Omnisimultaan: spektakel in Bunschoten

Een zeskamp, iedereen speelt dus vijf partijen. Maar niet achter elkaar, maar tegelijkertijd. Dat is een omnisimultaan. Zaterdag werd er een toernooi gespeeld in Bunschoten-Spakenburg.

Leden van de schaakclub Drienerlo in de Nahand waren nogal verrast toen ze de toernooiaankondiging van En Passant zagen. Zij hadden het omnischaak namelijk bedacht en de Bunschoters hadden het inderdaad op hun website gezien. Blij verrast waren ze en enkele leden meldden zich direct als deelnemer aan. Drienerlo in de Nahand is een club van ex-leden van Drienerlo, de studentenclub van de Technische Universiteit in Enschede. De club heeft ongeveer vijftien leden en speelt met één team in de promotieklasse van de SBO. Op de site is te zien dat ze zelf al diverse evenementen hebben georganiseerd.

Puzzelen

Bij een omnisimultaan geven alle spelers een simultaanvoorstelling. In een zeskamp spelen zes spelers elk vijf partijen, dat zijn dus vijftien partijen. Speel je die tegelijk, dan moeten de spelers heen en weer lopen. Dat snapt iedereen, maar hoe stel je de borden zodanig op dat iedereen ongeveer evenveel loopafstand heeft? Die vraag is belangrijk, omdat je natuurlijk voor of achter een tafel speelt, dus door het omlopen kunnen de verschillen nogal groot zijn. Bedenkers Dirk Jan Knoeff en Martin Borggreve hebben er heel wat op gepuzzeld en kwamen er bij de vierkampen wel uit. Een zeskamp was heel moeilijk te berekenen. Het was Knoeff die met de computer ook hiervoor een model bedacht, waarbij de verschillen in loopafstand minimaal zijn. Bunschoten was de eerste zeskamp in de geschiedenis van het omnisimultaanspel. En Passant maakte dankbaar gebruik van de expertise van Knoef en Borggreve, terwijl beide heren blij waren dat hun spel dankzij deze actieve schaakclub weer eens in de publiciteit kwam.

Ook waren er enkele deelnemers van de schaakclub Koedijk (nabij Alkmaar), van wie Erik Jostmeijer lid is van het ruim twee uur (per auto) verderop gelegen Drienerlo in de Nahand en actief betrokken bij diverse omnisimultaanactiviteiten.

Machtige Vedder

Het toernooi bestond uit drie voorronden van vijf partijen gevolgd door finalegroepen. Bedenktijd was 45 minuten per persoon per partij. Omdat je nou eenmaal niet aan vijf borden tegelijk kunt nadenken, is dat in de praktijk natuurlijk veel minder. Niet precies 45 gedeeld door vijf, want je vijf klokken lopen niet altijd allemaal.

In de finalegroep was Richard Vedder oppermachtig, niet onverwachts. Hij scoorde dertien punten volgens de voetbaltelling: drie punten voor een overwinning, één voor een remise. Marcel Flohr bleef met twaalf punten dichtbij, hij verloor alleen van Vedder. De winnaar dankte zijn succes vooral aan zijn goede openingskennis, na ongeveer tien vlot gespeelde zetjes had hij al zijn tegenstanders aan het nadenken. Een tijdsverhouding aan het eind van de partij van twintig tegen twee minuten was bij Vedder geen uitzondering. Het toernooi was een leuk spektakel van heen en weer en langs elkaar heen lopende spelers. Enige conditie is voor deze toernooivorm noodzakelijk.

De prijswinnaars (vier groepen à drie prijzen) kregen allen een fles wijn of een boek dat beschikbaar was gesteld door New in Chess.

Vervolg?

Knoeff en Borggreve, de aartsvaders van de omnisimultaan, hopen dat meer clubs een evenement willen organiseren. Misschien ooit zelfs een Nederlands kampioenschap. Uiteraard willen zij organisatoren met raad en daar terzijde staan. Zijn zij echt de bedenkers? Nou, bedenkers wel, maar het is niet uit te sluiten dat anderen ook iets soortgelijks hebben bedacht. In 1987, toen HSG (Hilversum) honderd jaar bestond, speelden drie grootmeesters tegelijkertijd vier partijen tegen elkaar, dus twaalf partijen. Joop van Oosterom had het persoonlijk bedacht en had ook de opstelling van de tafels uitgedokterd. Als toernooivorm was het initiatief van Drienerlo in de Nahand waarschijnlijk uniek, totdat En Passant het toernooi van deze zaterdag organiseerde. Tot groot plezier van de Drienerloërs.