Schaakrubrieken 10 september 2011
Schaaksite.nl is een site voor iedere geïnteresseerde in het schaken.
Daarom mag aandacht voor de schaakrubrieken in de landelijke en regionale bladen niet ontbreken. Wekelijks publiceren of verwijzen wij naar deze schaakrubrieken.
INTRO
Schaakrubriek van Hans Ree
In zijn rubriek van 3 september opende Hans Ree met :
‘Als er een belangrijk toernooi is in de Siberische oliestad Chanty-Mansiysk kijk ik altijd hoe het weer daar is. In de winter kan de temperatuur dalen tot min veertig en in de omgeving is min zestig gemeten.
Klopt het verhaal dat roekeloze wildplassers in zulke omstandigheden met een ijspegel van bevroren urine aan de grond staan vastgenageld? Ik geloof niet dat de schaakgrootmeesters het experiment ooit hebben aangedurfd. Hun avonturen spelen zich binnenshuis af. Voor vandaag werd overigens voor Chanty-Mansiysk een temperatuur van twaalf graden voorspeld, met af en toe een bui. Gewoon Nederlands weer dus.’
De krantenopmaker van de NRC heeft dit zo begrepen dat schaken en het weer bij elkaar horen. En daarom verscheen ook deze week de schaakrubriek van Hans Ree weer op de servicepagina met de weerberichten.
De kop ‘Zomers warm’ sloeg dus niet op zijn rubriek maar op het weer.
Hans Ree
Zijn rubriek ‘Een veeleisende geliefde ’ begint met:
Waar denkt een schaker aan, tijdens een partij? Nou gewoon, je weet wel, waar ik altijd aan denk, zei een jonge grootmeester eens, met een dartele glimlach op zijn gelaat, maar dat kan niet de hele waarheid zijn geweest. Michail Tal vertelde in zijn boek The Life and Games of Mikhail Tal een aardig verhaal over een nijlpaard dat tijdens een partij in een kampioenschap van de Sovjet-Unie plotseling in zijn brein was gesprongen. Hij speelde tegen Jevgeni Vasjoekov en probeerde de consequenties van een paardoffer te berekenen. Dat lukte niet.
Tal verdwaalde in een oerwoud van varianten en er was alleen chaos in zijn hoofd. Toen viel hem opeens een regel in van een kinderversje: O, wat een moeilijke taak om het nijlpaard uit het moeras te trekken. Tal begon zich voor te stellen hoe hij dat zou doen. Hij dacht aan hefbomen, helikopters en touwladders, maar kwam er niet uit. Ach, laat hij dan maar verdrinken, besloot hij tenslotte. Het nijlpaard sprong van zijn bord, even plotseling als het gekomen was, en toen besefte Tal dat het een hopeloze taak was om dat stukoffer goed uit te rekenen.
Tal offerde toch, won de partij en las de volgende morgen in de krant dat hij na veertig minuten nadenken alle consequenties van het offer haarscherp had berekend. In feite was het het nijlpaard geweest dat hem aan de overwinning had geholpen.
Hij behandelt de partij Levon Aronian – Magnus Carlsen, Botvinnik Memorial rapid.
Voor de wedstrijd begon, kreeg Carlsen de Oscar uitgereikt als de beste speler van 2010. Het was zijn laatste mooie momnet in de voormalige chocoladefabriek.
De schaakopgave deze week is een stelling uit de partij Rafal Szymczak – Carlos Alvarado, Warschau 2011. Zie hieronder.
