. c4 b4 13. O-O Dc7 14. Pd2
e5?! Maar misschien dat Lars zei ‘e5 was niet zo’n goeie’ en dat de verslaggever c5 verstond. Zwart staat achter in ontwikkeling en heeft zijn koning in het midden, het is dan niet logisch om de boel te openen. Gewoon ontwikkelen met 14… Pf6 was beter geweest. 15. fxe5 Dxe5 16. Df2 f6? Nog steeds was ontwikkelen beter geweest. Na 16… Ph6 staat het paard wat raar, maar het kan dromen ooit op e5 te komen en bovendien staat zwart dan gereed om te rokeren. 17. Pb3 a5 17… Tc8 18. a3 is ook geen pretje. 18. Pxc5 Lc6 19. Pb3 Kf7 20. Pd4 Wit heeft een pion meer en aanval: het is niet zo gek dat de partij niet zo lang meer duurt. 20… Pe7 21. Pf3 Dh5 22. Tae1 Kg7 23. e5 f5 24. Dc5 The8 25. Pd4 Tac8 26. Dd6 Dh4 27. g3 Dh3 28. Tf2 La8 29. Df6+ Kg8 30. Pe6 Dh6 31. Tf4 1-0
Dat bracht onze held op een punt voorsprong op zijn grootmeesterlijke concurrenten, en hij hoefde het dus alleen nog maar uit te tikken. Dat deed hij door in de vijfde ronde met wit snel remise te spelen tegen Daan Brandenburg en in de zesde ronde te profiteren van een gunstige indeling. Het was tegen Peter Lombaers nog wel even spannend in het middenspel, maar niet meer nadat deze een stuk weggaf.
1. d4 f5 2. g3 Pf6 3. Lg2 g6 4. c4 Lg7 5. Pc3 d6 6. Pf3 O-O 7. O-O Pc6 8. d5 Pa5 9. Da4 c5 10. dxc6 Pxc6 11. Td1 Kh8 12. c5 d5 13. Lf4 Le6 14. Pb5 Lg8 15. Pbd4 Pd7 16. Pxc6 bxc6
Tot nu toe had Lombaers goed gespeeld en na 17.Tc1 had hij helemaal niet slecht gestaan. Hij zag echter een truc.
17. Lg5?! Pxc5! 18. Da3?! Hier had wit op gerekend. Het zwarte paard staat gepend en is niet makkelijk te verdedigen. 18… Pe4! Maar sommige penningen kun je negeren… 19. Lxe7 Db6 De pointe: een dubbele aanval op f2 en b2. 20. Pd4 Tf7? 20… Pxf2! 21. Kxf2 Lxd4+ had het voordeel behouden. 21. Lxe4 Lxd4 22. Txd4 Dxd4 Nu staat zwart weliswaar een kwaliteit voor, maar de zwartveldige loper van wit is net zo sterk als een toren.
23. Lc5?? Maar dit geeft zomaar een stuk weg. De aanval op de lange diagonaal is makkelijk te pareren en de rest is een kwestie van techniek, wat Friso wel toevertrouwd is. 23… Dxe4 24. Dc3+ Tg7 25. Ld4 De7 26. Dxc6 Te8 27. Tc1 Le6 28. Db5 Tc8 29. Txc8+ Lxc8 30. Db8 Dd7 31. De5 h6 32. De3 Kh7 33. Lxg7 Dxg7 34. h4 d4 35. Da3 Le6 36. b3 g5 37. Dd6 Dd7 38. Dc5 gxh4 39. gxh4 a6 40. f3 Dg7+ 41. Kf1 f4 42. Dd6 Df6 43. Ke1 Dxh4+ 44. Kd2 Df6 45. Dxa6 De5 46. Db7+ Kg6 47. De7 De3+ 48. Kd1 Lxb3+ 0-1
En zo ging Friso de laatste ronde in met een punt voorsprong. Dgebuadze durfde met zwart niet op winst te spelen, zodat mijn stadgenoot met een snelle remise de toernooioverwinning zeker kon stellen.
Alle partijen van Friso:
Eindstand:
1 Nijboer 6
2 Ootes 5.5
3/5 Dgebuadze, Ris, Smits 5
Standen, verslagen, partijen, foto’s etc. op www.bsg-bussum.nl/live/
(Gedeeltes van dit verslag berusten mogelijk niet geheel op waarheid)
