Negen ronden Zwitsers (slot)
Schaakbeeld 59
Zaterdag 18 juni 2011
Negen ronden Zwitsers (slot).
Het wordt tijd om de kern van het Zwitsers eindelijk te doorgronden. In bergtreintjes rijden is leuk, heel erg leuk zelfs, maar in een bergtreintje kom je niet tot de kern van de zaak, al kom je veelvuldig tot in de kern van een berg. De hoop dat het nu eindelijk zou lukken nam toe bij het zien van dit kolossale verkeersbord. Dat leek me nu echt de perfecte weergave van het Zwitserse systeem, met een aantal ronden naar keuze. Maar waar moet je beginnen, wanneer je voor zo’n bord komt te staan? Het bonkt door je hoofd: hoog tegen midden, midden tegen laag. Maar wat is hoog, wat is midden, wat is laag? Ik ben begonnen met “Schwamendingen” (lijkt op een term uit een annotatie), omdat dat midden op het bord stond. Maar ik werd, zoals je ziet, bij het volgende bord weer even snel teruggestuurd. Zou dat misschien het klassieke pendelen zijn van het Zwitsers: omlaag, dan weer omhoog, weer omlaag, enz.? Op de ernaast gelegen rotonde maakte ik weliswaar heel wat rondjes Zwitsers, maar echt vooruitkomen leverde dat niet op. Totdat het oog viel op het bord daarboven: Basel of Zürich. Ik koos voor Basel, geschreven in het groen. Een milieuvriendelijke keuze, leek mij.
In Basel kwam ik de man met de hamer tegen. Betekende dat opgeven?
Daar leek het wel op neer te komen. Dus de gedachten aan het Zwitsers uit mijn hoofd gezet en gekozen voor een rustige zondagse tramrit naar het Tinguely-museum aan de Rijn (dezelfde Rijn die wij hier in de buurt ook hebben, maar hij zag er daar veel natter uit). En wat ziet mijn oog, zoekend naar de ingang van het museum? Inderdaad.
Dat leek veelbelovend. Maar die vuilniscontainer op de achtergrond? Zou dat kunst zijn van Jean Tinguely? Het antwoord op die vraag zou binnen in het museum moeten zijn te vinden.
Tinguely was, voorzover ik weet, geen schaker maar een beeldend kunstenaar. De combinatie is overigens heel goed denkbaar, zoals wij van nabij weten. Een van zijn meest ingenieuse scheppingen vind ik een tekenmachine, die soms verrassende resultaten voortbrengt.
De verleiding is groot af te wijken van mijn ultieme zoektocht naar de kern van het Zwitsers en van dit schaakbeeld alsnog exclusief een presentatie te maken van de scheppingen van Jean Tinguely. Maar YouTube biedt voldoende voor de genieter als je Tinguely intypt als zoekvraag. Ik beperk mij tot een enkele foto uit mijn eigen collectie: een door Tinguely ontworpen klok die volgens mij de perfecte schaakklok is.
Liever spoed ik mij eindelijk naar het hart van het museum, en daar stuit ik op de lang gezochte negen (of een ander aantal ) ronden Zwitsers! En geloof mij, het werkt! En het verklaart alles voor wie het wil begrijpen. Van de uitleg die de explicateur de bezoekers gaf heb ik overigens niets begrepen. U bevindt zich dus in goed gezelschap.
Tekst en foto’s: Cas Aubel
alle schaakbeelden: zie www.smb.nl
