de Volkskrant schaakrubriek 8 oktober 2011
Gert Ligterink
Gewapende rovers slaan hun slag in Sao Paulo
Het met een ongedeelde eerste plaats afgesloten deel van de Grand Slam finale in Sao Paulo eindigde onaangenaam voor Vassili Ivanchuk. Terwijl hij met zijn vrouw voor zijn hotel wachtte op de taxi die hen naar het vliegveld zou brengen, werd het echtpaar onder bedreiging van een vuurwapen beroofd van hun bagage.
Het grootste verlies was het visum voor Spanje van Ivanchuks echtgenote. Zij kon hem niet vergezellen naar Bilbao voor de tweede toernooihelft en moest terugkeren naar Oekraïne om een nieuw visum aan te vragen. Even dreigde Ivanchuk het toernooi te verlaten, maar daar zag hij ten slotte van af.
Schakers zijn vaker bestolen. Alexei Shirov werd in 1995 beroofd van een laptop waarop het manuscript stond van zijn boek Board on fire. Omdat hij geen backup had gemaakt, moest hij het boek opnieuw schrijven. Het kan veel erger. Artur Jussupow raakte in 1990 zwaar gewond bij een roofoverval op zijn appartement in Moskou.
Ook Nederlandse schakers hadden soms pech. In Schaakcuriosa citeert Tim Krabbé het allereerste krantenknipsel (van 30 september 1950) over Hein Donner uit het archief van Het Parool: `Op weg naar het schaaktoernooi in Venetië dat gisteren begon, is onze landgenoot, de schaker J.H. Donner van al zijn bezittingen beroofd … In de trein tussen Zagreb en Venetië werd hij beroofd en stond letterlijk in zijn hemd. Met geleende kleren kwam hij in Venetië aan.’
Donner begon in Venetië met een nederlaag tegen de zwakste Italiaanse deelnemer, maar eindigde ten slotte in de middenmoot. Inmiddels weten we of Ivanchuk ook een schriknederlaag (tegen Nakamura) heeft geleden. Afgelopen donderdag is in Bilbao de zesde ronde van het Grand Slam toernooi gespeeld.
Even zag het er in Sao Paulo naar uit dat Ivanchuk een onaantastbare voorsprong had genomen. Na overwinningen op Vallejo, Anand en Aronian stond hij anderhalf punt voor. Maar na een onnodige nederlaag tegen Carlsen in de vijfde ronde is alles weer mogelijk.
Uit Ivanchuks prachtige reeks komt de volgende partij:
Aronian – Ivanchuk
Sao Paulo 2011
1. Pf3 d5 2. c4 e6 3. d4 Pf6 4. Pc3 Pbd7 5. Lg5 Lb4 6. cxd5 exd5 7. Pd2
Een wat vreemde, zelden gekozen zet.
7 … c6 8. e3 Pf8 9. Ld3 Le7 10. Dc2 Pe6 11. Lh4 g6 12. h3 0-0 13. Pf3 a5!
Een veelzijdige wachtzet. Als wit kort rokeert, speelt zwart … Pe6-g7, gevolgd door … Lf5. Als wit lang rokeert, ondersteunt 13 … a5 een zwarte actie op de damevleugel.
14. g4
Aronian kiest een derde mogelijkheid. Hij laat zijn koning voorlopig in het midden van het bord.
14 … b5 15. Pe5 Lb7 16. f4 c5!
Een klassieke tegenaanval in het centrum.
17. f5 cxd4 18. fxe6 dxc3 19. 0-0
Alsnog probeert hij zijn koning op de flank in veiligheid te brengen. Niet veel goeds heeft wit te verwachten van 19. Pxf7 Db6, terwijl 19. exf7+ Kg7 20. 0-0 zwart naast 20 … d4 de extra mogelijkheid 20 … Pe4 21. Le1 b4 geeft.
19 … d4 20. Pxf7
Deze zet verdient volgens Aronian een vraagteken. Wits beste kans is waarschijnlijk 20. exf7+ Kg7 21. Dh2.
20 … Dd5 21. Lxf6 Dh1+ 22. Kf2 Dxh3!
Verhindert 23. Ph6 mat en dreigt zelf mat in één met 23 … Dxe3.
23. Ke1 cxb2 24. Dxb2 Lb4+ 25. Kd1 Lf3+ 26. Txf3
De enige zet. Na 26. Kc1? volgt 26 … Tfc8+ 27. Kb1 Dxf1+ 28. Lxf1 Le4+.
26 … Dxf3+ 27. Le2 Dxf6 28. g5 Dg7 29. Dxd4 Txf7
Het was niet nodig materiaal terug te geven. Na 29 … Lc5 heeft wit onvoldoende compensatie voor de verloren kwaliteit.
30. exf7+ Dxf7 31. Tc1 Tb8
32. a4??
Net nu hij een stelling heeft bereikt waarin wit nog behoorlijk tegenstand kan bieden, blundert Aronian. Na 32. Tc6 laat 32 … Dxa2 een remisecombinatie toe met 33. Lc4+! bxc4 34. Dd5+ Kf8 35. Tf6+ Ke8 36. Df7+ Kd8 37. Dd5+ Ke8 38. Df7+ met eeuwig schaak. Sterker dan 32 … Dxa2 is 32 … Lf8, maar na 33. Ke1 is nog niets beslist.
32 … Db3+ 33. Tc2 Db1+ 34. Tc1 Db3+ 35. Tc2 Tc8 36. Lc4+ bxc4 37. Dd5+ Kf8 38. Dd7 Te8
Wit geeft op.