’Oplossing:’ 1…Te2 en wit gaf op. Na 2.Dxe2 of 2.Df1 volgt 2…Pg3+ met damewinst en als de witte dame haar Pf3 in de steek laat, wint zwart ook snel’
Gert Ligterink
Zijn rubriek ‘Judit Polgar komt voorlopig belofte na’ begint met:
‘Een paar jaar geleden vreesden we dat het einde van Judit Polgars carrière naderde. Ze speelde weinig, haar rating daalde en ze verloor soms van spelers die ze in haar toptijd met koppen tegen elkaar geslagen zou hebben. Troost konden de fans slechts putten uit haar zelfvertrouwen. In interviews verzekerde ze hen dat ze zich geen zorgen hoefden te maken. Ze zou terugkeren op het hoogste niveau.’
Voor de volledige rubriek, de behandeling van de partij Polgar – Karjakin en het naspelen hiervan … volgt nog.
Hans Böhm
Zijn rubriek Snelle emoties en koele berekening begint met :
‘Op dit moment beleeft de FIDE World Cup 2011 zijn laatste fase. Het toernooi wordt gehouden in een futuristisch gebouw, de Ugorian Chess Academy, in de Siberische plaats Khanty-Mansiysk. De Nederlandse architect Erik van Egeraat kreeg in 2008 de opdracht van Gazprom om een gebouw neer te zetten van drie verdiepingen dat ingericht moest zijn ‘als een schaakstuk’ en dat met behulp van de laatste ontwikkelingen zuinig was in het gebruik en optimaal voor het totale functioneren als academie. Er zijn vele leslokalen, computers, filmzalen en het binnenplein is 2.845 vierkante meter groot. Er is zelfs een zaal waar kinderen kunnen knutselen op het thema ‘schaken’. Het resultaat mag er zijn: alsof er een ruimteschip van Mars is geland. Er kunnen makkelijk 300 schakers tegelijkertijd spelen maar dit evenement begon op 20 september met 128 topschakers uit 46 verschillende landen. Via knock-out zal op 20 september bekend zijn welke drie spelers zich direct plaatsen voor de volgende WK-cyclus. De ontmoetingen zijn kort en heftig, geen ruimte voor vergissingen, want een minimatch duurt maar twee partijen. In het geval dat de stand gelijk is (1-1) volgen er series tiebreak partijen met verkorte bedenktijden tot en met, uiteindelijk als er maar geen beslissing valt, een vluggertje van vijf minuten aan toe.’
Voor de volledige column klik hier.
Bab Wilders
Voor zijn schaakrubriek met een tweezet H. Prins , met boekbesprekingen en een analyse van de partij Gormally – Sutovsky klik hier.
Johan Hut
Zijn rubriek ‘Mama Polgar slaat hard toe’ begint met:
In Khanty-Mansiysk in West-Siberië wordt dezer dagen om de World Cup gespeeld. Dat is een knock-outtoernooi dat met 128 spelers begon en waarvan de beste drie zich plaatsen voor de kandidatenmatches voor het wereldkampioenschap. Die matches gaan tussen acht spelers, dus worden er ook vijf spelers op andere gronden aangewezen, onder andere op basis van Elo-rating. Daarom doen de allersterkste spelers van de wereld niet mee aan de World Cup, omdat zij toch wel verwachten te worden aangewezen. Overigens is de World Cup ook gewoon een zelfstandig toernooi met een hoog prijzengeld, wat voor de toppers ook een reden had kunnen zijn om mee te doen.
De op papier sterkste deelnemer was Sergei Karjakin uit Oekraïne, die per 1 september vijfde staat op de wereldranglijst en twee maanden eerder zelfs vierde. Een grote klap was dat hij in de derde ronde, toen er nog 32 spelers in de race waren, werd uitgeschakeld door Judit Polgar. Dat is toch ook een wereldtopper? Jawel, maar Polgar, 35 jaar inmiddels, is er regelmatig een jaar tussenuit om voor haar kinderen te zorgen en is flink gezakt op de wereldranglijst. Per 1 september staat ze op plaats 48. In 2010 speelde ze alleen de Olympiade, dit jaar een paar teamwedstrijden en één individueel toernooi. In dat toernooi, het Europees kampioenschap, verraste ze wel iedereen door met 8,5 uit 11 gedeeld eerste te worden.
