De zero tolerance regel, een vervolg
De zero tolerance regel, een vervolg
Na de invoering van de zero tolerance regel
Overzicht van aantekeningen
11. Wat is het juiste aanvangstijdstip?
12. De wereldcup in Khanty-Mansiysk 2009
13. Europees Kampioenschap 2010
14. Eyjafjallajökull april 2010
15. Amber toernooi 2011
16. Twee soorten systemen van afwijkingen in reglementen
Eerste systeem: na extra tijd geen hardheidsclausule
Tweede systeem: na extra tijd toch nog een hardheidsclausule
17. Voorlopige conclusie
Oh, time, time, time is on my side
Yeah, time, time, time is on my side
The Rolling Stones
11. Wat is het juiste aanvangstijdstip?
Op het Corustoernooi 2009 komt Ivanchuk voor zijn partij te laat. Op grond van het toernooireglement had hij een geldstraf moeten krijgen. Echter, de hoofdscheidsrechter geeft hem geen straf, omdat het horloge van Ivanchuk ‘twee minuten achterliep’.
Wat gebeurt er als het horloge van Ivanchuk de juiste tijd weergaf, maar dat van de scheidsrechter twee minuten voorliep?
De vraag rijst wanneer het aanvangstijdstip is begonnen zoals genoemd in het toernooireglement. Is het het tijdstip op het horloge van de telaatkomer, of dat van de scheidsrechter, of dat van de teamleider van de thuisspeler, of dat van de teamleider van de tegenstander, of is het dat op de klok in de schaakzaal? Er komen problemen wanneer die tijdstippen niet overeenkomen. De juiste tijd is belangrijk, als twintig seconden te laat komen dodelijk is.
Vooral wanneer het een grensgeval wordt. Bijvoorbeeld voor de een is de tijd verstreken, maar voor de andere net niet. Welke tijd is doorslaggevend?
Er is maar één tijd de juiste: de Greenwich Mean Time, vgl.
|
|
Door die website te bezoeken en ’Netherlands’ aan te klikken weet de scheidsrechter op de seconde precies hoe laat het is. Indien in een grensgeval een scheidsrechter van die tijd afwijkt door iets eerder te beginnen, benadeelt hij een speler. Een scheidsrechter mag dus nooit eerder beginnen dan de tijd die de Greenwichmeantime aangeeft.
12. De wereldcup in Khanty-Mansiysk 2009
Wit: Lie Chao (China)
Zwart: Vugar Gashimov (Azerbeizjan)
FIDE Word cup derde ronde, tiebreaks
Khanty-Mansiysk, 29 november 2009
Wit: Etienne Bacrot (Frankrijk)
Zwart: Wang Yue (China)
FIDE Word cup derde ronde, tiebreaks
Khanty-Mansiysk, 29 november 2009
Volgens de officiële lezing van de wereldcup:
‘De twee Chinese spelers, Wang Yue en Li Chao kwamen te laat voor hun tiebreaks tegen Vugar Gashimov en Etienne Bacrot. Op grond van de FIDE-regels ontvingen zij een nul. Kennelijk waren beide spelers in de rookruimte na de eerste rapidpartij in de tiebreak van de derde ronde. De scheidsrechter ging naar die ruimte en riep om dat de volgende partij over drie minuten zal gaan beginnen. Hij herhaalde dat toen de partijen over één minuut zouden beginnen. Helaas verschenen Wang en Li twee minuten te laat aan hun borden en verloren hun partijen. Ze zijn dus uitgeschakeld voor de Wereldcup 2009.
De beide spelers bestrijden deze lezing. Zij ontkennen dat er in de rookruimte is omgeroepen. ‘In China staan op alle schaaktoernooien grote schermen met informatie over het toernooi. Een speler kan naar het toilet gaan, kan gaan roken of kan wat anders gaan doen. Maar dank zij dit scherm weet hij altijd hoeveel tijd hij heeft voor het begin van de volgende ronde. Hier is niet zo’n scherm. Maar ik hoop dat ze in de toekomst dat wel gaan gebruiken.’
