HDC Media schaakrubriek 29 oktober 2011
Johan Hut
Van Kampen blijft gewoon winnen
“Goud, zilver, brons; het lijkt wel schaatsen”, schreef iemand op het internetforum van Utrechtschaak na het Univétoernooi in Hoogeveen. Een betere omschrijving was ‘drie keer goud’, want in het open toernooi eindigden drie Nederlanders gezamenlijk op de eerste plaats. Op basis van een tiebreaksysteem kreeg Sergei Tiviakov een glazen trofee uitgereikt (Hoogeveen heeft een glasmuseum en afficheert zich graag als glasstad), maar Robin van Kampen en Sipke Ernst zullen hun resultaat ook als toernooizege op hun cv zetten. Het succes was een gevolg van een verrassende laatste ronde. De Amerikaan Aleksandr Lenderman en de jonge Oekraïner Ilja Nizjnik voerden de ranglijst aan met 6,5 punten uit acht partijen. De drie Nederlanders stonden daar een half punt achter. In de slotronde, vorige week zaterdag, won Tiviakov van Lenderman en Ernst van Nizjnik. Van Kampen versloeg Stewart Haslinger, die ook nog op het vinkentouw zat. Zo eindigden drie Nederlanders op zeven punten en vier buitenlanders op een half punt achterstand, een scenario dat zelfs de grootste chauvinisten niet hadden voorspeld.
Voor Tiviakov was het zijn derde toernooizege in Hoogeveen, na 1999 (open toernooi) en 2009 (kroongroep). Voor Ernst was het de tweede keer, vorig jaar was hij gedeeld winnaar van de open groep. Robin van Kampen won voor het eerst, maar zijn zege viel om andere redenen op. Het was namelijk zijn derde toernooizege op rij, na het Helmut Kohl Toernooi in Dortmund (juli) en het BDO-toernooi in Haarlem (augustus, gedeeld met Maxim Turov). Ook was het voor de zestienjarige Bussumer zijn vijfde grootmeesternorm in vijftien maanden. Om grootmeester te worden heb je er maar drie nodig, Van Kampen is sinds Dortmund al de jongste Nederlandse grootmeester aller tijden. Veel schakers krijgen na het behalen van zo’n titel een terugslag, door Leon Pliester ooit omschreven als het post-titelsyndroom. Van Kampen gaat echter gewoon door. Nadat hij grootmeester werd zei hij dat hij opgelucht was dat de titel binnen was, zodat hij zich een jaar op school (6 vwo) kon concentreren. Daarna wil hij zich wel een heel jaar aan het schaken wijden. Dat hij vervolgens direct weer twee toernooien won (nog net in de zomervakantie en nu in de herfstvakantie), is bijzonder.
In de kroongroep was Vladimir Kramnik oppermachtig, hij versloeg alledrie zijn tegenstanders met wit en speelde de drie zwartpartijen remise. De jonge Nederlandse kampioen Anish Giri werd met vijftig procent tweede, hij verloor van Kramnik en versloeg Judit Polgar in een spectaculaire partij.
Giri-Polgar
1.c4 Pf6 2.g3 c5 3.Lg2 Pc6 4.Pf3 e5 5.Pc3 d6 6.0-0 Le7 7.d3 0-0 8.a3 h6 9.Pe1 Tb8 10.b4 cxb4 11.axb4 Pxb4 12.Txa7
Dit lijkt prima voor wit en het is dan ook opmerkelijk dat 10.b4 nooit eerder was gespeeld. Na 12…Pa6 13.Db3 kan zwart de toren niet vangen (d5 en Lc5) omdat wit Txa6 dreigt.
12…d5 13.cxd5
Nu dan? Na 13…Pa6 14.Pf3 Lc5 15.Txa6 bxa6 16.Pxe5 vindt wit het helemaal niet erg dat hij een kwaliteit kwijt is.
13…Lc5 14.Ta1 Ld4 15.Ta3 Pbxd5 16.Pxd5 Pxd5 17.e3 Lc5 18.Ta1 Te8 19.Lb2 Pf6 20.Pf3 Lg4 21.Db3 Ld6 22.Tfc1 Dd7 23.Ta5 b5 24.Da2 Df5 25.Ta7 Tf8 26.Pe1 Lb4 27.e4 Dh5 28.d4 Ld2 29.Ta1 b4
Na 29…exd4 30.Lxd4 werkt de witte loper mee aan wat misschien een aanval gaat worden, maar het is toch vreemd dat Polgar dxe5 toelaat.
30.dxe5 Le6 31.Da5 Lxe1 32.Txe1 Pg4
Dit paard gaat gewoon verloren c.q. wordt geofferd, maar na Pd7 heeft zwart helemaal niets.
33.h3 Pxf2 34.Kxf2 Tfd8 35.Te2 Lc4 36.Lf3 Dxh3 37.e6 Dxe6 38.Tc2
38…Lb5
Hier had Polgar beter 38…Lb3 kunnen spelen, waarna Giri waarschijnlijk met 39.Te2 Lc4 40.Tc2 op remise had aangestuurd, omdat 39.Tcc7 Td2+ 40.Ke1 Txb2 41.Txf7 Dxf7 42.Txf7 Lxf7 goed is voor zwart.
39.Kg2 g5
Dit blijkt een te grote verzwakking van zwarts stelling te zijn.
40.Kh2 Db3 41.Dc7 Lc4 42.Tf2 De3 43.Kg2 Te8 44.Lh5 Dxe4+ 45.Kh2 Tf8
46.Ta6
De beste voortzetting. Lxa6 kan niet vanwege Lxf7 en spoedig mat en wit dreigt Txh6, maar ook Tg6.
46…Le6 47.Txe6
Zwart geeft het op. Na 47…Dxe6 gaat wit eindelijk op f7 slaan: 48.Lxf7+ Txf7 49.Dxb8+ en na een paar schaakjes wint wit de toren.
