Canon (35): De bureaus van Ineke Bakker

Een jonge journaliste werd assistente van Berry Withuis. Ze kon niet schaken. Twintig jaar later was ze secretaris-generaal van de wereldschaakbond.

Ineke Bakker werkte in de journalistiek en kende Berry Withuis, die voor dagblad De Waarheid schreef. Withuis haalde haar over om eens mee te werken in de persdienst, voor het eerst bij het zonetoernooi Wageningen 1957.

Bakker vond het schaakwereldje leuk en van het één kwam het ander. Bij een V&D-simultaan in Nijmegen (ook georganiseerd door Withuis) ontmoette ze KNSB-bestuurslid Henk Wille. Dat leidde ertoe dat ze in 1964 aantrad als notuliste van de bondsraad. Al sinds 1961 sprak de bondsraad over de instelling van een bondsbureau, maar door het uitblijven van de benodigde rijkssubsidie werd dat steeds uitgesteld. Intussen fungeerden volgens Wille (in het boek Amsterdam Schaakstad, 1994) het huis en de kofferbak van de auto van Ineke Bakker als bondsbureau. In 1969 kwam de subsidie en in 1971 betrok de KNSB een pand aan de Lijnbaansgracht in Amsterdam. Bakker werd secretaresse, maar omdat er geen directeur werd gevonden, werd ze al snel bevorderd tot chef de bureau.

In 1970 was Max Euwe benoemd tot president van de FIDE en moest het hoofdkantoor van de wereldschaakbond volgens de statuten in Nederland worden gevestigd. Dat kwam goed uit, want zo konden KNSB en FIDE zowel de kantoorkosten als de salariskosten van Ineke Bakker delen. In 1974 werd ze bij de FIDE bevorderd tot secretaris-generaal. Twee jaar later zegde ze haar halve dienstverband bij de KNSB op en trad ze voor honderd procent in dienst van de FIDE. Euwe werd in 1978 opgevolgd door Fridrik Olafsson. Volgens de statuten moest het hoofdkantoor toen naar IJsland verhuizen (het land van Olafsson), maar Bakker en de andere medewerkers Eveline Dirksen en Eric de Winter mochten vanuit Amsterdam blijven werken. Toen Olafsson in 1982 werd opgevolgd door Florencio Campomanes (Filippijnen), trokken de drie Nederlanders zich terug. Ze waren geschokt door de manier waarop Campomanes op het FIDE-congres met buitensporige cadeaus zijn stemmen had gekocht.

Ineke Bakker en Max Euwe (1976)

foto Max Euwecentrum

Een belangrijke FIDE-taak in de tijd van Ineke Bakker was de verfijning en automatisering van het Elo-systeem, dat in 1970 officieel was ingevoerd. Met name Eric de Winter hield zich daarmee bezig. Ook was ze in 1975 nauw betrokken bij de opstelling van steeds nieuwe reglementen voor de WK-match Fischer-Karpov, die er niet kwam. Bakker werd geprezen om haar enorme werkkracht en ‘niet aflatende ijver’, zoals Wille het noemde. Wille, die veertien jaar voorzitter van de KNSB was, voegde daar in het genoemde boek aan toe: “Zwaarwichtige problemen werden niet luchthartig, maar wel ontdaan van emoties goed aangepakt en veelal snel opgelost.” Ook prees hij haar om haar gevoel voor humor.

Het KNSB-bondsbureau verhuisde van de Lijnbaansgracht naar de Passeerdersgracht, later naar de Paleisstraat (bijna op de Dam) en in juli 1991 naar het huidige pand op een mooie plek achter het station in Haarlem. Naast de taken op het gebied van management, secretariaat en organisatie heeft de KNSB nu ook functies op het gebied van schaaktechnische begeleiding. Er werken op dit moment dertien mensen op of vanuit het bondsbureau.

Ineke Bakker hield de schaakwereld in haar hart gesloten, ze werd later bestuurslid van het Max Euwe Centrum. Ze was Lid van Verdienste van de KNSB en Honorary Member van de FIDE. Ineke Bakker overleed op 6 juli 2003, op zeventigjarige leeftijd.