De reactie van de Amerikaanse grootmeester Alexander Onischuk over dit voorval:
‘De deelnemers aan de tiebreaks staan klaar voor veertien partijen. Maar niemand weet precies hoe laat de volgende ronde begint. Ik bedoel, op deze wijze kan iedereen te laat komen voor het begin van de volgende ronde. Vandaag hebben de twee Chinese spelers pech, maar morgen kan iedereen van ons in dezelfde situatie terecht komen. (…)
Er bestaan verschillende mogelijkheden voor verbetering. Men kan het precieze tijdstip voor de volgende ronde vaststellen. Of, zoals de Chinese spelers voorstelden, een groot scherm met relevante informatie over het toernooi. Maar de gemakkelijkste mogelijkheid is iedereen te voorzien van een pieper. Ze ontvangen een bericht over het begin van de volgende ronde. In Amerikaanse restaurants ontvangt elke bezoeker een muntje, dat begint te trillen als zijn maaltijd klaar is. Zoiets kost ‘twee cent’. (…)
Ja, het is moeilijk te volgen wat er aan de hand is, als je ermee rekening houdt dat jouw partij in twee minuten klaar kan zijn, en de andere partijen één uur kunnen duren. Of minder, of zelfs nog minder. Het betekent dat elke deelnemer om de vijf minuten naar de speelzaal moet, om zo het begin van de volgende partij niet te missen,’ aldus Onischuk.
13. Europees Kampioenschap 2010
Van 6 tot 18 maart 2010 wordt in Rijeka, Kroatië, het elfde Europees Kampioenschap 2010 gehouden.
Op dat toernooi laten de spelers hun afkeer blijken van de zero-tolerance regel. Zij bieden een petitie aan aan het organisatiecomité en aan de president van de Europese Schaakunie. Daarin verzoeken zij de zero tolerance regel te veranderen door deze te wijzigen in een mogelijkheid om dertig minuten te laat te komen. In totaal ondertekenen 110 deelnemers deze petitie. Dat is ongeveer een kwart van het aantal deelnemers.
De reactie van de organisator Damir Vrhovnik:
‘De organisatoren proberen hun best te doen om het de spelers zo aangenaam mogelijk te maken. In het licht daarvan ondersteun ik het verzoek namens het Organisatiecomité en ook ik steun de petitie. Echter, de bevoegdheid om te beslissen berust bij de Europese Schaakunie. Daarom moet dat orgaan beslissen.’
14. Eyjafjallajökull april 2010
Eyjafjallajökull is een vulkaan op IJsland. Op 14 april 2010 komt zij tot uitbarsting. Het gevolg ervan is bekend. Er is in Europa geen vliegverkeer mogelijk. Anand had een vliegtuig geboekt van Frankfurt naar Sofia op 16 april. Hij strandt in Duitsland. Komt hij op tijd om op 21 april deel te nemen aan het wereldkampioenschap 2010, Topalov – Anand? Met een huurauto uit Amstelveen komt Anand op 20 april aan in Sofia. De doodvermoeiende rit heeft 40 uur geduurd. Anand vraagt uitstel van het kampioenschap met drie dagen.
‘Aan zijne excellentie de Minister-President
Boyko Borisov,
Voorzitter van het Organisatiecomité van het FIDE Wereldkampioenschap 2010
SOFIA
Bulgarije
Sofia, 21 april 2010
Zijne excellentie Minister-President,
In mijn hoedanigheid als Toezichthouder van de FIDE op het Wereldkampioenschap 2010 heb ik met alle partijen overleg gevoerd om te proberen tot een oplossing te komen van de situatie van overmacht die de afgelopen dagen is ontstaan. Het is duidelijk dat we in de besprekingen in een impasse zijn geraakt, en dat het tijd wordt te beslissen. Ik heb ook verzocht om een bespreking met u, maar mij werd meegedeeld, dat dit helaas niet mogelijk was.
