De Telegraaf schaakrubriek 23 juli 2011
Hans Böhm
Bij het laatste NK waren meerdere prijzen te verdienen. Het totale prijzengeld was 30.000 euro; de vier hoogst geëindigden bij de heren (Giri, Sokolov, Swinkels en Ernst) en de eerste drie bij de dames (Peng, Haast en Middelveld) krijgen automatisch een uitnodiging voor het NK 2012 en dan waren er nog prijzen voor de spectaculairste zet. Vanaf de eerste ronde werden er zowel bij de heren als bij de dames drie ‘spectaculaire zetten’ uit gehaald en bij iedere volgende ronde mocht de commentator-van-de-dag er in beide toernooien één vervangen. Let op dat woordje ‘mocht’ want het hoefde natuurlijk niet, men gaat niet vervangen om het vervangen, er moest wel een nóg spectaculairdere zet voor in de plaats komen. Het aardige van een spectaculaire zet is dat de speler in kwestie de betreffende partij niet hoeft te winnen, het gaat slechts om die ene zet. Een schoonheidsprijs is natuurlijk van een andere orde, dan moet de gehele partij van hoog niveau zijn. Bij de prijsuitreiking werden zes spelers, drie dames en drie heren, naar voren gehaald die zowel een oorkonde kregen als een geldbedrag van ongeveer 400 euro. Een leuk initiatief dat mogelijk werd als onderdeel van een bredere samenwerking tussen de KNSB en Van Till Advocaten. De uitverkoren zes momenten zijn te vinden via nk.schaakbond.nl, ik pak er de topdrie uit.
In de eerste ronde werden twee spectaculaire zetten gekozen die het gehele toernooi bleven staan, dus dat moeten echte spectaculaire zetten geweest zijn.
Diagram 1
W. Spoelman – R. Swinkels, ronde 1, wit aan zet.
Wit had vanaf de opening de partij gecontroleerd maar in opkomende tijdnood kan er nog veel gebeuren. Als de zwarte torens loskomen, met Ta7, of de lopers worden uit hun dominante positie verjaagd, met De7, dan zou zwart wel eens de aanval kunnen overnemen. Spoelman slaat daarom nu toe:
27.Lxe6!!
Precies: alle witte stukken werken samen in de aanval op Kg8. Er dreigt twee maal slaan op g6 en mat met Le5. Het eindigde zo:
27…fxe6 28.Txg6+ Kf7 29.Tg4 De7 30.Le5 Tf-c8 31.Dxh7+ Ke8 32.Tg8+ Kd7 33.Tg7 en zwart gaf op.
Diagram 2
A.Volkers – Z. Peng, ronde 1, zwart aan zet.
Zwart staat goed maar de druk is moeilijk verder op te voeren. Pe7 doet niet echt mee en 24…Db7 25.Dd1 schiet niet op. Peng vindt de juiste voortzetting, waarmee de krachtvelden over de tweede rij, de h-lijn en de dubbele aanval op h3 worden gecombineerd.
24…Lxh3!!
Een spectaculair maar ook correct offer. Het bijzondere eraan is dat na 25.Lxh3 niet 25…Lxf4 26.Lxf4 Dxh3+ 27.Kg1 komt en de zwakke velden zijn gedekt maar 25…Lg5! 26.fxg5 Dxh3+ of 26.Dg2 Txh3+, zoals Peng direct na de partij liet zien. Wit verkoos anders te verliezen:
25.Kg1 Lg4 26.Df2 Da4 27.Txb2 axb2 28.Tb1 Dc2 29.Lf1 Pc6 30.a3 Pe5 31.Le2 Dxd2 32.fxe5 Le3 en wit gaf op.
Diagram 3
R. Janssen – E. l’ Ami, ronde 4, wit aan zet.
Wit heeft een pion geofferd voor activiteit maar het is niet goed te zien hoe hij vorderingen kan maken, op 17.Dg5 Lg6 en zwart staat goed. Daarom komt Janssen met
17.Pd5!!om over de zwarte velden aan te vallen. Een zeer verrassende zet, om zomaar de mooie loper te geven dat zie je niet vaak!
17…Lxb2 18.c3 f6 19.Dxb2 Kh8 20.Df2 Lg4 21.Td-e1 Dg7 22.Pxf6?
Dat is nou jammer, te materialistisch, die f-pion staat zwart eerder in de weg. Na iets als 22.Pf4 staat wit niet minder. Nu neemt zwart het initiatief over
22…Pe5 23.Te4 Tf7! 24.Tf4 Pd3 25.Txg4 Pxf2 26.Txg7 Kxg7 27.Ph5+ Kh6 28.Pf4 Pg4 en zwart won het eindspel.
In het spelershotel werd het fenomeen ‘de spectaculaire zet’, vaak aangehaald, als iemand met een vrolijk ideetje aan kwam zetten. Dus dit soort extra prijzen werkt wel.
