Een vermeend geval van vals spelen
Een vermeend geval van vals spelen
Maar geen heterdaadje
Mikhail Moiseyevich Botwinnik (Repino (een voorstadje van St. Petersburg) 1911 – 1995 Moskou) was wereldkampioen van 1948 – 1957, 1958-1960, 1961-1963.
Naar aanleiding van zijn honderdste verjaardag werd in St Petersburg van 11 tot 20 augustus het International Schaakfestival ‘100 jaar Mikhail Bowinnik’ georganiseerd. Het bestaat uit een toernooi van klassiek schaak en een snelschaaktoernooi. Het klassieke toernooi bestaat uit negen ronden, Zwitsers op rating. De bedenktijd is 90 minuten voor 40 zetten, daarna 30 minuten voor rest en een increment van 30 seconden per zet vanaf de eerste zet. Het snelschaaktoernooi bestaat uit 13 ronden, Zwitsers met 5 minuten p.p.p.p. Het totale prijzengeld voor het klassieke toernooi bedraagt € 25.000 en voor het snelschaak € 3.750.
Er doen 157 deelnemers mee uit tien landen, met 22 grootmeesters onder wie Vadim Zvjaginsev (2659), Denis Khismatullin (2656), Yuri Kuzubov (2630), Boris Savchenko (2615), Aleksej Aleksandrov (2609), en twintig international meesters.
Op de 123de plaats staat Sergey Klimentiev (42 jaar die de afgelopen jaren een rating heeft gehad die schommelde tussen de 1678 en 1711) met een rating van 1698.
Uitslagen na de eerste zes ronden:
Igor Nuretdinov (2276) – Sergey Klimentiev (1698) 0-1
Sergey Klimentiev (1698) – GM Danjil Lintchevski (2553) 0-1
WGM Irina Semenova (2241) – Sergey Klimentiev (1698) ½-½
Sergey Klimentiev (1698) – FM Alexander Toivonen (2292) 1-0
IM Alexsei Lanin (2423) – Sergey Klimentiev (1698) 0-1
Sergey Klimentiev (1698) – IM Ivan Rozum (2464) ½-½
In de tussenstand staat Klimentiev na zes ronden met zijn 1698 tussen de grootmeesters en internationaal meesters op de 28ste plaats. Dat is verdacht. Spelers en organisatoren verdenken hem dan ook van vals te spelen. Klimentiev kan namelijk niet uit zijn hoofd de zetten terugspelen die hij heeft gespeeld. Ook kent hij niet de namen van de openingen die hij heeft gespeeld. De zevende ronde wordt gespeeld. Daarbij mag hij niet zijn tas bij zich hebben, en mag hij ook niet met zijn eigen pen noteren. Bovendien moet hij spelen op het podium zodat weinig toeschouwers zijn partij kunnen zien.
Wit: Anatoliy Polivanov (2435)
Zwart: Sergey Klimentiev (1698)
Botwinnik Memorial 2011
St. Petersburg, 18 augustus 2011
Zevende ronde
1. e4 e5 2. Pf3 Pc6 3. Lc4 Pf6 4. Pg5 d5 5. exd5 Pxd5 6.Pxf7 Lg4??
7. Pxd8 (een alternatief was volgens WhyChess 7. Dxg4. ‘Ja dat wil ik graag geloven,’ pdg) Lxd1 8. Lxd5 Txd8 9. Lxc6+ bxc6 10. Kxd1 en zwart staat een stuk en een pion achter. 10. … Lc5 11. Ke2 0-0 12. f3 e4 13. Pc3 exf3+ 14. gxf3 Tde8+ 15. Pe4 Te5 16. d3 Le7 17. Le3 c5 18. Tag1 Tf6 19. Tg3 Ld6 20. Pxd6 cxd6 21. Thg1 g6 22. f4 Te8 23. Kf3 a6 24. Tg5 Tf7 25. h4 Tfe7 26. Ld2 Kf7 27. h5 Te2 28. hxg6+ hxg6 29. T1g2 Txg2 30. Txg2 Te6 31. Th2 Kg8 32. Lc3 d5 33. Le5 Kf7 34. Th7+ Kg8 35. Tc7 Tb6 36. Txc5 Txb2 1-0.
Klimentiev verliest daarna alle partijen. In de eindstand staat Klimentiev op de 98ste plaats. Geleerde schakers analyseren de partijen van Klimentiev en ontdekken dat al zijn zetten computerzetten zijn, zie ChessBase van 25 augustus 2011.
Het vermoeden is uiteraard dat Klimentiev vals heeft gespeeld. Maar, hij is niet betrapt op heterdaad. De grootmeesters die hebben verloren van Klimentiev hebben ratingpunten verloren. ChessBase eindigt het artikel met de vraag hoe organisatoren en de FIDE dit soort zaken moet aanpakken, want vals spelen is een probleem dat eenvoudig niet is te voorkomen en het steeds moeilijker wordt dit probleem te ontkennen.