Voor de volledige rubriek, de behandeling van de partij Polgar – Karjakin en het naspelen hiervan klik hier.
Henk Prins
Oude thema’s in de schaakproblematiek blijven vaak jong en nieuw. Het bewerken van oude thema’s en deze in een nieuw modern jasje steken is een bezigheid die aan veel componisten werkgelegenheid biedt.
In veel schaakproblemen komt dualvermijding voor. Een van de manieren waarop dat kan worden uitgewerkt is met behulp van penning. We komen dan bij het Barulin-thema terecht waarvan de definitie eenvoudigweg is: dualbestrijding door penning van wit door zwart. Aan de beurt van behandeling is tweezet 778 van de ontwerper van het thema, de Russische componist M.M. Barulin. Zie hieronder.
Het probleem scoorde een Eervolle Vermelding in Schachmatny Listok in 1930.
De sleutelzet is 1. Ph3! Wit dreigt 2. Pxg5 mat. Zwart kan dat verhinderen door met zijn paarden naar e5 te springen. De zwarte dame is dan ontpend en zij kan het mat op g5 bezweren. Maar als er een paard op e5 gaat staan, dan kunnen in principe beide witte torens op d4 mat geven, omdat de witte interferentie van de loper op c3, die e5 dekt, niet meer schadelijk is. Dual? Nee, want als het bovenste paard naar e5 gaat raakt de onderste toren van d6 gepend en kan er alleen mat volgen door de onderste toren naar d4 te spelen. Als echter het onderste paard naar e5 gaat raakt de onderste toren gepend en kan alleen de toren van d6 mat geven. Het Barulin-thema is een constructief hulpmiddel om een dual te vermijden en wordt dan ook veel gebruikt in problemen waarin het er niet in de eerste plaats om gaat het genoemde thema te tonen. Meestal wordt dus het Barulin-thema aan een ander thema gekoppeld.
Rini Kuijf
Uit zijn rubriek ‘Dagschaak’ opgave A5578 voor beginners en B5578 voor gevorderden.
Gert Ligterink, 7 september 2011
Zijn e-column ‘ Herdenking ’ begint met :
Je moet het de Russen nageven dat ze hun helden in ere houden. In Nederland is het niet gelukt een vaste plaats op de kalender voor een Euwe herdenkingstoernooi te vinden. In Rusland en andere landen van de voormalige Sovjet-Unie hebben grootheden als Keres, Tal, Petrosian, Geller en vele anderen als vanzelfsprekend hun jaarlijkse memorial gekregen.
De laatste weken pakken de Russen uit met een groots eerbetoon aan Michail Botwinnik. Omdat het honderd jaar geleden is dat de eerste Sovjetwereldkampioen werd geboren, zijn in verschillende steden memorials gehouden: een open toernooi in Sint Petersburg, een rapidtienkamp met vroegere tegenstanders van Botwinnik in Suzdal en een rapidvierkamp met Anand, Carlsen, Aronian en Kramnik in Moskou.
Het is discutabel of rapidschaak de juiste discipline is om een man te eren die weinig op had met het in zijn ogen frivole snelle spel. Een zestienkamp met een bedenktijd van tweeënhalf uur voor de eerste veertig zetten en afbreken na vijf uur spelen zou eigenlijk ideaal zijn, al begrijp ik best dat die terugkeer naar het verleden niet serieus is overwogen.
Het heeft mij altijd gespeten dat ik pas schaken heb geleerd toen Botwinnik geen wereldkampioen meer was. Natuurlijk heb ik aan de hand van de partijnotaties en de verslagen geprobeerd te voelen welke spanningen rond zijn WK-matches hingen, maar dat blijft behelpen. Helaas raakte ik net te laat besmet met het virus om in 1963 Botwinniks laatste titeltweekamp op de voet te volgen.
