Schaakrijkskunde

Schaakbeeld 62

zaterdag 3 september 2011

Schaakrijkskunde

In Nijmegen hebben we, als ik het goed zie, behalve de SchaekMatthensingel, die van het station naar het Keizer Karelplein loopt, maar één andere straat die iets met schaken te maken heeft. Dat is dan ook meteen een van de langste en tegelijk een van de mooiere straten van Nijmegen. Bovendien is het geen straat maar een laan. De van Peltlaan. Deze roept onvermijdelijk de gedachte op aan een erelid van SMB, de ook landelijk bekende Gerard van Pelt. Ik durf niet met zekerheid te beweren dat deze laan naar hem is vernoemd. Maar als dat niet zo is, zou het alsnog moeten gebeuren.

Waarom deze op zichzelf onbeduidende mededeling? Dat kwam door de vakantie. Ik zal het uitleggen. Je zult er maar toevallig op stuiten, en dat overkwam mij toen ik een adres zocht in de stad Utrecht. Ik bleek verzeild geraakt in een buurt die de Schaakbuurt heette. Eerst dacht ik dat het een misplaatste grap was van de laatste bordspeler van Utrecht 5 of 6. Maar uit officiële straatinfo van de gemeente Utrecht bleek dat het om een serieuze zaak ging. Behalve een Pionstraat hebben ze daar een Rokadestraat, een Stauntonstraat, een Simultaanstraat, een Grootmeesterplein, een Schaakstraat en een Paardesprongstraat. Zeven straten, dat is alles. Behalve natuurlijk de Doctor Max Euwestraat! Aan deze laatstgenoemde straat bleek te zijn gevestigd Huisartsenpraktijk De Dame! Hoe verzinnen ze het! Maar de lezer weet wel meteen waar hij het zoeken moet als hij een dokter nodig heeft. Dat wil schakers in een bloedig gevecht nog wel eens overkomen.

Ik had zo graag verteld hoe men daar in Utrecht op dit schitterende domme idee is gekomen. Opvallend is dat naast Max Euwe geen enkele schaker wordt genoemd, laat staan een prominente. De straatnamencommissie van de gemeente Utrecht wist ongetwijfeld niet zo veel van schaken. Ze waren allang blij dat ze dit wonderlijke amalgaam van schaaktermen bij elkaar hadden weten te scharrelen.

Er zullen ongetwijfeld naast Nijmegen en Utrecht nog meer steden zijn van schaakrijkskundige betekenis. Het meest armoedige voorbeeld dat ik ken is Apeldoorn. Daar kwamen ze niet verder dan bij gebrek aan beter de hele stad maar schaakstad te noemen, zoals ook een van de plaatselijke schaakverenigingen heette.

Er moet op dit gebied van de schaakrijkskunde nog heel wat gebeuren. Ik heb al een lijstje klaarliggen voor de eerste de beste gemeente die hiervan eens echt werk wil maken. Strijdt Met Beleid Allee moet natuurlijk gereserveerd worden voor Nijmegen. De straat die tot nog toe St. Annastraat heet lijkt daarvoor het meest geschikt. Wel zal moeten worden geaccepteerd dat die straat tijdens de jaarlijkse wandelvierdaagse enkel maar onder een fantasienaam bekend is. Ik heb ook al een straatje op het oog dat heel geschikt Mat achter de Paaltjes Steegje kan worden genoemd. Nijmegen heeft al een Fort Kijk in de Potstraat, en die twee zouden uitstekend bij elkaar passen.

Alhoewel, nu ik er nog eens over nadenk: laten we het toch maar beperkt houden tot de van Peltlaan! Nijmegen en andere universiteits- en hogeschoolsteden zijn geografisch al moeilijk genoeg voor de duizenden nieuwe studenten, die zo graag op een vereniging willen schaken. Jongelui, kom in Nijmegen naar de S.M.B.-markt.

Tekst: Cas Aubel

Tekening: Frans Drummen

alle schaakbeelden: zie www.smb.nl