Bij het beoordelen van het verzoek van de wereldkampioen om uitstel van het kampioenschap voor drie dagen, heb ik begrepen dat inwilliging daarvan enorme problemen zou geven voor de organisatoren. Daar staat tegenover dat het beginnen van het kampioenschap op vrijdag de 23ste enorme moeilijkheden geeft voor de wereldkampioen. Ik heb er begrip voor dat hoewel één dag uitstel van het kampioenschap enkele problemen geeft, dit gerechtvaardigd is door de omstandigheden waarmee de gehele wereld vorige week werd geconfronteerd en die moet zorgen voor een eerlijke oplossing voor beide spelers.
Daarom bericht ik u, overeenkomstig hoofdstuk 7.4 van het reglement van het kampioenschap en artikel 2.4 van de Overeenkomst van het Wereldkampioenschap 2010, dat de eerste partij van het kampioenschap met één dag wordt uitgesteld, derhalve te beginnen op zaterdag de 24ste april 2010, om de volgende redenen:
a. Als gevolg van de uitbarsting van de vulkaan Eyjafjallajökull in IJsland waardoor duizenden vluchten die vertrekken van de meeste Europese luchthavens, waaronder Sofia, zijn geannuleerd, werden we geconfronteerd met ernstige problemen. Problemen niet alleen met de vertraagde aankomst van wereldkampioen Vishy Anand in Sofia, maar ook met de vertraagde aankomst van de FIDE officials en functionarissen van het kampioenschap. Het is duidelijk dat dit een ‘omstandigheid is van overmacht’(blz. 2 en 12, artikel 11 van onze Overeenkomst van het Wereldkampioenschap 2010) waardoor de Wereldkampioen Vishy Anand in een oneerlijke situatie terecht komt omdat hij niet volledig kan profiteren van de zeven-dagen periode (artikel 8.2 van onze Overeenkomst van het Wereldkampioenschap 2010). Een termijn die hij nodig heeft om aan de omgeving te acclimatiseren en te verzekeren dat iedereen in zijn team zodanig is georganiseerd om hem logistiek en technisch bij te staan tijdens het kampioenschap.
b. Op grond van de Overeenkomst van het Wereldkampioenschap 2010 was de laatste inspectie van de wedstrijd gepland op 18 april 2010, vijf (5) dagen voor de eerste wedstrijd (artikel 3.9). Deze uiterste termijn werd niet gehaald vanwege vertraging bij de Organisator. Alle partijen zijn overeengekomen dat de laatste inspectie wordt gehouden op de ochtend van de 21ste april 2010. Daarom is uitstel ook nodig om ervoor te zorgen dat alle organisatorische voorzieningen worden uitgevoerd in de resterende drie dagen voor de aanvang van het kampioenschap in plaats van de vijf dagen die oorspronkelijk waren gepland voor het uitvoeren daarvan.
De openingsceremonie wordt niet uitgesteld en zal worden gehouden op 21 april zoals oorspronkelijk gepland.
De gehele wereld zal het ongetwijfeld waarderen dat Bulgarije zich heeft ingespannen niet alleen om zo’n prestigieus kampioenschap te organiseren, maar ook om een eerlijke en rechtvaardige oplossing te vinden voor dit probleem. Ik dank u voor uw begrip voor het ongemak en uw inzet voor het organiseren van dit kampioenschap op het allerhoogste niveau.
Met vriendelijke groet,
Georgios Makropoulos
Plaatsvervangend president van de FIDE
Toezichthouder van de FIDE op het Wereldkampioenschap 2010’
Uitstel is mogelijk op grond van de Overeenkomst van het Wereldkampioenschap 2010. De afloop van het kampioenschap is bekend. Na elf ronden was de stand 5½ – 5½. De laatste partij wint Anand.
15. Amber toernooi 2011
Het twintigste Amber Blindfold en Rapid toernooi vindt plaats in het Monte-Carlo Bay Hotel en Resort in Monaco, van 11 tot 25 maart 2011. Het toernooi wordt georganiseerd door de Max Euwe Vereniging en schaakmecenas Joop van Oosterom. Het is tevens de laatste editie van een evenement dat zijn weerga in de schaakgeschiedenis niet kent. Het totale prijzengeld bedraagt € 227.000.
