HDC Media schaakrubriek 27 augustus 2011
Johan Hut
Altijd spektakel bij Manuel Bosboom
Het BDO-toernooi van schaakclub Het Witte Paard in Haarlem heeft een belangrijke plaats op de Nederlandse schaakkalender ingenomen. Aan de zevende editie doen in de hoofdgroep vier grootmeesters, vijf meesters en local hero Jaap de Jager mee. De tweede tienkamp telt ook nog vier meesters en er is een groot open toernooi. Voor schakers uit Haarlem en omstreken is het een prachtige kans om zich te meten met sterke schakers uit binnen- en buitenland. Morgen wordt de laatste ronde gespeeld.
Al in de eerste ronde werd een partij gespeeld die misschien wel als leukste van het toernooi zal worden verkozen. Ach ja, Manuel Bosboom, je hoeft de naam maar te noemen en iedereen veert op. De Zaankanter kan de ene dag knullig verliezen en de volgende dag een briljante partij winnen. Veel liefhebbers spelen al zijn partijen na, er komen regelmatig creatieve of zelfs bizarre zetten in voor. Tegenstander Suri Vaibhav is een dertienjarige jongen uit India, maar is al meester en dus een groot talent. De overwinning van Bosboom is geen grote prestatie, maar vooral heel grappig om na te spelen.
Bosboom-Vaibhav
1.c4 e6 2.Pf3 d5 3.e3 Pf6 4.a3 Le7 5.g4
Dit is in vele openingen Bosbooms standaardreactie op Le7, waarmee zwart g7 loslaat.
5…0-0 6.Tg1 c5 7.b4
Ook vaak door hem gespeeld, in diverse stellingen. Omdat zwart prima ontwikkeld staat, kan hij deze pion gewoon het beste aannemen. Bosboom maakt zich echter volstrekt geen zorgen om een pion achterstand.
7…b6 8.Lb2 Lb7 9.g5 Pe4 10.d3 Pd6 11.Pbd2 Pd7 12.Dc2 Te8 13.h4 Lf8 14.h5 e5 15.cxd5 Lxd5 16.e4 Lb7 17.Lh3 Pb5
Dit is een belangrijke fout.
18.g6
Nu kan fxg6 namelijk niet vanwege Dc4+ met stukwinst en op het geplande 18…Pd4 volgt 19.exf7+ Kxf7 20.Dc4+ en zwarts koning is in onoverkomelijke problemen. Zwart weet niets beters dan op zijn schreden terug te keren.
18…Pd6 19.Pg5 Te7 20.Pc4
Ook gxh7 is goed, maar dit is beter. Zo blijft f7 kwetsbaar en daarom wil zwart geen 20…Pxc4 21.Dxc4 spelen. Hij geeft nu de e-pion, maar heeft al geen goede zetten meer.
20…Pf6 21.Pxe5 fxg6 22.hxg6 h6 23.Pgf7
Dit is beslissend, na 23…Pxf7 24.gxf7+ verliest zwart groot materiaal.
23…Dc7 24.Db3 c4 25.dxc4 Pdxe4 26.0-0-0 Tc8 27.c5 bxc5 28.Pxh6+ Kh8 29.Pef7+
Zwart wordt volkomen dolgedraaid.
29…Txf7 30.Pxf7+ Kg8 31.Lxc8 Dxc8 32.Ph6+
Zou Bosboom niet gezien hebben dat 32.Th1 hier direct tot mat leidde, of zag hij het wel en wilde hij een grappiger slot?
32…Kh8 33.Dg8+
Ook dat nog, zal zwart gedacht hebben.
33…Pxg8 34.Pf7+ Dxf7 35.gxf7 Lf5 36.Th1+ Lh7 37.Td8
Een mooie slotzet. Zwart geeft het op, hij kan zich bijna niet meer bewegen en staat over een paar zetten mat.
Het twee keer per jaar verschijnende tijdschrift Matten (een boekje van 128 pagina’s) bevat mooie verhalen over interessante schakers, maar boekstaaft ook belangrijke schaakgeschiedenis. Die twee kunnen uiteraard samenvallen. In nummer 9 schrijft Peter Boel een verhaal over Carel van den Berg. Dat was een Nederlandse topschaker en schaakjournalist die in 1971 op 47-jarige leeftijd volkomen onverwachts overleed. In de schaakliteratuur valt hier en daar wat over hem te lezen, maar nog geen overzichtelijk totaalverhaal. Boel sprak met beide vrouwen met wie Van den Berg getrouwd is geweest en met de schakers Hans Ree, Hans Bouwmeester, Lex Jongsma en de Duitser Robert Hübner. Ook ging hij naar het Nationaal Archief om uit te vinden dat Van den Berg in de oorlog contact had met ‘foute personen’, maar zelf niet over de schreef ging.
Van den Berg wordt beschreven als een kamergeleerde die voor een deel voldeed aan het clichébeeld van een schaker. Bescheiden, intellectueel en belezen, maar zeker niet saai, wel humoristisch. Hij was een rusteloze waarheidszoeker en daarom een goede medewerker voor de Losbladige Schaakberichten, een befaamd openingstijdschrift. Het verhaal staat vol met anekdotes over Van den Berg, wiens huis ’s avonds en ’s nachts een pleisterplaats was voor Amsterdamse schakers.
Een ander belangrijk verhaal in Matten 9 is dat van Jan Timman over zijn vriend en secondant Ulf Andersson. Een mooi totaalverhaal over de persoon Andersson en over hun samenwerking bij Timmans opmars naar de wereldtop. Matten is te bestellen via www.newinchess.com.
