de Volkskrant schaakrubriek 25 juni 2011
Gert Ligterink
Inzinkingen horen bij Vassili Ivantsjoek
Al twintig jaar is Vassili Ivanchuk afwisselend de held en het zorgenkind van de schaakwereld. Als hij in vorm is en in onnavolgbare stijl toernooien wint, noemen zijn fans hem de grootste speler die nooit wereldkampioen is geworden. Als demonen Ivanchuks ziel teisteren en hij roemloos onderaan eindigt, wordt hij bedolven onder de sympathiebetuigingen.
De dubbelrondige zeskamp in het Roemeense Medias werd gewonnen door Magnus Carlsen en Sergey Karjakin, waarbij Carlsen en passant de eerste plaats op de wereldranglijst overnam van Anand. Er was dus alle reden om vooral bij het succes van de winnaars stil te staan, maar toch kreeg het optreden van Ivanchuk minstens evenveel aandacht.
Ivanchuk won mooie partijen op de eerste en de laatste dag van het toernooi. In de tussenliggende ronden haalde hij met bijzonder matig spel een score van 2 uit 8. Na een onthutsende nederlaag tegen Karjakin in 22 zetten kwamen zijn fans in het geweer. De een veronderstelde dat Ivanchuk ziek was, een ander vond dat hij dringend aan vakantie toe was.
Ivanchuk op vakantie, ik zou niet weten hoe ik me dat moet voorstellen. Hij speelt altijd en overal en gunt zich nooit tijd om op adem te komen. Medias was zijn zesde toernooi van dit jaar en de volgende verplichtingen staan voor de deur. Eerst het teamkampioenschap van Griekenland, daarna het WK voor landenploegen in China.
Zelf was Ivanchuk helemaal niet verontrust over zijn ernstige inzinking. Na zijn zege op Nakamura in de slotronde zei hij dat hij tevreden was zoals Frank James Marshall dat indertijd geweest zal zijn. Die verloor bijna altijd van Emanuel Lasker, maar hij won ook tweemaal: de eerste onderlinge partij in 1900 en de allerlaatste in 1940. Dankzij deze wonderlijke vergelijking kunnen we vermoeden hoe een vakantie van Ivanchuk eruit zou zien. Hij zou zich verdiepen in de schaakgeschiedenis.
Karjakin – Ivanchuk
Medias 2011
1. e4 d6 2. d4 Pf6 3. Pc3 g6
Wie niet in vorm is, doet er verstandig aan deze spannende opening te mijden.
4. f4 Lg7 5. Pf3 0-0 6. Ld3 Pa6 7. 0-0 c5 8. d5 Pc7
Andere in de praktijk vaak geteste zetten zijn 8 … Tb8 en 8 … Lg4.
9. a4 b6 10. De1 e6?
Ivanchuk had zich kennelijk niet voorbereid. Na deze zet is zwart al vrijwel verloren.
11. dxe6 fxe6 12. e5 Pfd5 13. Pe4! dxe5
Op de website van het toernooi noemt commentator Rogozenko 13 … Pxf4 14. Lxf4 Txf4 15. Pxd6 Ld7 zwarts beste kans.
14. fxe5 Lb7 15. Lg5 Dd7 16. Dh4 Pb4 17. Tad1 Dc6
Ook na 17 … Pxd3 18. Txd3 Dc6 19. Pf6+ Lxf6 20. exf6 heeft wit een winnende aanval.
18. Pf6+ Lxf6 19. Lxg6!
Wint mooier en sneller dan 19. exf6.
19 .. hxg6 20. Lxf6 Txf6 21. exf6 Tf8 22. Dg5
Zwart geeft op. Na 22 … De8 komt 23. Td8! Df7 24. Txf8+ Kxf8 25. Pe5.
Deze gruwelijke nederlaag incasseerde Ivanchuk in de voorlaatste ronde. Een dag later zat hij als herboren achter het bord.
Ivanchuk – Nakamura
Medias 2011
1. d4 d5 2. c4 c6 3. cxd5 cxd5 4. Pc3 Pf6 5. Pf3 Pc6 6. Lf4 Lf5 7. Db3 Db6
Hierna wacht zwart een moeizame verdediging. Verstandiger is 7 … Pa5 8. Da4+ Ld7 9. Dc2 e6.
8. Dxb6 axb6 9. e3 e6 10. a3 Le7 11. Le2 0-0 12. 0-0 Tfc8 13. Tfc1 Ph5 14. Lg5! Lxg5
Na 14 … f6 was Ivanchuk 15. Ph4! fxg5 16. Pxf5 exf5 17. Lxh5 van plan.
15. Pxg5 Pf6 16. Pf3 Lg4 17. Pb5 Lxf3 18. Lxf3 Td8 19. Kf1 Kf8 20. Tc3 Ke7 21. Tac1 Tdc8 22. Ke1 Kd7 23. h3 h5 24. h4 g6 25. g3 Ta5 26. Le2 Pe8 27. Tb3 Td8 28. f3 Pf6 29. Pc3 Kc7 30. Pa2 Pg8
Een ernstige fout volgens Ivanchuk. Aangewezen is volgens hem 20 … Tc8 31. Pb4 Pd7.
31. Pb4 Pge7 32. Pd3 Taa8 33. Pe5 Tf8 34. Ld3 f5 35. Lb5 Tac8 36. Kf2 Tg8 37. La4 Tgf8 38. Tc2 Tfd8
39. Tbc3 Td6 40. b4 Kb8 41. Lxc6 bxc6 42. b5
De bekroning van wits voorbeeldige spel. Hij wint een pion met behoud van een overweldigende stand. Nakamura gaf op bij de 60ste zet.