Wit: Boris Gelfand (2733)
Zwart: Hikaru Nakamura (2774)
Amber toernooi 2011
Zesde ronde
Blindfold 18 maart 2011
Peter Doggers, ChessVibes, 18 maart 2011
Nakamura heeft zich vergist in het aanvangstijdstip. Hij denkt dat hij pas in de tweede sessie hoeft te spelen, en verblijft nog in zijn hotel. De scheidsrechter belt hem, waarop hij alsnog gehaast naar de speelzaal gaat. Gelfand wacht tot zijn tegenstander er is voordat de klokken worden ingedrukt, aldus Peter Doggers.
Dit voorval is een leuk voorbeeld. Wat hier is gebeurd klopt natuurlijk niet als men let op de FIDE-regels. Echter, het Amber toernooi laat zich kenmerken als een feestelijk toernooi, waar het gaat om het schaken en het niet is gewenst dat er conflicten zijn. Vandaar dat de scheidsrechter de speler belt die te laat komt. En de tegenstander gedraagt zich sportief door bereid te zijn te wachten. Dat er niet wordt gespeeld met juridische middelen om een uitslag te bewerkstelligen, is prachtig. Eigenlijk, net zoals een wedstrijd in een regionale competitie hoort te zijn, stel ik me zo voor. Vindt u ook niet?
16. Twee soorten systemen van afwijkingen in reglementen
Artikel 6.6 a van de FIDE-regels luidt:
‘Een speler verliest de partij als hij na het begin van de zitting voor het eerst aan het schaakbord verschijnt. Dat houdt in dat men niet te laat mag komen. In het toernooireglement mag dit anders omschreven worden.’
Indien een (regionale) bond of een vereniging geen afwijkende regeling heeft gemaakt in het reglement geldt de zero tolerance regel in de (regionale) competitie. Vandaar dat gelet moet worden wat in het competitie- of toernooireglement is geregeld. Nu bestaan er twee systemen van afwijkingen in competitiereglementen.
Eerste systeem: na extra tijd geen hardheidsclausule
In het eerste systeem is de scheidsrechter dwingend rechtelijk verplicht de nul toe te kennen zodra een bepaald tijdstip (vijftien, dertig minuten of een uur na het beginsignaal) is verstreken. Er bestaat daarnaast geen hardheidsclausule. De KNSB en de RSB hebben voor dit systeem gekozen.
Voorbeelden:
Het KNSB-competitiereglement
Artikel 23, lid 4: ‘Spelers die meer dan een uur later dan het (tenminste 25 uur van te voren) vastgestelde aanvangstijdstip aan het bord verschijnen, verliezen hun partij.’
Het RSB-competitiereglement
Artikel 22, lid 3: ‘Indien een speler meer dan 60 minuten na het te voren vastgestelde aanvangstijdstip van de wedstrijd niet aanwezig is, dan verliest die speler de partij.’
In deze artikelleden staat dwingend rechtelijk voorgeschreven dat na ‘meer dan een uur’ of ‘na meer dan 60 minuten’ het gevolg is: verlies van de partij. Er is geen ruimte om rekening houden met bijzondere omstandigheden.
De KNSB en de RSB hebben uitdrukkelijk gekozen om de hardheidsclausule niet op te nemen. Artikel 6.7 van de FIDE-regels zoals die luidde tot 1 juli 2009 regelde namelijk het volgende:
‘6.7 Een speler verliest de partij als hij meer dan een uur na het te voren vastgestelde aanvangstijdstip van de zitting aan het schaakbord verschijnt, tenzij de regels van de wedstrijd anders bepalen of de arbiter anders beslist.’
Die FIDE-regel gaf de scheidsrechter juist wel de mogelijkheid alsnog een hardheidsclausule toe te passen. Echter, het vierde lid van artikel 23 van het KNSB-competitiereglement en het derde lid van artikel 22 van het RSB-competitiereglementen regelden dat de scheidsrechter die bevoegdheid is ontnomen. Zodra de tijd om nog te laat te mogen komen is verstreken, valt de valbijl en ontvangt de speler die nadien komt een nul.