Ik heb het wel eens vaker geschreven, scheidsrechters hebben geen flauw idee hoe in voorkomend geval te handelen. Ze zijn er niet op voorbereid. En zullen dus ook steeds weer fouten maken.
Ik vind dat de scheidsrechters en organisatoren Klimentiev niet hadden moeten laten spelen op het podium, en hem niet zijn tas hadden moeten ontnemen en zijn pen. Ze hadden hem moeten betrappen op heterdaad. En dan rijst de vraag of Klimentiev gefouilleerd mag worden. Ongetwijfeld mag dat wel in St. Petersburg. Echter, ook al had dat daar niet gemogen, het is een kwestie van goed aanpakken. Als Klimentiev was betrapt hadden de grootmeesters geen ratingpunten verloren. Ik denk dan ook dat er nog wel een vervolg komt.
Een tijd geleden deed zich in Duitsland ook een geval voor, vgl. schaaksite.nl/weer-een-klassiek-geval-van-vals-spelen
In Duitsland ging de hoofdscheidsrechter pas na afloop van de partij een gesprek aan met de speler. Wat was er gebeurd als de speler direct na de partij de speelzaal had verlaten, en zich had ontdaan van zijn smartphone? Dan was de student Rechten niet op heterdaad betrapt. De Duitse hoofdscheidsrechter heeft geluk gehad in zijn aanpak.
Ook de zaken in Duitsland en St. Petersburg geven de president van de FIDE een stevig argument om geen verantwoordelijkheid meer te willen dragen voor het organiseren van klassieke schaaktoernooien. Ik kan hem alleen maar gelijk geven.
Het heeft volgens mij geen zin de komende maanden met allerlei argumenten te komen voor het handhaven van klassieke toernooien, als geen antwoord kan worden gegeven op de vraag hoe op een efficiënte, effectieve en goedkope manier het vals spelen kan worden tegen gegaan. En, wat de scheidsrechters moeten doen. Zolang die antwoorden niet worden gegeven, heeft men geen tegenargumenten.
Vandaar dan ook dat schakers, scheidsrechters, de nationale en regionale bonden moeten proberen beleid te maken. Men mag het niet alleen overlaten aan organisatoren of scheidsrechters. Het is een gezamenlijk probleem. En dat mede in het licht van een razendsnelle technische ontwikkeling van nog kleinere, en sterke computers.
Triest, dat het klassieke schaak (in mijn ogen het "echte" schaken) zo ten einde moet komen. Is schaken de eerste sport die door valsspelen om zeep wordt geholpen? Wielrennen lijkt de dopingperikelen overleeft te hebben. Dat mocht overigens een flinke duit kosten…
Een oplossing voor vals spelen is moeilijk te vinden. Wel kan de sanctie standaard op levenlange schorsing worden gezet. Als iemand betrapt wordt mag hij nooit meer aan een wedstrijd deelnemen. De vraag is of een valsspeler met een rating van 1698 zich daar druk om kan maken?!
De pakkans zal hoe dan ook verhoogd moeten worden om het klassieke schaak te redden.
Voor de meeste huis- tuin en keukentoernooitjes is dit niet van belang. Iemand die gepakt wordt, zal dan met pek en veren de stad uitgejaagd worden.
Voor de professionele toernooien gaat het wat geld kosten. Wat kan geleerd worden van andere sporten? Ik doe maar een paar suggesties:
1. Een kledingvoorschrift. Verplicht uniform. Geen zakken, geen tassen, geen petjes, etc.
2. Speelzaal in afgesloten zone beschermd met metaaldetectiepoortjes. Toiletten ook voorzien van detectiesysteem. Spelers en arbiters worden bij het binnentreden en het verlaten van de speelzaal gevisiteerd.
3. Alle communicatie tussen spelers en publiek, alsmede tussen spelers onderling, verbieden.
4. Het publiek achter een glazen wand die slechts van 1 kant doorzichtbaar is.
5. Stelselmatige of streeksproefgewijze controle van de uitgevoerde zetten door een computer, om hiermee de waarschijnlijkheid van fraude aan te tonen.
6. Bij een overtreding levenslange schorsing en brandmerking op het voorhoofd.
Een valsspeler die betrapt wordt is in feite aan het proberen een geldprijs in een toernooi te stelen. Aangifte van diefstal bij de politie
zou ik een terechte maatregel vinden. De straf zou een geldboete moeten zijn. Deze boete kan dan bijvoorbeeld zo groot als de eerste prijs zijn.
De benadeelde tegenstanders zouden uit die boete een compensatiebedrag kunnen krijgen.