de Volkskrant schaakrubriek 18 juni 2011
Gert Ligterink
De FIDE is nog lang niet van president Iljoemzjinov af
Erg is het stille verwijt dat je medeplichtig bent aan het potje schaak van Kadhafi en FIDE-president Ilyumzhinov. `Prima pr. Jullie weten je vrienden wel te vinden’, mailde een oude vriend die met boosaardig genoegen altijd van zich laat horen als de schakers zich weer eens in de nesten hebben gewerkt. Hij wacht nog steeds op antwoord.
Ook erg is het misplaatste optimisme dat uit andere reacties klinkt. Onder het afgezaagde motto dat elk nadeel zijn voordeel heeft, veronderstellen sommigen dat de ogen van de Ilyumzhinov-supporters nu eindelijk geopend zullen worden, zodat we binnenkort van hem af zijn.
Was het maar waar. In 1996, een jaar na zijn benoeming tot president, scheelde het weinig of Ilyumzhinov had de FIDE WK-tweekamp Karpov – Kamsky laten houden in een van de paleizen van Saddam Hussein. Dat ging gelukkig niet door, maar het leek me indertijd duidelijk dat de president met dat idiote plan zijn doodvonnis had getekend. Op het volgende congres van de FIDE werd er amper over gesproken.
Zo zal het ook nu gaan. Op een verdwaald protest na van enkele West-Europese bonden zal de schaakwereld zijn schouders ophalen en Ilyumzhinov geen strobreed in de weg leggen. Tot 2014 en misschien wel veel langer zal hij ongestoord doorregeren. We zijn pas van hem af als hij er genoeg van heeft en een opvolger aanwijst die in zijn stijl het presidentschap voortzet.
Intussen gaat het gewone schaakleven door. In het Roemeense Medias loopt op dit moment een inmiddels traditionele elitezeskamp, waarin de grote afwezige tijdens het kandidatentoernooi zijn rentree maakt. Magnus Carlsen heeft na vier ronden de leiding voor concurrenten als Karjakin, Ivanchuk en Nakamura. Carlsen versloeg Nakamura op de eerste dag, maar zijn prestatie kreeg minder aandacht dan de volgende partij, waarin Teimour Radjabov een ongenadig pak rammel kreeg.
Ivanchuk – Radjabov
Medias 2011
1. d4 Pf6 2. c4 g6 3. Pc3 Lg7 4. e4 d6 5. Le2 0-0 6. Lg5
Een verfrissende keuze. De Averbach-variant, die zijn naam dankt aan ’s werelds oudste grootmeester, wordt tegenwoordig zelden gespeeld. Het gebruikelijke antwoord is nu 6 … c5, maar Radjabov heeft zijn eigen opvattingen.
6 … Pa6 7. f4 c6 8. Dd2 Pc7 9. Lf3
Na 9. e5 Pfe8 10. Pf3 Lg4 neemt zwart het brede witte centrum onder vuur.
9 … Pe6 10. Lh4 c5 11. dxc5 Pxc5
Omdat Radjabov expert bij uitstek is in het Konings-Indisch, durf ik haast niet op te schrijven dat zijn aanpak van de opening me niet bevalt. Zwart heeft veel tijd verloren met een omslachtige paardmanoeuvre en hij heeft de openingsproblemen zeker niet opgelost. Wit heeft groot ruimtevoordeel en tegenspel is niet in zicht.
12. Td1 Le6 13. b3 a5 14. Pge2 Dc7?
Een slecht veld voor de dame. Vanaf nu moet zwart steeds rekenen met de zetten Pc3-b5 en Pc3-d5. Beter was 14 … a4.
15. 0-0 a4
Ook na een zet als 15 … Tad8 is 16. f5 sterk.
16. f5! gxf5 17. exf5 Lxf5 18. Lxf6 exf6
Om voorlopig een verdediger van de koning te behouden. Zwart staat ook beroerd na 18 … Lxf6 19. Pd5 Dc8 20. Pxf6+ exf6 21. Pg3 Lg6 22. b4.
19. b4 Pe6 20. Pb5 Db6+ 21. Kh1 Pg5
De computerprogramma’s verdedigen zich taaier met 21 … d5 22. Lxd5 Lg6 23. Pec3 f5. Maar ook daarmee zou zwart zich niet hebben gered. Wit houdt groot voordeel met 24. c5 Lxc3 25. Dd3! f4 26. Dc4 Da6 27. Pxc3 Dxc4 28. Lxc4.
22. Lxb7
Een kwestie van smaak. Ook 22. Df4 Ld7 23. Txd6 komt zeer in aanmerking.
22 … Dxb7 23. Txf5 Pe4 24. Dd3 Tfe8 25. Ped4
Elke zwartspeler zou zich ellendig voelen in deze stand, maar een specialist in het Konings-Indisch heeft het nog zwaarder. De loper op g7, die de trots van de stelling zou moeten zijn, is een dood stuk hout.
25 … Tac8 26. Tf4 Lf8 27. Tdf1 Te5 28. a3 Kh8 29. Pf5 Td8
Hij had de moed al opgegeven. Met 29 … d5 30. c5 Da6 kon hij een beetje spartelen.
30. Pc3 Pxc3 31. Dxc3
Nu zwarts belangrijkste verdediger is geëlimineerd, krijgt wits aanval snel beslissende kracht.
31 … Tde8 32. Tg4 Dc8
33. Dg3! h5 34. Tg8+ Kh7 35. Txf8
Zwart geeft op.