En, zo gek is het uitsluiten van de hardheidsclausule nou ook weer niet. Het geeft duidelijkheid, men weet van te voren waar men aan toe is. Er komt geen gesakker over allerlei gradaties van ‘overmacht’. Het is dus een regel waaruit geen conflicten kunnen komen. Voor wedstrijden in een KNSB-competitie – waar het toch wat fanatieker toegaat dan in een regionale competitie – lijkt me dat prima.
Zie voor een uitzondering hierop artikel 12.1, het verbod het schaakspel in diskrediet te brengen, een aantekening in een volgend artikel hierna.
Tweede systeem: na extra tijd toch nog een hardheidsclausule
In het tweede systeem bezit de scheidsrechter de bevoegdheid een hardheidsclausule toe te passen nadat de extra tijd om te laat te mogen komen is verstreken. De HSB heeft voor dit systeem gekozen. Voorbeeld:
Het HSB-competitiereglement
Artikel 22.
‘Afwijken van de FIDE-regels
Er wordt gespeeld volgens de FIDE-regels (laatste Nederlandse vertaling), behoudens de volgende uitzonderingen:
a. anders dan artikel 6.6 regelt, verliest een speler de partij als hij meer dan een uur na het te voren vastgestelde aanvangstijdstip van de zitting aan het schaakbord verschijnt, tenzij de wedstrijdleider anders beslist.’
Bij de HSB heeft men aansluiting gezocht bij de FIDE-regel zoals die luidde tot 1 juli 2009. Het gevolg is dat een scheidsrechter in de HSB wel rekening kan houden met de reden van te laat komen. Bepalend kan bijvoorbeeld zijn het feit dat de telaatkomer tijdig heeft laten weten waarom hij is verlaat. Ik meen dat dat systeem ook niet zo gek is, omdat in regionaal verband de waarden en normen nu eenmaal wat gemakkelijker zijn. Daar staat tegenover dat het bezwaar tegen een hardheidsclausule is, dat het een conflictopwekkende bepaling kan zijn.
Bij de centrale ronde in de HSB-competitie in 2011, georganiseerd door Botwinnik, waar alle teams in bepaalde klassen tegelijk aanwezig waren, kondigt de hoofdscheidsrechter terecht bij aanvang van de wedstrijd aan dat die avond de ‘tenzij clausule’ niet wordt toegepast. Die aankondiging geeft voor alle vijftig teams onmiddellijk duidelijkheid: na één uur ongeacht de reden van het verder te laat komen wordt de nul toegekend.
17. Voorlopige conclusie
Het stramien is:
De eerste stap is artikel 6.6 van de FIDE-regels. De zero tolerance regel is van toepassing, tenzij een afwijking is gemaakt in het competitie- of toernooireglement.
De tweede stap is na te gaan wat is geregeld in het competitiereglement. Dan zijn er vervolgens twee submogelijkheden.
– De eerste submogelijkheid is dat na het verstrijken van een bepaalde tijd de speler die daarna komt de nul ontvangt. De scheidsrechter heeft geen bevoegdheid een hardheidsclausule toe te passen.
– De tweede submogelijkheid is dat na het verstrijken van een bepaalde tijd de scheidsrechter nagaat of hij de hardheidsclausule moet toepassen op de speler die daarna alsnog komt.
De derde stap is artikel 12.1 het verbod het schaakspel in diskrediet te brengen. Is er sprake van overmacht? Daarover in een volgend artikel meer.
Men kan niet stellen dat het ene systeem in een competitiereglement beter is dan het andere. De keuze voor een systeem is overgelaten aan het oordeel van de politiek. Een reglement komt namelijk op democratische wijze tot stand. Het geeft de wil weer van de Bondsraad of van de algemene ledenvergadering. De scheidsrechter is slechts de uitvoerder daarvan.
Als in de KNSB de scheidsrechter een speler een nul toekent die meer dan één uur te laat komt, moet men niet boos zijn op de scheidsrechter. Men moet zich wenden tot de Bondsraad met het verzoek tot wijziging van het KNSB-competitiereglement.
